دیپلماسی اوراسیایی

رؤسای جمهور ایران و روسیه بر توسعه همه‌جانبه مناسبات تأکید کردند

دیپلماسی اوراسیایی

قدس

حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور کشورمان که به دعوت رسمی همتای روس خود به مسکو سفرکرده، شامگاه گذشته ضمن دیدار با ولادیمیر پوتین با وی در مورد مسائل مورد علاقه به گفت و شنود و رایزنی پرداخت؛

دیداری که در سرمای سخت مسکو گرمای روابط دو همسایه و شریک راهبردی را نشان داد. رئیسی و هیئت همراه، روز چهارشنبه در بدو ورود به فرودگاه مسکو از سوی «نیکولای شولگینوف» وزیر انرژی و رئیس روسی کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه و معاون وزیر خارجه این کشور مورد استقبال رسمی قرار گرفت. رئیس‌جمهور را در این سفر دو روزه، حسین امیرعبداللهیان، جواد اوجی و سید احسان خاندوزی وزیران امور خارجه، نفت و امور اقتصادی و دارایی همراهی می‌کنند. حضور و سخنرانی در نشست عمومی مجلس دوما، دیدار با ایرانیان مقیم روسیه و نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی روس، از دیگر برنامه‌های سفر رئیس جمهور به روسیه است.

رئیسی: تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود
اما در نشست مشترک رؤسای جمهور ایران و روسیه، دو طرف بر تقویت همکاری‌های اقتصادی تأکید کردند. سید ابراهیم رئیسی گفت: «ما هیچ محدودیتی برای گسترش و توسعه روابط با روسیه نداریم و خواهان برقراری روابط راهبردی هستیم. اسناد همکاری راهبردی داریم که می‌تواند افق این همکاری را در طول ۲۰ سال مشخص کند. به دنبال افزایش حجم روابط تجاری با روسیه هستیم و تلاش زیادی در این زمینه انجام خواهیم داد». رئیس جمهور افزود: بیش از 40 سال است که در رویارویی با آمریکا هستیم. در حال تلاش برای رفع تحریم‌های کشورمان هستیم و امیدواریم منجر به لغو تحریم‌ها شود و تهدید به تحریم مانع پیشرفت ایران نمی‌شود.
رئیس‌جمهور روسیه نیز در ابتدای این دیدار گفت: حمایت‌های ایران و روسیه به عبور از تهدید‌های تروریستی در خاک سوریه کمک کرده است. پوتین با بیان اینکه از زمان روی کار آمدن آقای رئیسی ارتباط مستمری میان طرفین برقرار است، گفت: برخلاف شرایط سخت شیوع کرونا، سال گذشته تبادلات تجاری دو کشور روند مثبت 6 درصدی داشت. رئیس جمهور روسیه از توسعه روابط ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و فعالیت جاری برای ایجاد منطقه آزاد تجاری قدردانی کرد. پوتین از رئیسی خواست از طرف او سلام و آرزوی سلامتی برای رهبر انقلاب اسلامی ایران را به ایشان منتقل کند. گفت‌وگو درباره تحولات افغانستان و توافق هسته ای ایران و مذاکرات کنونی در وین نیز از جمله محورهای این نشست مشترک بود.
گفتنی است رئیس‌جمهور پیش از عزیمت به مسکو در مورد اهداف این سفر گفته بود: در این سفر هم به روابط دوجانبه و هم مسائل سیاسی و اقتصادی خواهیم پرداخت. در حوزه انرژی و در رابطه با مسائل هوافضا و کارهای مختلف دیگر نیز همکاری‌هایی تا کنون وجود داشته ، اما این همکاری‌ها نه برای روس‌ها رضایت‌بخش است، نه برای ایران که باید این موضوع ارتقا پیدا کند و به سطح خیلی بالاتری برسد.

بازتاب سفر رئیسی در رسانه‌های خارجی
سفر رئیس جمهور کشورمان به همسایه قدرتمند شمالی البته بازتاب وسیعی در رسانه‌های خارجی داشته است. پایگاه خبری العهد به طور ویژه به سفر سید ابراهیم رئیسی به روسیه پرداخت و ضمن پوشش لحظه به لحظه این رویداد در تیتری نوشت: «طرح نقشه راه جدید میان ایران و روسیه». خبرگزاری بی بی سی هم با اشاره به این سفر نوشت: این نخستین سفر یکی از رؤسای جمهور ایران به روسیه از سال ۲۰۱۷ به این سو است. روزنامه تایمز اسرائیل هم با بیان اینکه سفر رئیسی به روسیه مهم‌ترین دیدار وی از زمانی است که به منصب ریاست جمهوری رسیده، به روابط قوی سیاسی، اقتصادی و نظامی، منافع مشترک در سطح منطقه و دنیا بین تهران و مسکو اشاره کرد.

سقف بلند همکاری‌ها
در نهایت اینکه این روزها توسعه همه‌جانبه روابط میان ایران و روسیه از زبان بسیاری از کارشناسان شنیده می‌شود. بر این اساس شاید برخی گمان کنند تهران و مسکو در ماه‌عسل با یکدیگرند و سفر رئیس‌جمهور به آن کشور تنها جنبه نمادین دارد، اما در واقعیت رابطه میان دو همسایه قدیمی جز در مسائل دفاعی و امنیتی آن‌قدرها هم داغ نیست. واقعیت این است که در طول هشت سال گذشته روابط تهران و مسکو تا حد زیادی تخریب شد، ولی حال به نظر می‌رسد سفر رئیسی به مسکو می تواند در چیدن و بازسازی آجر به آجر دوباره این دیوار تخریب شده کمک کند.
در این راستا روابط اقتصادی ایران و روسیه همواره معنادار و مهم بوده و رویکرد مستقل هر دو کشور در عرصه جهانی می‌تواند این ظرفیت را به سقف شایسته خود برساند. در بعد سیاسی، تهران و مسکو در جهت مبارزه با تروریسم، مبارزه با نظام تحریم‌های اعمالی یک‌جانبه غرب علیه هر دو کشور، انقلاب‌های رنگی وارداتی و مبارزه با نفوذ غرب در منطقه در سنگری واحد قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر سازوکارهای اقتصادی و پیوستن اخیر ایران به سازمان شانگهای علاوه بر مناسبات سیاسی می‌تواند به تعاملات اقتصادی گسترده‌تری میان ایران و روسیه منجر شود. همکاری‌های دو کشور در ابعاد سیاسی، امنیتی و مقابله با بحران‌ها می‌تواند افق گسترده‌ای از ثبات، آرامش و رفاه اقتصادی را برای مردم دو کشور و منطقه به ارمغان آورد. در این راستا سفر رئیسی به روسیه مهم‌ترین رویداد سیاسی در روابط دوجانبه در دولت بوده و از این جهت که می‌تواند چشم‌انداز روابط را در میان‌مدت ترسیم کند، حائزاهمیت ویژه‌ای است. این سفر می‌تواند زمینه بهره‌برداری بیشتر از ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی دو کشور و ریل‌گذاری روابط در راستای اهداف بلندمدت دو کشور را فراهم آورد.