ابیانه روستای تاریخی و فرهنگی ایران با بیش از هزار و 800 سال قدمت، یکی از شاخص‌ترین مناطق کشور در زمینه‌های تاریخی و فرهنگی به شمار می‌رود. این روستا که از دیرباز به ‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری شناخته شده، در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و از آن زمان در آستانه ثبت جهانی در فهرست میراث یونسکو قرار دارد. با وجود قدمت و اهمیت فراوان این روستا، فرایند ثبت جهانی ابیانه همچنان با چالش‌هایی مواجه بوده که نیازمند بررسی دقیق و راه‌حل‌های عملیاتی است. 

چالش‌های زیرساختی 
یکی از اصلی‌ترین موانع در مسیر ثبت جهانی ابیانه، وجود تأسیسات شهری و زیرساخت‌های خدماتی نامتناسب با بافت تاریخی این روستاست.
نصب تأسیسات مدرن مانند کابل‌های برق، تلفن، علمک‌های گاز و سایر تجهیزات شهری در فضای تاریخی روستا موجب مخدوش شدن نمای آن شده است. این مسئله مورد نقد کارشناسان میراث فرهنگی قرار گرفته و در ارزیابی‌های یونسکو به‌ عنوان یکی از دلایل اصلی تأخیر در ثبت جهانی ابیانه مطرح شده است.
سیداحمد نجیبی، مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه با اشاره به این مشکلات می‌گوید: این تأسیسات بدون در نظر گرفتن هویت تاریخی و فرهنگی روستا اجرا شده‌اند و تأثیرات منفی زیادی روی جلوه‌های بصری و زیبایی‌شناسی روستا گذاشته‌اند. به ‌ویژه کابل‌های برق و تلفن که در کوچه‌های باریک و فضاهای تاریخی کشیده شده‌اند هیچ‌ گونه هماهنگی با بافت سنتی این روستا ندارند و سبب تغییرات ناخوشایند در فضای عمومی شده‌اند.
نجیبی همچنین به راه‌حل‌های پیشنهادی برای رفع این مشکل اشاره کرده و می‌افزاید: ما بارها پیشنهاد داده‌ایم این تأسیسات به‌ویژه کابل‌ها و خطوط ارتباطی به صورت زیرزمینی منتقل شوند تا چهره تاریخی روستا حفظ شود اما به‌ دلیل هزینه‌های بالای این طرح، تاکنون هیچ اقدام مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است.

نگرانی‌های اهالی روستا 
نگرانی‌های مردم محلی نیز یکی از چالش‌های دیگر در مسیر ثبت جهانی ابیانه است. بسیاری از ساکنان روستا از این هراس دارند که ثبت جهانی و ورود گردشگران بیشتر به ابیانه موجب تغییرات در زندگی روزمره آن‌ها و آسیب به هویت فرهنگی و اجتماعی روستا شود. 
افزایش گردشگری ممکن است تأثیرات اقتصادی و اجتماعی به‌ دنبال داشته باشد که مردم محلی با آن موافق نباشند.
فاطمه سجادی یکی از ساکنان قدیمی ابیانه در این باره اظهار می‌کند: ما همیشه در ابیانه تلاش کرده‌ایم بافت تاریخی روستا را حفظ کنیم، اما تغییراتی که در سطح شهر انجام می‌شود، ممکن است در بلندمدت به هویت فرهنگی روستا آسیب بزند. من نگران هستم اگر این تغییرات به‌درستی مدیریت نشوند، ابیانه دیگر آن روستای زیبای تاریخی نباشد.
وی می‌افزاید: با این حال من همچنان امیدوارم ثبت جهانی ابیانه به‌ نفع روستا باشد. اگر مشکلات ساخت‌وسازها و تغییرات به‌درستی مدیریت شود و همکاری بیشتری از مردم محلی صورت گیرد، می‌توانیم ابیانه را به‌ عنوان یک میراث جهانی حفظ کنیم.زهرا قربانی یکی دیگر از ساکنان ابیانه نیز در همین راستا می‌گوید: من کاملاً موافق ثبت جهانی هستم، اما این امر باید با حفظ هویت معماری و فرهنگی روستا انجام شود. مردم محلی نگرانی دارند که اگر ورود گردشگران به ‌درستی مدیریت نشود، ممکن است به‌ویژه در زندگی روزمره ما تغییرات زیادی ایجاد شود.

نیاز به بهبود زیرساخت‌ها
یکی از اصلی‌ترین مسائلی که در ارتباط با ثبت جهانی ابیانه باید به آن توجه شود، بهبود زیرساخت‌های گردشگری است. 
ثبت جهانی می‌تواند به ‌طور قابل توجهی موجب افزایش گردشگران داخلی و خارجی به ابیانه شود و فرصت‌های اقتصادی زیادی برای ساکنان محلی ایجاد کند. با این حال توسعه گردشگری نیازمند اصلاحات در بخش‌های مختلف زیرساختی است.
رضا پورقدیری، فعال گردشگری و مشاور فرهنگی اظهار می‌کند: ثبت جهانی ابیانه می‌تواند فرصتی بزرگ برای رشد اقتصادی منطقه و توسعه گردشگری پایدار باشد، این امر نه تنها به اقتصاد محلی کمک می‌کند بلکه می‌تواند سبب افزایش آگاهی مردم از اهمیت میراث فرهنگی و تاریخی خودشان شود.
وی می‌افزاید: اما برای اینکه این فرصت به یک موفقیت واقعی تبدیل شود، باید زیرساخت‌های مرتبط با گردشگری نظیر اقامتگاه‌ها، پارکینگ‌ها، خدمات بهداشتی و حمل‌ونقل عمومی به‌ طور مؤثر ارتقا یابند. این اقدام‌ها باید پیش از ثبت جهانی به ‌طور جدی مورد توجه قرار گیرند تا گردشگران بتوانند تجربه‌ای مثبت از بازدید از این روستا داشته باشند.

علل تأخیر ثبت جهانی 
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در گفت‌وگو با مهر به مشکلات ساختاری در فرایند ثبت جهانی ابیانه اشاره می‌کند و می‌افزاید: پرونده ثبت جهانی ابیانه تا به حال چندین بار به یونسکو ارسال شده اما به ‌دلیل نواقص مختلفی که در آن وجود داشته، هر بار بازگشت داده شده است. یکی از اصلی‌ترین مشکلات در این زمینه، مداخلات معماری و ساخت‌وسازهای ناهماهنگ با بافت تاریخی روستاست.
امیر کرم‌زاده ادامه می‌دهد: برای ثبت جهانی ابیانه، استانداردهای خاصی وجود دارد که باید به دقت رعایت شود. یکی از این الزامات، کاهش مداخلات در ساختار بافت تاریخی است. بنابراین هر گونه تغییر در معماری یا ساخت‌وسازهای جدید باید با هماهنگی کامل با هویت تاریخی روستا انجام شود. در صورتی که این تغییرات هماهنگ نباشند، می‌توانند به روند ثبت جهانی آسیب بزنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان همچنین در خصوص مشکلات ساختاری می‌گوید: در این مدت، برخی از تغییرات در بافت روستا مانند نصب تأسیسات جدید یا ساخت‌وسازهای ناهماهنگ موجب تأخیر در ثبت جهانی شده است. به همین دلیل ما باید تلاش کنیم این تغییرات کاهش یابد و تمام اقدام‌ها به‌ گونه‌ای صورت بگیرد که با هویت تاریخی ابیانه همخوانی داشته باشد.
وی درباره فرایند بررسی پرونده ثبت جهانی ابیانه و علت تأخیر در روند آن اظهار می‌کند: یکی از دلایل تأخیر در ثبت جهانی ابیانه، حجم زیاد پرونده‌های ثبت جهانی است که در حال حاضر در دست بررسی هستند و این موضوع سبب شده فرایند بررسی پرونده‌ها طولانی‌تر شود. همچنین محدودیت در برگزاری جلسات و بررسی دقیق همه جزئیات این پرونده‌ها موجب کندی در روند ثبت جهانی شده است. البته خوشبختانه از نظر تکمیل مدارک، پرونده ابیانه در وضعیت مطلوبی قرار دارد.

گام‌های مهم
بر اساس صحبت‌های مردم محلی و متولیان امر در این گزارش می‌توان این طور استنباط کرد که ثبت جهانی ابیانه با توجه به موانع موجود، نیازمند همکاری گسترده میان مسئولان، کارشناسان میراث فرهنگی و جامعه محلی است. توجه به مشکلات زیرساختی، اصلاح مداخلات ناهماهنگ در بافت تاریخی و برقراری تعادل میان توسعه گردشگری و حفظ هویت فرهنگی روستا از جمله گام‌های اصلی در این مسیر هستند. اگر این چالش‌ها با همکاری و هماهنگی حل شوند، ابیانه می‌تواند به‌عنوان یک نمونه موفق از توسعه پایدار گردشگری و حفاظت از میراث فرهنگی به ثبت جهانی یونسکو برسد.

خبرنگار: کوروش دیباج