این رویداد دوروزه (28 و 29 اردیبهشت) که در مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه برگزار می‌شود، با ۴۰ پنل تخصصی، پخش زنده جلسات و پوشش ۵۰ رسانه خارجی، نقش ایران را به‌ عنوان کنشگری مسئول و پیشرو در دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی برجسته کرده و فضایی برای اجماع و تبیین نظم نوین منطقه‌ای ایجاد می‌کند.
آخرین‌ وضعیت فلسطین و سناریوهای پیش رو، تجاوزات رژیم صهیونیستی، نظم‌ نوین در غرب آسیا و ساختارهای جایگزین نظام بین‌الملل از جمله موضوعات مورد بحث در این مجمع هستند. 

منطقه نیازمند نظمی واقعی، بومی و مطلوب است
در افتتاحیه رویداد مذکور رئیس جمهور و وزیر امور خارجه به ایراد سخن پرداختند. مسعود پزشکیان در نشست مجمع گفت‌وگوی تهران با بیان اینکه هیچ انسان‌ آزاده‌ای در هیچ نقطه‌ای از منطقه زیر بار زور نمی‌رود، گفت: به هیچ وجه از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای دست نخواهیم کشید. وی در باب تحولات منطقه هم افزود: ما با کسی دعوا نداریم، دشمنان ما به دنبال تفرقه‌افکنی در منطقه هستند. حرف‌هایی که دشمنان از ما می‌زنند، به دلیل ایجاد یک ذهنیت بد از ماست تا بتوانند کشورهای منطقه را به دعوا بیندازند. با همه کشورهای پیرامون علاوه بر اینکه همسایه هستیم یک خانواده‌ایم؛ چرا باید با هم دعوا داشته باشیم؟ 
وزیر امور خارجه نیز در این نشست گفت: عضویت ایران در نهادهایی مانند بریکس و سازمان همکاری شانگهای نشان می‌دهد در پی ایفای نقش فعال در شکل‌گیری نظمی چندقطبی، متعادل و منصفانه در سطح بین‌الملل است. سیدعباس عراقچی با بیان اینکه بحران غزه بار دیگر ثابت کرد علاوه بر ناتوانی ارکان نظام بین‌الملل، سرنوشت منطقه نمی‌تواند و نباید در گرو تصمیم‌ها و اراده نیروهای فرامنطقه‌ای باقی بماند، افزود: منطقه غرب آسیا نیازمند یک بازنگری بنیادین در نگاه به خود است. تمرکز طولانی‌مدت بر رقابت‌هایی که از توهم تهدید دائمی ناشی شده‌اند، مانع شکل‌گیری همکاری‌های مؤثر برای حل مسائل منطقه‌ای و جهانی شده و زمینه دخالت‌های مخرب قدرت‌های فرامنطقه‌ای را فراهم آورده است. اکنون زمان آن فرا رسیده که این «شبه‌واقعیت برساخته و تحمیلی» را دگرگون کنیم و با تکیه بر تعامل، تفاهم و ارزش‌های مشترک، «نظمی واقعی، بومی و مطلوب» در منطقه پایه‌گذاری کنیم.

بر مدار وفاق منطقه‌ای 
«سراج‌الدین مهرالدین» وزیر خارجه تاجیکستان، «آرمن گریگوریان» مشاور امنیت ملی ارمنستان، «امیرخان متقی» وزیر خارجه حکومت سرپرست افغانستان، «بدرالبوسعیدی» وزیر خارجه عمان و «نچیروان بارزانی» رئیس اقلیم‌ کردستان عراق از جمله افرادی بودند که در روز نخست نشست به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. اتفاق مذکور در حالی صورت می‌گیرد که «سعید خطیب‌زاده» چندی پیش در نشستی خبری با بیان اینکه وزارت ‌خارجه برای متنوع‌سازی روابط خارجی در حوزه دیپلماتیک و اقتصادی این قبیل روندها را آغاز کرده که دال مرکز آن وفاق است، مجمع گفت‌وگوی تهران را مهم‌ترین پلتفرم گفت‌وگوی دیپلماتیک و بین‌المللی ایران خوانده بود. رئیس مرکز مطالعات وزارت امور خارجه تصریح کرد: مجامعی چون مجمع تهران مانند دیگر کنفرانس‌هایی از این جنس مانند «داووس»، «امنیتی مونیخ» یا «مجمع گفت‌وگوهای منامه» و... سکوها و فضاهایی هستند برای فراهم‌سازی گفت‌وگو در فضای غیررسمی درباره مهم‌ترین موضوعات روز. «بهروز کمالوندی» معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی نیز درباره اهمیت این روند گفته است: هدف گفت‌و‌گو‌ها این است که وزن منطقه به ‌ویژه منطقه خلیج فارس در ترتیبات نظام بین‌المللی، جایگاه شایسته خود را پیدا کند.  علاوه بر توجه به نکات گفته شده و گزاره‌های موجود، مجمع گفت‌وگوی تهران در موضوع شناساندن نوع رویکرد سیاسی تصمیم‌سازان جمهوری اسلامی و همچنین ایجاد فضایی برای رایزنی‌های منطقه‌ای در نگاه تحلیلگران از اهمیت بسیاری برخوردار است. 
جواد منصوری، دیپلمات پیشین ایران و از کارشناسان مسائل منطقه در گفت‌وگو با قدس ضمن اشاره به همین نکته، تأکید کرد: در دنیای امروز، فضای مجازی تصویری وارونه از ایران ارائه می‌دهد ولی این نشست فرصتی است تا چهره واقعی و صلح‌طلبانه کشور برای مردم و نخبگان منطقه و جهان آشکار شود. به همان میزان که ما بتوانیم دیدگاه‌های خود را به ‌درستی تبیین و به طرف مقابل منتقل کنیم، به همان نسبت موقعیت جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی و در مناطق مختلف تقویت خواهد شد. این کارشناس ارشد حوزه سیاست خارجی با اشاره به تأثیر اطلاع دولت‌ها از واقعیت‌های موجود در ایران تصریح کرد: زمانی که دیپلمات‌ها در جریان واقعیت‌ها قرار بگیرند، دیگر به راحتی پذیرای هر گونه ادعا و موضع بی‌پایه و بی‌اساس علیه ایران نخواهند بود و این خود یک امتیاز راهبردی برای جمهوری اسلامی محسوب می‌شود.

شنیدن کِی بود مانند دیدن
وی با بیان اینکه مجمع گفت‌وگوی تهران در مقطع حساسی برگزار شده است، افزود: در شرایطی که موضوعاتی نظیر مذاکرات ایران و آمریکا، تحولات منطقه‌ای و نیز دیدگاه ایران نسبت به آینده روابط جهانی در صدر مسائل قرار دارد، این نشست پیام روشنی دارد؛ جمهوری اسلامی آماده دیپلماسی فعال و سازنده با جهان است. منصوری با اشاره به گستره مشارکت کشورها در نشست تهران، تصریح کرد: در اجلاس مذکور بیش از ۲۰۰ هیئت از پنج قاره جهان حضور دارند و این نشان می‌دهد ایران نه تنها منزوی نیست، بلکه محور گفت‌وگوهای مهم منطقه‌ای و جهانی است. هر یک از این هیئت‌ها، بسته به جایگاه خود می‌توانند تأثیرگذار و مؤثر در توسعه روابط با جمهوری اسلامی باشند.
به گفته این دیپلمات باسابقه کشورمان، در حاشیه این نشست، کمیسیون‌های متعدد و نشست‌های دو و چندجانبه برگزار شد که فرصتی ارزشمند برای تبادل نظر درباره مسائل گوناگون منطقه‌ای و بین‌المللی فراهم کرد. به اعتقاد وی این نشست‌ها با بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌ای کشور، تصویر شفافی از واقعیت‌های ایران به افکار عمومی دنیا عرضه می‌کند. چنان که در ضرب‌المثل ایرانی گفته‌شده شنیدن کی بود مانند دیدن.
جواد منصوری با تأکید بر نقش رسانه‌ها در سیاست خارجی کشورها افزود: اگرچه رسانه‌ها ابزار اصلی برای انتقال مواضع دولت‌ها هستند، اما در برخی موارد به ‌دلیل اهمیت یا پیچیدگی موضوع نمی‌توان تنها به رسانه اکتفا کرد. از همین رو، برگزاری نشست‌ها و مجامع دیپلماتیک ضرورت پیدا می‌کند تا در فضایی رسمی، دقیق و حضوری، طرفین از مواضع یکدیگر آگاه شوند. این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به برگزاری سالانه ده‌ها نشست و کنفرانس منطقه‌ای و بین‌المللی در سراسر جهان عنوان کرد: جمهوری اسلامی با میزبانی این نشست نشان داد نه تنها پذیرای گفت‌وگو است، بلکه مشتاق انتقال واقعیات و شنیدن دیدگاه‌های متقابل نیز هست. این گونه مجامع فرصتی مغتنم برای شنیدن تحلیل‌ها، دیدگاه‌ها و واکنش‌ها نسبت به تحولات جهانی به ‌ویژه آینده نظم بین‌الملل است. بسیاری از مسائل و تحلیل‌ها در این سطح قابل طرح در رسانه‌ها نیستند. به همین دلیل است که سازمان ملل، نهادهای منطقه‌ای و سازمان‌های تخصصی بین‌المللی، نشست‌هایی با این شکل و محتوا برگزار می‌کنند تا زمینه‌ساز شناخت بیشتر کشورها از یکدیگر و توسعه همکاری‌ها باشند.

خبرنگار: سیدحسین حسینی