ازسرنوشت زیبای گلهای ضریح امام رضا(ع) چه میدانید؟
شده معطر « شمیم رضوان» ز عطر گلهایت
گلآرایی حرم رضوی اتفاق زیبایی است که سالیانی است به صورت خودجوش توسط جمعی از خادمان آستان امام رئوف انجام میشود و این گلها پس از نصب روی ضریح سرنوشتی شیرین برایشان رقم میخورد.
به گزارش فارس، گلآرایی حرم رضوی سالیانی است که توسط جمعی از خادمان آستان امام رئوف با ظرافت خاصی انجام میشود و هر سال شاهد نوآوری و طراحیهای زیباتری در گلآرایی آستان مقدس امام رضا(ع) هستیم.
سرنوشتی نیک برای گلهای ضریح
اما آنچه قصد داریم در این گزارش به آن بپردازیم این است که سرنوشت این گلها پس از خارج شدن از حرم چه میشود؟
صندوقچههای چوبی با روکش پارچهای سبز رنگ با این شعر مزین شدهاند: «شده معطر شمیم رضوان ز عطر گلهایت/ کرم نما و دمی نظر کن به ما غلامانت».
خادمان سبزپوش در اتاقی به صف منتظرند و با هم زمزمه میکنند: «تو گل باغ ولایی/ تو علی موسی الرضایی/ من غلام درگه تو/ تو به درد من دوایی» تا صندوقچههای گلهای فوق ضریح برسند. گلهای تازه به بالای ضریح میروند و گلهای کهنه در پی سرنوشتی شیرین از بالای ضریح پایین آورده و به سمت اتاقهایی رهسپار میشوند. به محض رسیدن صندوقچهها، حال و هوای اتاق، رنگ دیگری میگیرد و نواها دلیتر خوانده میشود.
پارچهها از روی صندوقچهها برداشته میشود و بوی گلها دل و جان را جلا میدهد و در ترکیب با نواهای عارفانه خادمیاران بخش شمیم رضوان، دل را در چهار گوشه ضریح به پرواز میبرد. پس از آن، خادمان شروع به جدا کردن انواع گلهای رز و آنتوریوم و پرنده بهشتی و... از یکدیگر در سبدهای جدا میکنند.
تعویض گلهای ضریح در روزهای فرد و روز جمعه
سیدمحمد رضوی مقدم که سابقه خدمتش در بخش شمیم رضوان به 15 سال و اندی میرسد. او میگوید: گلهای روی ضریح، متبرک به حضور ملائک در حریم امام هشتم(ع) و دعاهای میهمانان امام هستند. گلهایی که در باغ ملکآباد مشهد آماده و تزئین میشوند و پس از انتقال به حرم، طی مراسمی در روزهای فرد و روز جمعه بالای ضریح قرار میگیرند. گلهای قدیمی نیز پس از جدا شدن برگها و اسفنجهای نگهداری گل در صندوقچههای چوبی به بخش شمیم رضوان منتقل میشوند تا بوجاری و بستهبندی شوند.
رضوی مقدم در ادامه درباره مراحل آماده کردن بستههای گل بیان میکند: بوجاری کردن یعنی جدا کردن ساقهها و گلبرگها از هم تا برای مرحله خشک کردن آماده شوند. پیش از این مرحله، گلها براساس ضخامت گلبرگها جدا میشوند تا در درجات مختلف دستگاه خشککن قرار بگیرند. پس از خشک شدن گلبرگها، فرایند آمادهسازی بستههای گل برای توزیع بین زائران آغاز میشود.
گلآرایی ضریح، آیینی ۷۷ ساله
طالب خوشنویس، مسئول بخش شمیم رضوان حرم مطهر رضوی درباره تاریخچه 77 ساله گلهای بالای ضریح میگوید: سابقه گلآرایی در حرم مطهر به سال ۱۳۲۴ که چهار گوشه ضریح با چهار شاخه گل، گلآرایی میشد برمیگردد. گلها پس از چند روز عوض و به میان جمعیت پرت میشد. گلها طی سالها زیادتر شد و بین مردم هم محبوبیت بیشتری پیدا کرد. اما پرت کردن گلها بین جمعیت به دلیل متبرک بودن گلها و صدمه دیدن افراد موجب شد از ۱۷ یا ۱۸ سال قبل کار بوجاری کردن گلها آغاز شود.
او ادامه میدهد: زمانی که کار جداسازی گلبرگها آغاز شد چهار گوشه ضریح با 400 شاخه گل، گلآرایی میشد. در اوایل شروع این کار گلها به صورت تازه در داخل بستهبندیها قرار میگرفت و به همین دلیل گلهای تازه داخل پلاستیک بعد از مدتی کپک میزد. در این مرحله هنوز گروه شمیم رضوان شکل نگرفته بود. خادمان بخش با همفکری یکدیگر تعدادی دستگاه خشککن تهیه کردند و با خشک کردن گلها متوجه شدند رنگ و بوی گلها هم حفظ میشود و زائران هم میتوانند گلها را برای مدت زمان بیشتری نگهداری کنند یا به عنوان سوغات متبرک ببرند.
کمکم دستگاههای خشککن پیشرفتهتر تهیه و روال کار روز به روز بهتر شد. پس از آن رواق غدیر با نام شمیم رضوان در اختیار خادمیاران بخش گل قرار گرفت تا پس از نماز صبح طی مراسمی بستههای گل بین نمازگزاران حاضر در رواق توزیع شود.
فعالیت بیش از ۴۰ خادمیار در هر شیفت گل حرم امام رضا(ع)
خوشنویس در ادامه عنوان میکند: بستهبندی گلها به صورت بهداشتی صورت میگیرد به طوری که افراد حتی این گلها را به عنوان دمنوش متبرک برای شفای بیماران استفاده میکنند و عدهای هم از این گلها همراه با تربت کربلا برای کفن و دفن استفاده میکنند تا توشهای متبرک از حرم رضوی برای آخرت به همراه خود داشته باشند.
مرحله آخر بستهبندی گلها، بستن درِ بستههای گل است که با دستگاه خاصی انجام میشود و خادمیاری دیگر بستههای آماده شده را داخل کارتنهای مخصوص قرار میدهد تا آماده توزیع بین میهمانان حضرت رضا(ع) باشد.
اشک شوق در چشمان زائران با دریافت هدیهای گرانبها
علی علیدوست یکی از خادمیاران بخش شمیم رضوان مدت ۱۵ سال است در این بخش خدمت میکند. او میگوید: خادمان شمیم رضوان هر روز صبح با لباس سبز در رواق غدیر حاضر میشوند و پس از برگزاری نماز صبح و مرثیهخوانی، گلهای بستهبندی شده بالاسر ضریح را به میهمانان امام رئوف تقدیم میکنند. لحظه اهدای بسته گل وقتی اشک شوق در چشمان میهمانان علی بن موسیالرضا(ع) میبینم لحظه بسیار خاصی است که تعداد آن هم کم نیست. هر زمانی که توانستهام به زائران علی بن موسیالرضا(ع) خدمترسانی کنم برایم لحظه خاصی بوده است که برای آن خدا را شاکرم.
بوی گل، عطر جدا نشدنی شمیم رضوان است؛ عطری که حتی با خارج شدن از این بخش همراهت میآید و خاطرهاش در ذهن مینشیند. خاطرهای که در دل و جان مثل ریشههای یک گل شروع به دویدن میکند تا هر بار با نگاه کردن به گنبد طلایی امام هشتم عطری هم از شمیم رضوان به مشامت برسد.