تفهیم اهمیت بالای روابط دوستانه با کشورهای پیرامونی
مهدی خورسند
پس از جنگ تحمیلی باوجود ادعایی که دستگاه دیپلماسی دولت‌ها درباره ایجاد توازن بین شرق و غرب مطرح می‌کردند و بر اولویت روابط با 15 همسایه هم مرز با ایران اسلامی تأکید می‌شد، اقدام عملیاتی درخوری برای بهره گیری از این فرصت‌ها صورت نگرفت. ولی به نظر می‌رسد این روزها دولت، تابو غرب‌گرایی صرف را شکسته و در پی آن نسیم منطقه‌گرایی وزیدن گرفته است.
برای نمونه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز که به عنوان حوزه تمدنی ایران باستان محسوب می‌شوند را به رسمیت شناخت، اما به دلیل تعریف اشتباه چارچوب‌های سیاست خارجی کشور، با این کشورها روابط درستی شکل نگرفت و از ظرفیت آن‌ها غفلت شد. یا در مورد تاجیکستان به عنوان کشور همزبان تا پیش از دولت سیزدهم، روابط در بازه ای از زمان به دلیل سوء‌مدیریت‌ها و بی توجهی به سردی گراییده بود، اما تغییر بازی و برگزیدن راهبرد نخست همسایه موجب شد ایران از راه همین کانال راه پیوستن خود به پیمان راهبردی شانگهای را هموار سازد. از سوی دیگر چالش همیشگی با ترکمنستان بر سر نحوه ارتباط گازی و پرداخت بدهی گاز به این کشور وجود داشت تا آنجا که ترکمنستان مانع تردد کامیون‌های ایرانی از جغرافیای کشورش می‌شد. اما با ورود راهبردی تهران به صحنه بسیاری از این مشکلات حل شد.
همزمان در رابطه با دیگر همسایگان هم شاهد استقبال آن‌ها از رویکرد جدید جمهوری اسلامی هستیم و تعاملات ما برای حسن همجواری موجب همراهی و یک‌پارچگی منطقه غرب و شرق آسیا خواهد شد. با این اوصاف نگاه به همسایگان موجبات حفظ برای تمامیت ارضی را فراهم می‌کند و ما خیلی آسان‌تر می‌توانیم منافع اقتصادی و سیاسی و امنیتی را تأمین کنیم. گره زدن منافع کشور به وعده‌های غرب در سال‌های گذشته عمده منافع کشور را به خطر انداخت و اکنون عبور از این فضا برای کشور بسیار مهم است.
بنابراین نشست ملی «ایران و همسایگان» که روز دوشنبه در تهران برگزار شد، از این لحاظ دارای اهمیت بسیاری است. یکی از نکاتی که در همایش مذکور مطرح شد، ایده تشکیل وزارت همسایگان از سوی احمد وحیدی وزیر کشور بود. این مطلب برای روشن کردن اهمیت روابط با همسایگان خوب است و باید بپذیریم این سیاست در چندماه اولیه دولت به خوبی جواب داده است. با وجود این، به دلیل اینکه اسناد بالادستی بر بحث کوچک‌سازی دولت تأکید شده است، تشکیل چنین وزارتخانه‌ای فعلاً دور از انتظار است. اما تشکیل یک سازمان و ساختار برای مدیریت نظارت و بهره‌وری بیشتر محتمل‌تر است. ساختاری که باید روند ارتباط با همسایگان را به صورت ویژه دنبال کند و میان وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف در این مورد هماهنگی ایجاد کند. این سازمان باید با رصد ارتباط گیری اولویت‌سنجی و تداوم دوستی و همکاری‌های ویژه با کشورهای پیرامونی، منافع جمهوری اسلامی را تأمین کند.
پیشنهاد تشکیل وزارت همسایگان تلاشی برای تفهیم اهمیت بالای روابط دوستانه با کشورهای پیرامونی است. رسیدن به تفاهم و منافع مشترک، صلح و امنیت پایدار و پیشرفت و رفاه ملت‌ها مقابل انواع تهدیدات، از اهداف اساسی سیاست همسایگی ایران است. در این زمینه می‌توان به سند راهبردی جذب و تبادل چند میلیون گردشگر از جمعیت ۶۰۰ میلیون نفری کشورهای پیرامونی یاد کرد. همچنین صادرات غیرنفتی ایران به بازار چند صد میلیارد دلاری این کشورها دیگر مد نظر است. تنظیم سند همکاری امنیت دفاعی یا قرار عدم تخاصم ۲۰ ساله با هر یک از این همسایگان یا چند کشور که مکمل هم هستند، می‌تواند شروعی برای رسیدن به امنیت پایدار جمعی و طولانی مدت برای تمام این کشورها باشد. توسعه روابط بانکی و کم کردن تعرفه‌های گمرکی میان همسایگان، یکی دیگر از سیاست‌های همسایگی جمهوری اسلامی است. دولت برای تقویت بنیادهای سیاست و قدرت ایران در میدان دیپلماسی گام تاریخی منطقه گرایی را برداشته است که با یک چرخه منظم اقتصادی- سیاسی- تجاری هرگونه تحریم و تهدیدی را خنثی و بی‌اثر خواهند کرد.
برای نمونه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که استقلال کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز که به عنوان حوزه تمدنی ایران باستان محسوب می‌شوند را به رسمیت شناخت، اما به دلیل تعریف اشتباه چارچوب‌های سیاست خارجی کشور، با این کشورها روابط درستی شکل نگرفت و از ظرفیت آن‌ها غفلت شد. یا در مورد تاجیکستان به عنوان کشور همزبان تا پیش از دولت سیزدهم، روابط در بازه ای از زمان به دلیل سوء‌مدیریت‌ها و بی توجهی به سردی گراییده بود، اما تغییر بازی و برگزیدن راهبرد نخست همسایه موجب شد ایران از راه همین کانال راه پیوستن خود به پیمان راهبردی شانگهای را هموار سازد. از سوی دیگر چالش همیشگی با ترکمنستان بر سر نحوه ارتباط گازی و پرداخت بدهی گاز به این کشور وجود داشت تا آنجا که ترکمنستان مانع تردد کامیون‌های ایرانی از جغرافیای کشورش می‌شد. اما با ورود راهبردی تهران به صحنه بسیاری از این مشکلات حل شد.
همزمان در رابطه با دیگر همسایگان هم شاهد استقبال آن‌ها از رویکرد جدید جمهوری اسلامی هستیم و تعاملات ما برای حسن همجواری موجب همراهی و یک‌پارچگی منطقه غرب و شرق آسیا خواهد شد. با این اوصاف نگاه به همسایگان موجبات حفظ برای تمامیت ارضی را فراهم می‌کند و ما خیلی آسان‌تر می‌توانیم منافع اقتصادی و سیاسی و امنیتی را تأمین کنیم. گره زدن منافع کشور به وعده‌های غرب در سال‌های گذشته عمده منافع کشور را به خطر انداخت و اکنون عبور از این فضا برای کشور بسیار مهم است.
بنابراین نشست ملی «ایران و همسایگان» که روز دوشنبه در تهران برگزار شد، از این لحاظ دارای اهمیت بسیاری است. یکی از نکاتی که در همایش مذکور مطرح شد، ایده تشکیل وزارت همسایگان از سوی احمد وحیدی وزیر کشور بود. این مطلب برای روشن کردن اهمیت روابط با همسایگان خوب است و باید بپذیریم این سیاست در چندماه اولیه دولت به خوبی جواب داده است. با وجود این، به دلیل اینکه اسناد بالادستی بر بحث کوچک‌سازی دولت تأکید شده است، تشکیل چنین وزارتخانه‌ای فعلاً دور از انتظار است. اما تشکیل یک سازمان و ساختار برای مدیریت نظارت و بهره‌وری بیشتر محتمل‌تر است. ساختاری که باید روند ارتباط با همسایگان را به صورت ویژه دنبال کند و میان وزارتخانه‌ها و نهادهای مختلف در این مورد هماهنگی ایجاد کند. این سازمان باید با رصد ارتباط گیری اولویت‌سنجی و تداوم دوستی و همکاری‌های ویژه با کشورهای پیرامونی، منافع جمهوری اسلامی را تأمین کند.
پیشنهاد تشکیل وزارت همسایگان تلاشی برای تفهیم اهمیت بالای روابط دوستانه با کشورهای پیرامونی است. رسیدن به تفاهم و منافع مشترک، صلح و امنیت پایدار و پیشرفت و رفاه ملت‌ها مقابل انواع تهدیدات، از اهداف اساسی سیاست همسایگی ایران است. در این زمینه می‌توان به سند راهبردی جذب و تبادل چند میلیون گردشگر از جمعیت ۶۰۰ میلیون نفری کشورهای پیرامونی یاد کرد. همچنین صادرات غیرنفتی ایران به بازار چند صد میلیارد دلاری این کشورها دیگر مد نظر است. تنظیم سند همکاری امنیت دفاعی یا قرار عدم تخاصم ۲۰ ساله با هر یک از این همسایگان یا چند کشور که مکمل هم هستند، می‌تواند شروعی برای رسیدن به امنیت پایدار جمعی و طولانی مدت برای تمام این کشورها باشد. توسعه روابط بانکی و کم کردن تعرفه‌های گمرکی میان همسایگان، یکی دیگر از سیاست‌های همسایگی جمهوری اسلامی است. دولت برای تقویت بنیادهای سیاست و قدرت ایران در میدان دیپلماسی گام تاریخی منطقه گرایی را برداشته است که با یک چرخه منظم اقتصادی- سیاسی- تجاری هرگونه تحریم و تهدیدی را خنثی و بی‌اثر خواهند کرد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
ممکن است محدودیتها برگردد
-
بازی یأس و امید برای برجام پلاس!
-
تفهیم اهمیت بالای روابط دوستانه با کشورهای پیرامونی
-
نهایی شدن آییننامه ساماندهی بازار رمزارزها
-
صدای مردم
-
پرونده کرسنت در کشوقوس استعلامها
-
مذاکرات نظامی دو روزه تهران- باکو
-
تلآویو: توان مقابله با ایران را نداریم
-
17 هزار مگاوات برق هستهای تا افق ۱۴۲۰ در مدار
-
با واردات خودرو موافقیم
-
رئیس جمهور: باید در سیاست‌های بینالمللیمان توازن برقرار شود
