انتشار ویروسی خطرناک توسط منشی‌ها در مطب برخی پزشکان
چند می‌گیری نوبت بِدی؟!
شاید شما هم گرفتن نوبت ویزیت از پزشکان متخصص و فوق‌تخصصی را که از شهرت زیادی برخوردارند تجربه کرده‌اید؛ به‌ویژه وقتی باید ماه‌ها منتظر بمانید تا نوبت به شما و یا بیمارتان برسد. نگرانید که ممکن است حالتان وخیم‌تر شود و باید هرچه زودتر برای تشخیص صحیح و درمان اقدام کنید. در این شرایط ناگزیرید یکی از این دو راه را انتخاب کنید؛ یا به متخصص دیگری مراجعه و آقا یا خانم منشی را متقاعد نمایید وقتی را برای ویزیت به شما اختصاص دهد. اینجاست که گروهی ترجیح می‌دهند با شُل کردن سرکیسه مبلغی را علاوه بر تعرفه پزشک معالج، به منشی مطب زیرمیزی بدهند تا خارج از نوبت ویزیت شوند. نکته قابل تأمل اینکه گاه مبالغی که به این شیوه وارد جیب این منشی‌ها می‌شود چند برابر تعرفه پزشکان است.
ویروس غیراخلاقی در بخش درمان
سبب‌شناسی این رفتار غیراخلاقی را با پروفسور داریوش فرهود؛ متخصص و پژوهشگر حوزه ژنتیک، پزشکی، روان‌شناسی و انسان‌شناسی در میان می‌گذاریم. او می‌گوید: ما در علم جامعه‌شناسی چیزی به نام جزیره در جامعه نداریم و همه رفتارها مانند حلقه‌های یک زنجیر با هم مرتبط هستند. یعنی اگر در جامعه‌ای زیرساخت‌های آموزش و پرورش خراب است، به طور مشابه و به همان نسبت زیرساخت‌هایی در وزارت علوم و سایر وزارتخانه‌ها نیز خراب است و ما جزیره‌ای نداریم که از معضلات و مشکلات محفوظ و در امان مانده باشد. در این زمینه نیز رشوه گرفتن، فرهنگی است که در بسیاری از نهادها، سازمان‌ها، مراکز علمی و درمانی کشور به‌وجود آمده و با اینکه در قرآن کریم آمده رشوه‌دهنده و رشوه‌گیرنده هر دو گناهکارند و موجب خشم خداوند می‌شوند، اما متأسفانه این مسئله مورد بی توجهی قرار گرفته و افرادی هستند که در موارد مختلف رشوه می‌دهند و این را نوعی کار راه‌اندازی می‌دانند و قبح این رفتار غیراخلاقی و غیردینی را شکسته‌اند. متأسفانه این معضل که به نوعی ویروس غیراخلاقی محسوب می‌شود به بخش درمان و مطب پزشکان نیز سرایت کرده است.
پروفسور فرهود با بیان اینکه در مطب برخی از پزشکان متخصص غیرجراح از جمله متخصص اطفال و اعصاب و روان، درآمد منشی‌ها از درآمد پزشکان بیشتر است، می‌گوید: در بیشتر حرفه‌ها و مشاغل این رفتار به یک عادت تبدیل شده و نمی‌توان این حرفه را از سایر مشاغل مستثنا و به صورت جزیره جدا کرد.
وی با اشاره به اهمیت نقش روحانیون در نهادینه کردن فرهنگ‌های ارزشمند اخلاقی اظهار می‌کند: در شرایط فعلی، جامعه ما نیازمند جراحی اساسی در حوزه اخلاق است که رسالت آن بیش از همه بر دوش روحانیون است چرا که روحانیون بیشترین تریبون‌های عمومی کشور را در اختیار دارند.
وضع اقتصادی جامعه بسامان شود
بابک خطی، فعال صنفی حوزه پزشکی نیز در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: دریافت هزینه توسط منشی‌ها در بعضی از مطب‌های خصوصی شلوغ یا کلینیک تخصصی و فوق‌تخصصی بیمارستان‌های دولتی برای گرفتن و یا جلو انداختن نوبت رواج یافته است. در بخش دولتی این مبلغ گاهی به چند برابر ویزیت خود پزشک می‌رسد. در حالی‌که رقم پایین ویزیت در مراکز دولتی به این دلیل است که طبقات آسیب‌پذیر اجتماعی از آن منتفع شوند. اما با توجه به اینکه در ساختار اجتماعی ما سرمایه حرف اول را می‌زند باید در گام بعدی انتظار داشته باشیم همه چیز را می‌شود با پول خرید؛ حالا چه خرید امضای کارمند یک اداره باشد چه خرید نوبت در مطب یک پزشک.
این متخصص اطفال ادامه می‌دهد: اگر کمی دقیق‌تر به مسئله نگاه کنیم به جای انتخاب ساده‌ترین راه یعنی گرفتن یقه منشی که این‌کار را می‌کند، توبیخ او و ارائه سخنرانی اخلاقی برای وی، باید این موضوع را ریشه‌یابی کنیم که چرا کارمند یک اداره یا منشی یک مطب چنین کاری می‌کند؟ البته این بدان معنا نیست که زشتی کار این افراد را منکر شویم اما واقعیت این است چنین افرادی خود قربانی سیستمی هستند که حقوق کافی به آن‌ها نمی‌دهد.
ابتدا باید وضع جامعه از نظر اقتصادی بسامان شود سپس انتظار نهادینه شدن اخلاق را داشته باشیم. بنا به فرموده امام علی(ع) وقتی فقر از در جامعه‌ای وارد می‌شود، ایمان از در دیگر خارج می‌شود. وضع سایر مسائل که جای خود دارد. بنابراین اگر میل واقعی به اصلاح وجود دارد، باید واقعی‌تر به این اصل اساسی توجه کنیم.
نمی‌توان انکار کرد
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور در این خصوص می‌گوید: آنچه در مورد دریافت مبلغی بیشتر از تعرفه قانونی توسط اعضای جامعه پزشکی در بخش خصوصی به عنوان گرفتن زیرمیزی و یا در اصطلاح شیرینی از سوی برخی از منشی‌ها در مطب پزشکان عنوان می‌شود غیرقابل انکار و تخلف محض است، اما آمار این نوع شکایت‌ها در سازمان‌های نظارتی بالا نیست؛ چرا که رشوه‌دهنده خود متخلف است و متخلف اقدام به شکایت نمی‌کند
مگر اینکه این شکایت از سوی سایر بیماران طرح شود که در چنین شرایطی سازمان نظام پزشکی طبق قانون با فرد خاطی برخورد خواهد کرد.
محمد رضا خردمند ادامه می‌دهد: اگر منشی پولی خارج از تعرفه تقاضا کند و پزشک از آن مطلع نباشد بیمارانی که این رفتار را مشاهده می‌کنند باید در مرحله نخست به پزشک اطلاع دهند و در صورتی که پزشک اقدامی نکرد، با طرح شکایت در سازمان نظام پزشکی موضوع را پیگیری نمایند.
به گفته وی در بیشتر موارد پزشکان از این مسئله بی‌اطلاع هستند و این موضوع به جایگاه پزشک نیز خدشه وارد می‌کند. با این حال پزشکان موظف به مدیریت مطب خود هستند و با اینکه در چنین مواردی پزشک نیز دچار فریب شده، در صورت طرح شکایت از سوی سازمان نظام پزشکی به او تذکر داده می‌شود تا با نظارت دقیق‌تر از وقوع چنین تخلفاتی در مطب خود پیشگیری کند.
خردمند از ثبت شکایت‌های متعدد در خصوص برخورد نامناسب منشی‌ها در سازمان نظام پزشکی کشور خبر می‌دهد و می‌افزاید: با این حال تعداد شکایت‌ها از درخواست رشوه و زیرمیزی توسط منشی بسیار اندک بوده و تنها در مواردی شکایت شده که سایر بیماران این تخلف را مشاهده کرده باشند.
معیاری برای استخدام منشی وجود ندارد
وی در پاسخ به این پرسش که آیا معیاری برای استخدام منشی در مطب پزشکان از سوی سازمان نظام پزشکی در نظر گرفته شده، می‌گوید: اگر در قانون پیش‌بینی شده باشد که پرسنل مطب‌ها و درمانگاه‌ها دارای تحصیلات خاصی باشند به طور حتم پزشکان ملزم به رعایت آن هستند.
به عنوان نمونه در مطب‌هایی که تزریقات انجام می‌شود این کار حتماً باید توسط افراد دارای مدرک مورد تأیید دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انجام شود و در مراکز رادیولوژی، دندانپزشکی، آزمایشگاه‌ها و مراکز ترک اعتیاد باید از افراد تحصیلکرده مرتبط با همان رشته تخصصی استفاده شود. اما در مورد منشی‌ها که صرفاً کار ثبت و ضبط پرونده‌ها و نوبت‌دهی را انجام می‌دهند تا کنون مقرراتی پیش‌بینی نشده است.
وی در خصوص دستمزد تعریف شده برای منشی مطب‌ها نیز اظهار می‌کند: این دستمزد به صورت توافقی بین پزشک و منشی تعیین می‌شود و در مواردی که قانون مشخص کرده باشد پزشکان باید منشی‌های خود را زیر پوشش بیمه قرار دهند.
سبب‌شناسی این رفتار غیراخلاقی را با پروفسور داریوش فرهود؛ متخصص و پژوهشگر حوزه ژنتیک، پزشکی، روان‌شناسی و انسان‌شناسی در میان می‌گذاریم. او می‌گوید: ما در علم جامعه‌شناسی چیزی به نام جزیره در جامعه نداریم و همه رفتارها مانند حلقه‌های یک زنجیر با هم مرتبط هستند. یعنی اگر در جامعه‌ای زیرساخت‌های آموزش و پرورش خراب است، به طور مشابه و به همان نسبت زیرساخت‌هایی در وزارت علوم و سایر وزارتخانه‌ها نیز خراب است و ما جزیره‌ای نداریم که از معضلات و مشکلات محفوظ و در امان مانده باشد. در این زمینه نیز رشوه گرفتن، فرهنگی است که در بسیاری از نهادها، سازمان‌ها، مراکز علمی و درمانی کشور به‌وجود آمده و با اینکه در قرآن کریم آمده رشوه‌دهنده و رشوه‌گیرنده هر دو گناهکارند و موجب خشم خداوند می‌شوند، اما متأسفانه این مسئله مورد بی توجهی قرار گرفته و افرادی هستند که در موارد مختلف رشوه می‌دهند و این را نوعی کار راه‌اندازی می‌دانند و قبح این رفتار غیراخلاقی و غیردینی را شکسته‌اند. متأسفانه این معضل که به نوعی ویروس غیراخلاقی محسوب می‌شود به بخش درمان و مطب پزشکان نیز سرایت کرده است.
پروفسور فرهود با بیان اینکه در مطب برخی از پزشکان متخصص غیرجراح از جمله متخصص اطفال و اعصاب و روان، درآمد منشی‌ها از درآمد پزشکان بیشتر است، می‌گوید: در بیشتر حرفه‌ها و مشاغل این رفتار به یک عادت تبدیل شده و نمی‌توان این حرفه را از سایر مشاغل مستثنا و به صورت جزیره جدا کرد.
وی با اشاره به اهمیت نقش روحانیون در نهادینه کردن فرهنگ‌های ارزشمند اخلاقی اظهار می‌کند: در شرایط فعلی، جامعه ما نیازمند جراحی اساسی در حوزه اخلاق است که رسالت آن بیش از همه بر دوش روحانیون است چرا که روحانیون بیشترین تریبون‌های عمومی کشور را در اختیار دارند.
وضع اقتصادی جامعه بسامان شود
بابک خطی، فعال صنفی حوزه پزشکی نیز در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: دریافت هزینه توسط منشی‌ها در بعضی از مطب‌های خصوصی شلوغ یا کلینیک تخصصی و فوق‌تخصصی بیمارستان‌های دولتی برای گرفتن و یا جلو انداختن نوبت رواج یافته است. در بخش دولتی این مبلغ گاهی به چند برابر ویزیت خود پزشک می‌رسد. در حالی‌که رقم پایین ویزیت در مراکز دولتی به این دلیل است که طبقات آسیب‌پذیر اجتماعی از آن منتفع شوند. اما با توجه به اینکه در ساختار اجتماعی ما سرمایه حرف اول را می‌زند باید در گام بعدی انتظار داشته باشیم همه چیز را می‌شود با پول خرید؛ حالا چه خرید امضای کارمند یک اداره باشد چه خرید نوبت در مطب یک پزشک.
این متخصص اطفال ادامه می‌دهد: اگر کمی دقیق‌تر به مسئله نگاه کنیم به جای انتخاب ساده‌ترین راه یعنی گرفتن یقه منشی که این‌کار را می‌کند، توبیخ او و ارائه سخنرانی اخلاقی برای وی، باید این موضوع را ریشه‌یابی کنیم که چرا کارمند یک اداره یا منشی یک مطب چنین کاری می‌کند؟ البته این بدان معنا نیست که زشتی کار این افراد را منکر شویم اما واقعیت این است چنین افرادی خود قربانی سیستمی هستند که حقوق کافی به آن‌ها نمی‌دهد.
ابتدا باید وضع جامعه از نظر اقتصادی بسامان شود سپس انتظار نهادینه شدن اخلاق را داشته باشیم. بنا به فرموده امام علی(ع) وقتی فقر از در جامعه‌ای وارد می‌شود، ایمان از در دیگر خارج می‌شود. وضع سایر مسائل که جای خود دارد. بنابراین اگر میل واقعی به اصلاح وجود دارد، باید واقعی‌تر به این اصل اساسی توجه کنیم.
نمی‌توان انکار کرد
معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور در این خصوص می‌گوید: آنچه در مورد دریافت مبلغی بیشتر از تعرفه قانونی توسط اعضای جامعه پزشکی در بخش خصوصی به عنوان گرفتن زیرمیزی و یا در اصطلاح شیرینی از سوی برخی از منشی‌ها در مطب پزشکان عنوان می‌شود غیرقابل انکار و تخلف محض است، اما آمار این نوع شکایت‌ها در سازمان‌های نظارتی بالا نیست؛ چرا که رشوه‌دهنده خود متخلف است و متخلف اقدام به شکایت نمی‌کند
مگر اینکه این شکایت از سوی سایر بیماران طرح شود که در چنین شرایطی سازمان نظام پزشکی طبق قانون با فرد خاطی برخورد خواهد کرد.
محمد رضا خردمند ادامه می‌دهد: اگر منشی پولی خارج از تعرفه تقاضا کند و پزشک از آن مطلع نباشد بیمارانی که این رفتار را مشاهده می‌کنند باید در مرحله نخست به پزشک اطلاع دهند و در صورتی که پزشک اقدامی نکرد، با طرح شکایت در سازمان نظام پزشکی موضوع را پیگیری نمایند.
به گفته وی در بیشتر موارد پزشکان از این مسئله بی‌اطلاع هستند و این موضوع به جایگاه پزشک نیز خدشه وارد می‌کند. با این حال پزشکان موظف به مدیریت مطب خود هستند و با اینکه در چنین مواردی پزشک نیز دچار فریب شده، در صورت طرح شکایت از سوی سازمان نظام پزشکی به او تذکر داده می‌شود تا با نظارت دقیق‌تر از وقوع چنین تخلفاتی در مطب خود پیشگیری کند.
خردمند از ثبت شکایت‌های متعدد در خصوص برخورد نامناسب منشی‌ها در سازمان نظام پزشکی کشور خبر می‌دهد و می‌افزاید: با این حال تعداد شکایت‌ها از درخواست رشوه و زیرمیزی توسط منشی بسیار اندک بوده و تنها در مواردی شکایت شده که سایر بیماران این تخلف را مشاهده کرده باشند.
معیاری برای استخدام منشی وجود ندارد
وی در پاسخ به این پرسش که آیا معیاری برای استخدام منشی در مطب پزشکان از سوی سازمان نظام پزشکی در نظر گرفته شده، می‌گوید: اگر در قانون پیش‌بینی شده باشد که پرسنل مطب‌ها و درمانگاه‌ها دارای تحصیلات خاصی باشند به طور حتم پزشکان ملزم به رعایت آن هستند.
به عنوان نمونه در مطب‌هایی که تزریقات انجام می‌شود این کار حتماً باید توسط افراد دارای مدرک مورد تأیید دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور انجام شود و در مراکز رادیولوژی، دندانپزشکی، آزمایشگاه‌ها و مراکز ترک اعتیاد باید از افراد تحصیلکرده مرتبط با همان رشته تخصصی استفاده شود. اما در مورد منشی‌ها که صرفاً کار ثبت و ضبط پرونده‌ها و نوبت‌دهی را انجام می‌دهند تا کنون مقرراتی پیش‌بینی نشده است.
وی در خصوص دستمزد تعریف شده برای منشی مطب‌ها نیز اظهار می‌کند: این دستمزد به صورت توافقی بین پزشک و منشی تعیین می‌شود و در مواردی که قانون مشخص کرده باشد پزشکان باید منشی‌های خود را زیر پوشش بیمه قرار دهند.