پرس‌تی‌وی ترک و چالش رسانایی برون‌مرزی‌ها

پرس‌تی‌وی ترک و چالش رسانایی برون‌مرزی‌ها

محمد ولیان‌پور


راه‌اندازی شبکه تلویزیونی ترک‌زبان «پرس‌تی‌وی ترک» توسط صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران گرچه اقدامی واکنشی در پاسخ به راه‌اندازی شبکه «تی‌آرتی فارسی» و نشانه دنباله‌رو بودن در تحولات رسانه‌ای است، اما به‌هرحال اقدامی به‌موقع و گامی مثبت به‌شمار می‌رود.صداوسیما به عنوان بازوی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران، با وجود همه رقابت‌های رسانه‌ای و فشارهای غیررسانه‌ای، نظیر قطع شبکه‌های ایرانی از پخش ماهواره‌های غربی و نیز حذف چندباره حساب‌های این رسانه‌ها در شبکه‌های اجتماعی، تلاش کرده است حضور خود را در این کارزار رسانه‌ای حفظ کند.تأسیس شبکه‌های برون‌مرزی از جمله راهبردهای بلندمدت قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای برای افزایش قدرت نرم و در راستای تقویت برنامه‌های سیاسی، اقتصادی و نظامی شمرده می‌شوند. از این‌رو اتخاذ رویکرد تهاجمی در رسانه به‌جای رویکرد تدافعی و انفعالی می‌تواند نشان‌دهنده ابتکار عمل فرهنگی و رسانه‌ای کشور باشد.
بدون‌ ابزار‌های رسانه‌ای‌ و ارتباطی‌ مؤثر، هیچ‌ کشوری‌ نمی‌تواند منافع‌ ملی و اهداف منطقه‌ای خود را دنبال‌ کند. بسیاری از متغیرهای سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی تابع تصویر رسانه‌ای ما در نزد افکار عمومی مردم منطقه و جهان است. فارغ از ملاحظات دیپلماتیک، انقلابی با منشأ ایدئولوژیک باید بتواند مواجهه‌اش با افکار عمومی کشورهای منطقه و جهان را بی‌واسطه مدیریت کند و پیامش را به مردم برساند. انقلابی که اساساً قرار بوده از همین مجرا به جهان صادر شود!
علاوه بر این‌ها خنثی‌سازی تهدیدها و فعالیت رسانه‌ای دشمنان و رقبای منطقه‌ای و تصویرسازی معوج از ایران نیز راهی جز ابتکار عمل رسانه‌ای ندارد. ضرورت دیپلماسی عمومی در محیط پیرامونی ما امری انکارناپذیر است و دیپلماسی‌ رسانه‌ای و تأثیرگذاری بر افکار عمومی هدف، چیزی نیست که با چرتکه انداختن برای هزینه‌های دیربازده و سرمایه‌گذاری بلندمدت آن قابل چشم‌پوشی باشد.
اما شبکه‌های برون‌مرزی از آن‌جا که در معرض نظارت داخلی نیستند، معمولاً در حاشیه به‌سر می‌برند و ممکن است نظارت چندانی بر اثربخشی و مطلوبیت آن‌ها وجود نداشته باشد. به یاد می‌آورم یکی از سازمان‌های فرهنگی که زمینه‌های مساعدی برای ارتباطات بین‌المللی داشت، وب‌سایت سازمانی خود را برای استفاده مخاطبان خارجی به دو زبان دیگر نیز ترجمه کرده بود. اما پس از چند سال مشخص شد وب‌سایت مربوط که به‌خاطر مسائل امنیتی روی سرورهای داخلی محدود شده، از آی‌پی‌های خارجی قابل دسترس نیست! و چون در معرض اعتبارسنجی و اثربخشی قرار نداشت، طی آن مدت توجهی به آن نشده بود!
آغاز به‌کار بخش ترکیه پرس‌تی‌وی با زبان انگلیسی نیز بی‌شباهت به این نمونه نیست! و امیدواریم به‌زودی محتوای مربوط به زبان اصلی مردم ترکیه تولید و منتشر شود. البته صداوسیما ابزارهای نظارت و سنجش مناسبی در اختیار دارد که لازم است نتایج این بخش از مطالعات را با هدف تحقق نظارت عمومی و ارتقای اثربخشی رسانه‌های برون‌مرزی کشور در اختیار عموم قرار دهد؛ چراکه برآیند فعالیت رسانه‌ای برون‌مرزی است که کارآمدی و رسانایی سیاست‌های فرهنگی برون‌مرزی جمهوری اسلامی را رقم می‌زند.
سقوط نظام حاکم بر سوریه و تغییر مناسبات بین‌المللی در منطقه نشان داد سیاست خارجی و حتی حضور امنیتی‌نظامی به‌تنهایی کافی نیست و پیشبرد سیاست‌ها در منطقه و جهان ارتباط تنگاتنگی با حضور مؤثر فرهنگی‌رسانه‌ای و اقتصادی خواهد داشت. از این‌رو رسانایی و اثربخشی رسانه‌ای در این محیط نه‌فقط یک الزام بهره‌ورانه مالی، بلکه ضرورتی برای تأمین منافع و امنیت ملی است.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه