این موضوع ضرورت مقاوم‌سازی و بهسازی ساختمان‌ها را دوچندان می‌کند.

چاره ای جز کنار آمدن با گسل ها  نداريم
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی به ما می‌گوید: چاره‌ای جز زندگی کردن و کنار آمدن با گسل‌ها در کشور نداریم، زیرا اگر از یک گسل فاصله بگیریم به یک گسل دیگر نزدیک خواهیم شد.
دکتر علی بیت‌اللهی اظهار می‌کند: گاهی گفته می‌شود می‌توان پایتخت کشور را به نقطه‌ای که زلزله‌خیز نباشد انتقال داد، اما واقعیت این است چنین نقطه‌ای در کشور وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: اگر شهرها و پراکنش سکونتگاه‌های کشور را با توضیحات نقشه‌ای زمین‌لرزه‌ها تطابق دهیم، هماهنگی و همخوانی میان رخداد زلزله‌ها و توزیع جمعیتی ایران وجود دارد، تمام موارد ذکر شده گواه آن است که جمعیت ایران نزدیک کانون خطرهای لرزه‌ای ساکن هستند؛ به عنوان مثال گسل شمال تهران همجوار با استان تهران، گسل شمال تبریز همجوار با تبریز و گسل جنوب مشهد همجوار با مشهد است. بنابراین جمعیت متراکم ایران هم‌راستای گسل‌ها شکل گرفته است.
 همچنین در مناطق کویری کشور به دلیل نبود ایستگاه، دستگاه‌های لرزه‌نگاری و زیستگاه‌های بشری، اطلاعات دقیقی درباره زمین‌لرزه‌ها وجود ندارد، اما این مسئله به این معنا نیست که در این نقاط زلزله رخ نداده، بلکه در حال حاضر امکانات بررسی این نواحی وجود ندارد.
بیت‌اللهی با اشاره به اینکه ایران جزو ۱۰ کشور لرزه‌خیز بوده و آمار وقوع زلزله در کشورمان نسبت به دیگر کشورها بسیار بالاست، اظهار می‌کند: در ایران زلزله‌های ویرانگر تاریخی و دستگاهی قابل توجهی رخ داده است. به زلزله‌هایی که پیش‌از نصب دستگاه‌های ثبت زلزله رخ داده، «زلزله‌های تاریخی» گفته می‌شود که بیشتر این زلزله‌ها به ۱۲۵سال قبل و پیش‌تر از این تاریخ بازمی‌گردد.
 به زلزله‌هایی که با دستگاه‌ها، موقعیت دقیق‌تری از آن‌ها ثبت شده نیز «زلزله‌های دستگاهی» گفته می‌شود. با توجه به اینکه ایران در موقعیت کم‌آب، خشک و نیمه خشک قرار دارد، نیاکان ما در نواحی‌ای که آب وجود داشته، اتراق کردند و همین مسئله موجب تشکیل هسته‌های ابتدایی مراکز جمعیتی شد. محل ظهور آب که از طریق سیستم چشمه‌ها، شکاف‌ها و شکستگی‌های بین‌سنگی بوده، عموماً منطبق با گسل به شمار می‌‌روند، بنابراین اغلب شهرهای کشور همجوار منابع آب‌های زیرزمینی و گسل‌ها هستند.
رئیس بخش زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی می‌افزاید: در بازه ۱۲۵ساله ایران حدود ۱۰هزار زلزله ۴ و بیش‌از ۴ ریشتر رخ داده که تنها حدود ۱۶درصد از زمین‌لرزه‌های کشور را تشکیل می‌دهند و ۸۴درصد زلزله‌ها که افزون ‌بر ۵۶هزار زمین‌لرزه می‌شوند، زلزله‌های کوچک و زیر ۴ریشتر به شمار می‌روند و بیشتر این زلزله‌ها توسط عموم افراد حس نمی‌شوند و به عبارت دیگر مخرب هم نیستند، بلکه تنها توسط دستگاه‌ها ثبت می‌شوند.وی ادامه می‌دهد: رخداد زمین‌لرزه‌ گویای یک واقعیت مهم است، تمام سیستم گسلی که سرتاسر سرزمین ما را پوشش می‌دهد، با همین زمین‌لرزه‌های کوچک نشان از فعال بودن خود می‌دهند و دائم در معرض تنش هستند.

پلاک های ساخته شده روی گسل ها
استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی نیز درباره پلاک‌های مسکونی ساخته شده بر گسل‌ها به قدس می‌گوید: تعداد پلاک‌ها و بناهای ساخته شده روی گسل بستگی به اطلاعاتی دارد که در اختیار متخصصان و کارشناسان شهرداری‌ها و ادارات مسکن و شهرسازی قرار می‌گیرد تا آن‌ها بتوانند نقشه‌هایی در مقیاس شهری با کیفیت بالا در اختیار داشته باشند. 
دکتر مهدی زارع می‌افزاید: درباره برخی شهرها مانند مشهد، اصفهان، تبریز، تهران و اهواز اطلاعات با کیفیت نسبتاً خوبی موجود است اما درباره شهرهایی ازجمله بجنورد، بیرجند و زاهدان اطلاعات به صورت نقشه با کیفیت بالا منتشر نشده و در دسترس همگان قرار نگرفته است.
تعداد زیادی از پلاک‌های مسکونی اعلام شده روی گسل، به این بستگی دارد که چه پهنایی از حریم گسل است، یعنی کدام منطقه از گسل مدنظر است و آیا دقیقاً به رد اثر سطحی گسل توجه شده یا محدوده و حریمی از گسل را نیز در نظر گرفته‌اند.برای مثال اگر فقط اثر سطح گسل را ملاک قرار دهیم تعداد کمتری از پلاک‌ها روی گسل هستند و چنانچه حریم 50متر از هر طرف آن رد سطحی گسل را در نظر بگیریم تعداد پلاک‌ها افزایش می‌یابد.
استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی توضیح می‌دهد: گاهی تنها رد سطحی گسل را در نظر می‌گیرند، اما در خیلی از زلزله‌هایی که تا به حال اتفاق افتاده متوجه شدیم جایی که قبلاً گسل به سطح زمین رسیده بوده، در زلزله مهمی که اتفاق می‌افتد الزاماً همان نقطه دچار تغییر شکل و تکان‌های خیلی شدید نمی‌شود بلکه ممکن است در یک فاصله‌ای نسبت به آن محل که رد سطحی گسل است آثار شدید زلزله اتفاق بیفتد. 
بنابراین مسئله حریم گسل به لحاظ شکل، حداکثر بزرگا و اندازه گسل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یعنی هر چه طول گسلش یا پهنه گسلشی که می‌تواند اتفاق بیفتد، بزرگ‌تر باشد اندازه و بزرگای آن زلزله نیز بیشتر می‌شود. 
به عبارتی ممکن است در یک شهر دو یا سه گسل داشته باشیم، حریم گسل شماره یک اگر 50 متر از هر طرف باشد، حریم گسل شماره2 باید 100متر و حریم گسل شماره3 باید 150 متر در نظر گرفته شود. 
زارع ادامه می‌دهد: هر چه فاصله پلاک‌های مسکونی با گسل بیشتر باشد، امنیت بیشتری در برابر زلزله دارد، به همین دلیل باید در شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ تکلیف وجود گسل‌ها و شرایط آن‌ها مشخص شود.همچنین در شهرسازی و توسعه شهرها هرچند یک‌سری ساختمان‌ها از قبل ساخته شده‌اند و مردم در آنجا ساکن هستند اما هنگام ساخت محله‌های جدید باید حتماً به این نکته توجه شود.

چگونه متوجه وجود گسل شویم تا نزدیک یا روی آن ساختمان‌سازی نکنیم؟
استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی بیان می‌کند: سازمان زمین‌شناسی از قدیم تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی و نقشه گسل‌ها را برعهده داشته است. علاوه بر این، اکنون نیز در تمام کشور دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی وجود دارند که می‌توانند این کار را انجام دهند. بنابراین مسئولان شهری و شهرسازی اعم از وزارت راه و شهرسازی، شهرداری‌ها و وزارت کشور باید از متخصصان مربوط بخواهند نقشه‌هایی با مقیاس بالا تهیه کنند تا آن‌ها بتوانند براساس نقشه‌ها تصمیم‌ گرفته و ایده‌ها را پیاده‌سازی کنند.
در زلزله بم، سمت شرقی شهر بم که روی گسل فعال و زمین‌لرزه‌ای قرار داشت کاملاً تخریب شد اما غرب شهر تقریباً بدون آسیب باقی ماند، یعنی تلفاتی که اتفاق افتاد عمدتاً مربوط به شرق و مرکز شهر بود.
زلزله بم نشان داد هر قدر در توسعه شهرها به سمت مناطق گسلش برویم ریسک اتفاقات را بالاتر می‌بریم و از سوی دیگر در توسعه‌های کنونی، چنانچه بخواهیم محله‌ها را در راستای کاهش خطر تغییر دهیم باید مناطق روی گسل‌ها یا نزدیک گسل‌ها را به فضاهای باز، فضاهای سبز و کمتر مسکونی اختصاص دهیم.مونا محرابی، کارشناس زمین‌شناسی نیز به ما می‌گوید: ایران از نظر موقعیت جغرافیایی، در منطقه خاورمیانه قرار گرفته و کشوری نفت‌خیز است، بنابراین دارای مناطق گسلی نیز است. این دو مورد به هم مرتبط هستند و این مناطق گسلی می‌تواند زمینه تشکیل نفت را نیز ایجاد کند.او اضافه می‌کند: بزرگ‌ترین گسل ایران، گسل زاگرس به طول بیش از هزار کیلومتر است که به گفته زمین‌شناسان از حدود مرز ایران و عراق آغاز شده و تا محدوده‌ بندرعباس ادامه دارد. در کشور ما شهرهایی مانند تهران، کرج، قم، تبریز، اهواز و... از شهرهای زلزله‌خیز محسوب می‌شوند‌.
این کارشناس ارشد مهندسی نفت اشاره می‌کند: شدت تخریب سازه‌ها توسط زلزله به عواملی ازجمله بزرگی شدت زلزله، اندازه گسل، فاصله گسل یا محل وقوع با م��اطق مسکونی و... بستگی دارد. بنابراین تنها عدد ریشتر برای زلزله‌شناسان کافی نیست.محرابی ادامه می‌دهد: در حال حاضر سازه‌ها به روش‌های مختلفی همچون سازه‌های بتنی، فلزی و انواع دیگر ساخته می‌شوند. در ایران بیشتر از سازه‌های بتنی استفاده می‌شود چرا که پیاده‌سازی راحت‌تر و قیمت مناسب‌تری دارد.
لازم به ذکر است؛ برای سازه‌های فلزی فاکتورهای استاندارد بالاتری برای تست مصالح در آزمایشگاه به کار می‌رود، بنابراین کیفیت و هزینه بیشتری دارد.
نویسنده کتاب «پلانکتون تا اوپک» برای مقاوم‌سازی مناطق زلزله‌خیز پیشنهاد می‌کند: در سازه‌ها از مصالحی استفاده کنیم که مقاومت کششی و فشاری بیشتری دارد و با استفاده از فناوری‌های نوین، زمین‌لرزه‌ها را براساس مطالعات و تجربیات گذشته تا حدودی پیش‌بینی کنیم.
محرابی درباره استحکام سازه‌ها نظر مهندسان عمران را علمی‌تر می‌داند و می‌گوید: در این باره نظر مهندسان عمران علمی‌تر است اما در ساخت‌وسازها می‌توان از دیوارهای برشی استفاده کرد چراکه این دیوارها نیروهای حاصل از تخریب زلزله را به خود جذب می‌کنند.خانه‌های متحرک از پیش ساخته شده نیز در برابر بیشتر بلایای طبیعی مقاومت زیادی دارند که می‌توان در مناطقی که امکان استفاده از این خانه‌ها وجود دارد از آن‌ها استفاده کرد. 
این کارشناس زمین‌شناسی عنوان می‌کند: به‌طور کلی اصول شهرسازی کامل و جامع در تهران انجام نشده و با توجه به افزایش جمعیت، به ناچار منازل مسکونی بسیار نزدیک و فشرده به هم ساخته شده‌اند به‌گونه‌ای که گاهی دسترسی مناسب برای کمک‌رسانی هنگام وقوع بحران وجود ندارد.محرابی با تأکید بر اهمیت مقاوم‌سازی ساختمان‌ها می‌گوید: هنگامی که زمین‌لرزه رخ می‌دهد سطح آب زیرزمینی افزایش می‌یابد و سبب فرونشست زمین می‌شود. در اثر فرونشست، سازه آسیب می‌بیند و خطوط ارتباطی، آب، برق و گاز قطع می‌شود و مراکز مهم مانند بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و مخابراتی خراب می‌شوند. بنابراین موضوع مقاوم‌سازی‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است.