هزینه‌های میلیاردی واکسن هاری به‌ جای فرهنگ‌سازی

گزارش قدس خراسان از میزان حیوان‌گزیدگی در دانشگاه‌های علوم پزشکی  خراسان رضوی حکایت از افزایش گزش‌ها دارد

هزینه‌های میلیاردی واکسن هاری به‌ جای فرهنگ‌سازی

از ابتدای سال جاری شاهد فوت دو نفر در مشهد بر اثر هاری بوده‌ایم و این امر از تبعات افزایش حضور حیوانات به‌ویژه سگ و گربه در فضای شهری و داخل منازل است. 


چند سالی است که برخی از مردم با دادن غذا به سگ‌های ولگرد، این حیوانات را به داخل شهرها کشانده‌اند و از سوی دیگر شاهد حضور روزافزون حیواناتی همچون سگ و گربه در منازل مردم هستیم. همه این‌ها عواملی است که دست به دست هم داده و موجب شده آمار حیوان‌گزیدگی در چند سال اخیر در استان به‌ویژه در دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزایش چشمگیری داشته باشد.
برای اینکه آمار حیوان‌گزیدگی را در دانشگاه‌های علوم پزشکی استان بررسی کنیم، به سراغ دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، سبزوار، نیشابور، تربت‌حیدریه و گناباد رفتیم. 

فوت دو مبتلا به هاری در مشهد طی سال جاری
طبق آماری که دانشگاه علوم پزشکی مشهد در اختیار قدس خراسان قرار داد، در سال 1401 در این دانشگاه 17هزار و 95 مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که 8 هزار و 146 مورد آن مربوط به شهر مشهد و بقیه مربوط به سایر شهرستان‌هاست. پس از مشهد، قوچان، سرخس و چناران بیشترین تعداد حیوان‌گزیدگی را داشته‌اند.
طی سال 1402 نیز 20 هزار و 569 مورد حیوان‌گزیدگی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به ثبت رسیده که 11هزار و 446 مورد آن مربوط به شهر مشهد و رده‌های بعدی مربوط به قوچان، سرخس و چناران بوده است.
همچنین از ابتدای سال جاری تا نیمه مرداد 9هزار و 75 مورد حیوان‌گزیدگی در حوزه علوم پزشکی مشهد به ثبت رسیده که 50درصد از این موارد مربوط به شهر مشهد است.
یک درصد از 10 درصد جراحات عمیق در موارد گزش نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشتند. در زمینه فوتی هاری نیز در سه ماهه ابتدای سال جاری دو مورد، سال 1402 یک مورد و در سال 1393 نیز دو مورد فوتی بر اثر گزش حیوانات در این دانشگاه به ثبت رسیده است.
97درصد گزیدگی‌ها در حوزه علوم پزشکی مشهد مربوط به گزش سگ و گربه است که به تفکیک 70 درصد مربوط به گزش سگ و 27درصد مربوط به گزش گربه بوده و حدود 50 درصد گزیدگی‌ها مربوط به افراد زیر 18 سال است.
به گفته مسئولان معاونت بهداشت علوم پزشکی مشهد، هزینه واکسن هاری برای هر فرد 23میلیون و 500 هزار تومان است و حدود 8میلیون دلار در سال هزینه خرید واکسن هاری در این دانشگاه بوده که برای مردم رایگان است.
با توجه به آمار ارائه شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی مشهد شاهد افزایش حدود 20 درصدی حیوان‌گزیدگی در سال 1402 بودیم و این افزایش در نیمه ابتدایی سال جاری نیز ملموس است. همچنین میزان هزینه‌ای که دولت در راستای پیشگیری و درمان هاری، تنها در دانشگاه علوم پزشکی مشهد در دو سال گذشته و سال جاری تا نیمه مرداد انجام داده، حدود یک‌هزار و 143 میلیارد تومان است.

صدرنشینی گزش سگ‌های صاحبدار شهری در سبزوار
همچنین طبق آماری که دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در اختیار قدس خراسان قرار داده، در سال 1401 در این دانشگاه 3 هزار و 146 مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که یک‌هزار و 623 مورد آن مربوط به سبزوار، 595 مورد مربوط به جوین، 155 مورد مربوط به داورزن، 406مورد مربوط به خوشاب و 367 مورد آن مربوط به جغتای بوده است.
از این تعداد حیوان‌گزیدگی، بیشترین گزش حیوانات مربوط به سگ و گربه با عدد 2 هزار و 760 و 430 مورد بوده و سایر موارد نیز مربوط به گزش شغال، گرگ و روباه است.
همچنین در سال ۱۴۰۲ در حوزه زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی سبزوار 3هزار و 425 مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که از این تعداد یک‌هزار و 889 مورد آن مربوط به سبزوار، 639 مورد مربوط به جوین، 135 مورد مربوط به داورزن، 331 مورد مربوط به خوشاب و 431 مورد آن مربوط به جغتای بوده است. 
78 درصد گزش حیوانات در این سال که 2هزار و 684 مورد بوده، مربوط به سگ‌ها و 666 مورد آن مربوط به گربه است. طی سال 1402 همچنین 66 میلیارد تومان برای درمان و پیشگیری توسط دانشگاه علوم پزشکی سبزوار در زمینه تزریق واکسن هاری هزینه شده است.
در سه ماهه ابتدای سال جاری نیز یک‌هزار و 147 مورد حیوان‌گزیدگی در حوزه زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی سبزوار ثبت شده که 592مورد آن مربوط به سبزوار، 174 مورد مربوط به جوین، 33 مورد مربوط به داورزن، 135 مورد مربوط به خوشاب و 213 مورد آن مربوط به جغتای بوده است.
موارد حیوان‌گزیدگی در سه ماهه ابتدایی سال جاری نیز در شبکه بهداشت سبزوار 312 مورد شهری و 280 مورد روستایی بوده است. همچنین 297 مورد از حیوان‌گزیدگی‌ها در این شهر توسط سگ‌های صاحبدار و 127 مورد آن توسط سگ‌های ولگرد انجام شده و در این مدت، گربه‌گزیدگی نیز 155 مورد ثبت شده است.
طبق آمار ارائه شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار نیز شاهد افزایش تعداد حیوان‌گزیدگی‌ها در حوزه زیر پوشش این دانشگاه هستیم و با احتساب هزینه‌ای که علوم پزشکی مشهد برای پیشگیری و درمان هاری اعلام کرده، طی دو سال گذشته و سه ماه ابتدایی سال جاری، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار حدود 189 میلیارد تومان برای واکسن هاری هزینه کرده است. 

افزایش 21 درصدی حیوان‌گزیدگی در نیشابور طی سال جاری 
همچنین طبق آماری که دانشگاه علوم پزشکی نیشابور در اختیار قدس خراسان قرار داده، در سال 1401 در این دانشگاه 3هزار و 157 مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که 979 مورد آن جراحت شدید بوده است. طی سال 1402 نیز 3هزار و 322 مورد حیوان‌گزیدگی در دانشگاه علوم پزشکی نیشابور ثبت شده که یک‌هزار و 888 مورد آن جراحت شدید بوده است.  
در چهار ماهه نخست سال جاری نیز تعداد حیوان‌گزیدگی‌ها در حوزه زیر پوشش این دانشگاه 814 مورد بوده که نسبت به چهار ماهه ابتدایی سال پیش که 669 مورد بوده، 21 درصد افزایش داشته است.
در سال جاری تا نیمه مرداد نیز یک‌هزار و 403 مورد حیوان‌گزیدگی در این دانشگاه به ثبت رسیده که به ترتیب فیروزه، زبرخان، نیشابور و میان‌جلگه در 100هزار نفر جمعیت، بیشترین میزان حیوان‌گزیدگی را به خود اختصاص داده بودند. 
در این مدت مورد فوتی بر اثر حیوان‌گزیدگی در دانشگاه علوم پزشکی نیشابور به ثبت نرسیده و 75 درصد حیوان‌گزیدگی‌ها در حوزه زیر پوشش این دانشگاه، مربوط به سگ بوده است. 
56 درصد حیوان‌گزیدگی‌ها در این دانشگاه مربوط به افراد زیر 30سال، 29 درصد مربوط به افراد 30 تا 50 سال و 16 درصد مربوط به افراد بالای 50 سال است.
با توجه به آماری که دانشگاه علوم پزشکی نیشابور ارائه داده، هر سال حدود 15 تا 20 درصد حیوان‌گزیدگی در این دانشگاه افزایش یافته و در مدت اعلام شده، دانشگاه علوم پزشکی نیشابور حدود 178 میلیارد تومان برای درمان و پیشگیری هاری پرداخت کرده است.

۷۶ درصد حیوان‌گزیدگی‌ها در تربت‌حیدریه مربوط به سگ‌ است
طبق آماری که دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه نیز در اختیار قدس خراسان قرار داد، در سال 1401 در این دانشگاه یک‌هزار و ۵۸۸ مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که از این تعداد ۸۲۴ مورد در تربت‌حیدریه، ۴۸۴ مورد در زاوه و ۲۸۰ مورد در مه‌ولات ثبت شده است. همچنین ۲۷۳ مورد زخم عمیق به ثبت رسیده که از این تعداد ۱۵۲ مورد مربوط به تربت‌حیدریه، ۷۰ مورد مربوط به زاوه و ۵۱مورد مربوط به مه‌ولات بوده است.
در سال ۱۴۰۲ در حوزه زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه یک‌هزار و ۶۹۴ مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که از این تعداد ۹۵۵ مورد آن مربوط به تربت‌حیدریه، ۴۳۵ مورد مربوط به زاوه و ۳۰۴مورد مربوط به مه‌ولات است. همچنین طی آن سال ۲۸۷ مورد زخم عمیق ثبت شده که از این تعداد ۱۵۷مورد در تربت‌حیدریه، ۶۹مورد در زاوه و ۶۱ مورد در مه‌ولات رخ داده و یک مورد قطع عضو بر اثر حیوان‌گزیدگی نیز سال گذشته در حوزه زیر پوشش این دانشگاه رقم خورده است. 
در سال جاری نیز تا پایان مرداد در جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه ۶۷۰ مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده که از این تعداد ۴۲۰ مورد در تربت‌حیدریه، ۱۱۰ مورد در مه‌ولات و ۱۴۰مورد در زاوه رخ داده است. زخم عمیق نیز در این مدت ۱۱۹مورد بوده که ۷۲ مورد مربوط به تربت‌حیدریه، ۲۷ مورد مربوط به زاوه و ۲۰ مورد مربوط به مه‌ولات است.
طی سه سال اخیر، مورد هاری مثبت و فوتی در جمعیت زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه به ثبت نرسیده و بیشترین مورد حیوان‌گزیدگی در این دانشگاه نیز مربوط به سگ بوده که در سال ۱۴۰۱، 74درصد، سال گذشته ۷۶ درصد و در سال جاری نیز ۷۶درصد حیوان‌گزیدگی‌ها مربوط به گزش سگ بوده است. بیشترین گزش حیوانات نیز در بازه سنی ۱۰ تا ۳۰ سال در دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه رقم خورده است.
با توجه به آمار اعلامی دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه نیز شاهد افزایش آمار حیوان‌گزیدگی در این دانشگاه هستیم و طی دو سال گذشته و پنج ماهه ابتدای سال جاری حدود 96 میلیارد تومان توسط دانشگاه علوم پزشکی تربت‌حیدریه برای واکسن هاری هزینه شده است.

56 درصد حیوان‌گزیدگی‌ها در گناباد مربوط به سگ است
طبق آماری که دانشگاه علوم پزشکی گناباد نیز در اختیار قدس خراسان قرار داد، در سال 1401 در این دانشگاه 450 مورد حیوان‌گزیدگی به ثبت رسیده است. از 327 مورد که مربوط به گناباد بوده، 184مورد آن گزش عمیق است. همچنین 123 مورد آن مربوط به بجستان بوده که از این تعداد 23 مورد گزش عمیق است.
طی سال 1402 نیز 488 مورد گزش حیوانات در دانشگاه علوم پزشکی گناباد به ثبت رسیده که 379 مورد آن مربوط به گناباد بوده و 107مورد آن گزش عمیق است. همچنین در بجستان 109 مورد حیوان‌گزیدگی ثبت شده که از این تعداد 11 مورد گزش عمیق بوده است. 
طبق این اطلاعات تا پایان مرداد 1403 نیز 210 مورد حیوان‌گزیدگی در این دانشگاه به ثبت رسیده، 150 مورد آن مربوط به گناباد بوده که 57 مورد آن جراحت عمیق است. در بجستان نیز 60 مورد گزش حیوانات در این بازه زمانی به ثبت رسیده که هفت مورد آن گزش عمیق بوده است.
56 درصد گزش‌ها در حوزه دانشگاه علوم پزشکی گناباد مربوط به سگ بوده و گربه در رده بعدی قرار دارد. بیشتر این گزش‌ها در بازه سنی بالای 50 سال بوده و در چند سال اخیر نیز مورد فوتی در این دانشگاه به ثبت نرسیده است. 
به گفته مسئولان معاونت بهداشت علوم پزشکی گناباد، یکی از دلایل افزایش گزش حیوانات این است که مردم پسماندهای غذاهایی خود را به حیوانات ولگرد می‌دهند و این موضوع سبب افزایش تعداد سگ‌ها و گربه‌های ولگرد و گزش توسط این حیوانات شده است.
طبق تحقیقی که در این دانشگاه در سال 1402 انجام شده نیز بیشتر افرادی که دچار حیوان‌گزیدگی شده‌اند، در بازه سنی 20 تا 40 سال مورد گزش سگ‌ها قرار گرفته‌اند و بیشتر این افراد دارای شغل آزاد و دانش‌آموزان هستند.
طبق آمار ارائه شده از سوی دانشگاه علوم پزشکی گناباد نیز شاهد افزایش تعداد حیوان‌گزیدگی‌ها در حوزه زیر پوشش این دانشگاه هستیم و با احتساب هزینه اعلام شده برای هر واکسن هاری، طی دو سال گذشته و پنج ماهه نخست سال جاری حدود 28 میلیارد تومان توسط دانشگاه علوم پزشکی گناباد برای واکسن هاری هزینه شده است.
به طور کلی هزینه‌ای که دانشگاه‌های علوم پزشکی در سراسر کشور و استان برای واکسن هاری انجام می‌دهند، اگر در زمینه جمع‌آوری سگ‌های ولگرد و فرهنگ‌سازی نگهداری از حیوانات خانگی صورت می‌گرفت، شاید اکنون نیاز نبود دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان تا این میزان هزینه پیشگیری و درمان هاری را از جیب دولت پرداخت کنند. این مهم بی‌شک نیازمند همگرایی دستگاه‌هایی همچون شهرداری‌ها، اداره‌های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی و دانشگاه‌های علوم پزشکی در سطح استان است.

خبرنگار: فریده خسروی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه