یک پژوهشگر حوزه حج مطرح کرد
پیشتازی دانشگاه‌های آمریکا در حج‌پژوهی!
پیمان اسحاقی، پژوهشگر حوزه حج با اشاره به اینکه بیش از نیمی از پژوهش‌های مربوط به حج در دانشگاه‌های آمریکا انجام شده است، گفت: پژوهش‌های حج در جهان در حال گسترش است.
به گزارش ایکنا، همزمان با هفته پژوهش و در راستای بررسی وضعیت حج‌پژوهی در کشورهای مختلف، نشست علمی «حج‌پژوهی در جهان امروز: روندها، اقدامات و آثار نوپدید» با سخنرانی پیمان اسحاقی، پژوهشگر حج در پژوهشکده حج و زیارت برگزار شد.
وی در بخش نخست سخنان خود این پرسش را مطرح کرد که حج برای عرصه دانشگاهی چه اهمیتی دارد و افزود: سه دلیل برای توجه دانشگاهیان به حج وجود دارد. نخست در حدیث معروفی که اهل سنت مطرح می‌کنند حج یکی از ارکان پنجگانه اسلام است، مسئله تاریخ حج و افزایش تعداد حج‌گزاران و حضور زائران از کشورهای مختلف دلایل دیگر توجه دانشگاهیان به حج است.
تعداد حج‌گزاران اروپایی مدام بیشتر می‌شود
این پژوهشگر حج ادامه داد: مسلم است در آینده بسیاری از مشاغل تحت تأثیر دیجیتالی شدن جهان، از بین می‌روند به غیر از مسئله گردشگری؛ بر همین اساس هم اجماعی است که تعداد حج‌گزاران در آینده افزایش پیدا خواهد کرد. در چند دهه گذشته تعداد حج‌گزاران از اروپا دو برابر شده و پیش‌بینی می‌شود باز هم بیشتر شود.
وی به چالشی که بین پژوهشگران مسلمان در خصوص نگاه به حج به عنوان گردشگری وجود دارد اشاره کرد و گفت: برای فهمیدن حج از این پس باید از نظریه‌های گردشگری استفاده کرد؛ البته برخی از جمله عالمان دینی با این مسئله مخالف هستند و می‌گویند حج ذاتی دارد و در آن مسائلی از قبیل اخلاص و ارتباط با خدا و... موجب می‌شود آن را از گردشگری متمایز کند، اما انصاف این است اتفاقی که امروزه با عنوان حج‌گزاری رخ می‌دهد، بسیار به گردشگری نزدیک است و عموم سیاست‌گذاران در حوزه حج هم همین نگاه گردشگری را به آن دارند و در تلاش برای افزایش زائران هستند.
۹۰ درصد پژوهشها در خصوص حج مربوط به پزشکی و مهندسی است
وی در ادامه به تشریح این مسئله پرداخت که حج‌پژوهی در چه رشته‌ها یا زمینه‌های پژوهشی انجام می‌شود و گفت: ۹۰ درصد پژوهشها در موضوع حج در زمینه علوم انسانی انجام نمی‌شود بلکه درباره مهندسی و پزشکی معطوف به حج است. بسیاری از پژوهش‌های پزشکی برای بررسی بیماری‌ها در گردهمایی‌های انسانی است و به طور متوسط در ۱۰ سال گذشته هفته‌ای یک مقاله در این خصوص منتشر شده و تقریباً نسبت همه بیماری‌های واگیر و حج بررسی شده است.
این پژوهشگر حوزه حج افزود: در زمینه مهندسی هم پژوهش‌های زیادی در دهه گذشته در مورد حج انجام شده که معطوف به لجستیک، ارتباطات، دستبندهای هوشمند و... است و دولت سعودی هم از این پژوهشها حمایت می‌کند.
وی درباره آثار تولید شده در حوزه حج نیز گفت: این آثار از لحاظ گونه در قالب کتاب، مقاله، پایان‌نامه، نقد کتاب و نقد مقاله منتشر شده و کتاب‌ها یا تک‌نگاری و یا مجموعه مقاله است. البته در ایران انتشار مجموعه مقاله کمتر است در حالی که در دنیا کتاب‌های خوب در قالب مجموعه مقاله منتشر می‌شوند.
اسحاقی ادامه داد: بهترین کارها در زمینه حج‌پژوهی در علوم انسانی در قالب پایان‌نامه‌ها منتشر می‌شود به‌خصوص پایان‌نامه‌هایی که در آمریکا و کانادا کار می‌شود. نگارش پایان‌نامه در دانشگاه‌های معتبر آمریکا شش تا هشت سال طول می‌کشد و دانشجو باید به دو زبان غیر انگلیسی مسلط باشد، کار میدانی انجام دهد و فصل به فصل آن را بررسی کند؛ به همین دلیل پایان‌نامه ضعیف در آنجا اصلاً دفاع نمی‌شود.
بیش از نیمی از پژوهشها در زمینه حج در آمریکا انجام می‌شود
وی گفت: در آکادمی‌های بین‌الملل بیش از نیمی از پژوهشها در زمینه حج در آمریکا انجام می‌شود. زبان انگلیسی و کشور آمریکا بار اصلی حج‌پژوهی جهان را در سطح بین‌الملل به خود اختصاص داده‌اند ولی به زبان‌های آلمانی و فرانسوی به اندازه انگشتان دست آثار نداریم. کسانی هستند که برای حج‌پژوهی، فارسی یاد می‌گیرند چراکه منابع اصلی در این زمینه به فارسی متعدد است.
اسحاقی مسئله اصلی کشورهای اروپایی در زمینه حج را حج‌گزاری مسلمانان مهاجر آن کشورها دانست و گفت: برای آن‌ها تاریخ حج مهم نیست، مسئله آن‌ها این است برای جمعیت مسلمانی که در یک سفر بین‌المللی به خاورمیانه می‌روند، چه اتفاقی رخ می‌دهد. در دانشگاه لیدز پژوهشگری به نام «مک‌لو» در مورد حج‌گزاری مسلمانان بریتانیا پژوهشی انجام داد و نمایشگاهی نیز برگزار شد. در ادامه نیز مقاله سیاست‌گذارانه خطاب به وزارت کشور بریتانیا در خصوص حج ارائه شد.
وی ادامه داد: برای کشور دانمارک مسئله این است مسلمانان نسل دومی که ۴۵ روز به عربستان می‌روند، چه تغییری می‌کنند. آیا می‌روند تا مسلمان بهتری شوند؛ دراین‌صورت برای دولت بهتر است اما اگر می‌روند به آدم‌های تندرویی تبدیل شوند، خوب نیست.
این پژوهشگر ایرانی که در دانشگاه برلین آلمان مشغول تحصیل بوده و در حال پژوهش در زمینه حج است، خطاب به پژوهشگران حاضر در نشست گفت: تصور ما از آکادمی‌های غربی، شرق‌شناسانه است اما این تفکر تغییر کرده است. در دانشگاه شیکاگو در دوره مقدماتی اسلام‌شناسی ۲۰ دانشجو حضور دارند که ۱۸ نفر آن‌ها مسلمان و ۱۵ نفر نسل دوم شهروند آمریکا هستند و با استادی مسلمان این درس را می‌گذرانند.
وی ادامه داد: اکنون فضا کاملاً تغییر کرده است؛ استاد مسلمان است، دانشجویان مسلمان هستند، حمایت‌کننده هم موقوفه مسلمان است؛ امروزه یک بچه در بریتانیا از اول ابتدایی تا پایان مدرسه ممکن نیست همکلاسی مسلمان نداشته باشد. اکنون مسائلی مطرح است مثل اینکه مدرنیته ایرانی نه تنها به دلیل سفر به اروپا بلکه به دلیل سفر حج رخ داده است. سؤال پژوهشگران آمریکایی اکنون این است چطور در شهر مکه با حضور فرقه‌ها و تفکرات مختلف صلح برقرار بوده است.
تروریست‌ها هیچ‌کدام به حج نرفته‌اند
اسحاقی افزود: در پژوهش‌های حج چارچوب‌های اصلی مثلاً فمینیسم یک مسئله شده و پژوهش در زمینه حج‌گزاری زنان مسلمان انجام می‌شود. اکنون مسئله زائر پس از حج مطرح است؛ اروپایی‌ها چندین پژوهش در زمینه وضعیت زائران پس از حج دارند که چه اتفاقی برای آن‌ها می‌افتد. پژوهش‌های متعددی نشان داده مسلمانانی که مرتکب اعمال افراطی و تروریستی می‌شوند تقریباً هیچ کدام سابقه مذهبی و سفر حج ندارند و متدین نیستند. بیشتر آن‌ها بچه‌های مسلمان نسل دومی ضعیفی هستند که در جامعه خود عقب مانده بودند و یک سلفی این فرد را مذهبی کرده و فاصله آشنایی این بچه با یک سلفی تا مرتکب اعمال ترویستی شدن شاید یک هفته هم به طول نینجامد. این پژوهشها مشخص کرد کسانی که حج می‌روند شهروندان خوبی هستند؛ البته نمونه‌هایی هم داریم که وهابیون آن‌ها را پیدا کرده‌اند و ارتباط با آن‌ها موجب شده کارهای خلافی مرتکب شوند.
به گزارش ایکنا، همزمان با هفته پژوهش و در راستای بررسی وضعیت حج‌پژوهی در کشورهای مختلف، نشست علمی «حج‌پژوهی در جهان امروز: روندها، اقدامات و آثار نوپدید» با سخنرانی پیمان اسحاقی، پژوهشگر حج در پژوهشکده حج و زیارت برگزار شد.
وی در بخش نخست سخنان خود این پرسش را مطرح کرد که حج برای عرصه دانشگاهی چه اهمیتی دارد و افزود: سه دلیل برای توجه دانشگاهیان به حج وجود دارد. نخست در حدیث معروفی که اهل سنت مطرح می‌کنند حج یکی از ارکان پنجگانه اسلام است، مسئله تاریخ حج و افزایش تعداد حج‌گزاران و حضور زائران از کشورهای مختلف دلایل دیگر توجه دانشگاهیان به حج است.
تعداد حج‌گزاران اروپایی مدام بیشتر می‌شود
این پژوهشگر حج ادامه داد: مسلم است در آینده بسیاری از مشاغل تحت تأثیر دیجیتالی شدن جهان، از بین می‌روند به غیر از مسئله گردشگری؛ بر همین اساس هم اجماعی است که تعداد حج‌گزاران در آینده افزایش پیدا خواهد کرد. در چند دهه گذشته تعداد حج‌گزاران از اروپا دو برابر شده و پیش‌بینی می‌شود باز هم بیشتر شود.
وی به چالشی که بین پژوهشگران مسلمان در خصوص نگاه به حج به عنوان گردشگری وجود دارد اشاره کرد و گفت: برای فهمیدن حج از این پس باید از نظریه‌های گردشگری استفاده کرد؛ البته برخی از جمله عالمان دینی با این مسئله مخالف هستند و می‌گویند حج ذاتی دارد و در آن مسائلی از قبیل اخلاص و ارتباط با خدا و... موجب می‌شود آن را از گردشگری متمایز کند، اما انصاف این است اتفاقی که امروزه با عنوان حج‌گزاری رخ می‌دهد، بسیار به گردشگری نزدیک است و عموم سیاست‌گذاران در حوزه حج هم همین نگاه گردشگری را به آن دارند و در تلاش برای افزایش زائران هستند.
۹۰ درصد پژوهشها در خصوص حج مربوط به پزشکی و مهندسی است
وی در ادامه به تشریح این مسئله پرداخت که حج‌پژوهی در چه رشته‌ها یا زمینه‌های پژوهشی انجام می‌شود و گفت: ۹۰ درصد پژوهشها در موضوع حج در زمینه علوم انسانی انجام نمی‌شود بلکه درباره مهندسی و پزشکی معطوف به حج است. بسیاری از پژوهش‌های پزشکی برای بررسی بیماری‌ها در گردهمایی‌های انسانی است و به طور متوسط در ۱۰ سال گذشته هفته‌ای یک مقاله در این خصوص منتشر شده و تقریباً نسبت همه بیماری‌های واگیر و حج بررسی شده است.
این پژوهشگر حوزه حج افزود: در زمینه مهندسی هم پژوهش‌های زیادی در دهه گذشته در مورد حج انجام شده که معطوف به لجستیک، ارتباطات، دستبندهای هوشمند و... است و دولت سعودی هم از این پژوهشها حمایت می‌کند.
وی درباره آثار تولید شده در حوزه حج نیز گفت: این آثار از لحاظ گونه در قالب کتاب، مقاله، پایان‌نامه، نقد کتاب و نقد مقاله منتشر شده و کتاب‌ها یا تک‌نگاری و یا مجموعه مقاله است. البته در ایران انتشار مجموعه مقاله کمتر است در حالی که در دنیا کتاب‌های خوب در قالب مجموعه مقاله منتشر می‌شوند.
اسحاقی ادامه داد: بهترین کارها در زمینه حج‌پژوهی در علوم انسانی در قالب پایان‌نامه‌ها منتشر می‌شود به‌خصوص پایان‌نامه‌هایی که در آمریکا و کانادا کار می‌شود. نگارش پایان‌نامه در دانشگاه‌های معتبر آمریکا شش تا هشت سال طول می‌کشد و دانشجو باید به دو زبان غیر انگلیسی مسلط باشد، کار میدانی انجام دهد و فصل به فصل آن را بررسی کند؛ به همین دلیل پایان‌نامه ضعیف در آنجا اصلاً دفاع نمی‌شود.
بیش از نیمی از پژوهشها در زمینه حج در آمریکا انجام می‌شود
وی گفت: در آکادمی‌های بین‌الملل بیش از نیمی از پژوهشها در زمینه حج در آمریکا انجام می‌شود. زبان انگلیسی و کشور آمریکا بار اصلی حج‌پژوهی جهان را در سطح بین‌الملل به خود اختصاص داده‌اند ولی به زبان‌های آلمانی و فرانسوی به اندازه انگشتان دست آثار نداریم. کسانی هستند که برای حج‌پژوهی، فارسی یاد می‌گیرند چراکه منابع اصلی در این زمینه به فارسی متعدد است.
اسحاقی مسئله اصلی کشورهای اروپایی در زمینه حج را حج‌گزاری مسلمانان مهاجر آن کشورها دانست و گفت: برای آن‌ها تاریخ حج مهم نیست، مسئله آن‌ها این است برای جمعیت مسلمانی که در یک سفر بین‌المللی به خاورمیانه می‌روند، چه اتفاقی رخ می‌دهد. در دانشگاه لیدز پژوهشگری به نام «مک‌لو» در مورد حج‌گزاری مسلمانان بریتانیا پژوهشی انجام داد و نمایشگاهی نیز برگزار شد. در ادامه نیز مقاله سیاست‌گذارانه خطاب به وزارت کشور بریتانیا در خصوص حج ارائه شد.
وی ادامه داد: برای کشور دانمارک مسئله این است مسلمانان نسل دومی که ۴۵ روز به عربستان می‌روند، چه تغییری می‌کنند. آیا می‌روند تا مسلمان بهتری شوند؛ دراین‌صورت برای دولت بهتر است اما اگر می‌روند به آدم‌های تندرویی تبدیل شوند، خوب نیست.
این پژوهشگر ایرانی که در دانشگاه برلین آلمان مشغول تحصیل بوده و در حال پژوهش در زمینه حج است، خطاب به پژوهشگران حاضر در نشست گفت: تصور ما از آکادمی‌های غربی، شرق‌شناسانه است اما این تفکر تغییر کرده است. در دانشگاه شیکاگو در دوره مقدماتی اسلام‌شناسی ۲۰ دانشجو حضور دارند که ۱۸ نفر آن‌ها مسلمان و ۱۵ نفر نسل دوم شهروند آمریکا هستند و با استادی مسلمان این درس را می‌گذرانند.
وی ادامه داد: اکنون فضا کاملاً تغییر کرده است؛ استاد مسلمان است، دانشجویان مسلمان هستند، حمایت‌کننده هم موقوفه مسلمان است؛ امروزه یک بچه در بریتانیا از اول ابتدایی تا پایان مدرسه ممکن نیست همکلاسی مسلمان نداشته باشد. اکنون مسائلی مطرح است مثل اینکه مدرنیته ایرانی نه تنها به دلیل سفر به اروپا بلکه به دلیل سفر حج رخ داده است. سؤال پژوهشگران آمریکایی اکنون این است چطور در شهر مکه با حضور فرقه‌ها و تفکرات مختلف صلح برقرار بوده است.
تروریست‌ها هیچ‌کدام به حج نرفته‌اند
اسحاقی افزود: در پژوهش‌های حج چارچوب‌های اصلی مثلاً فمینیسم یک مسئله شده و پژوهش در زمینه حج‌گزاری زنان مسلمان انجام می‌شود. اکنون مسئله زائر پس از حج مطرح است؛ اروپایی‌ها چندین پژوهش در زمینه وضعیت زائران پس از حج دارند که چه اتفاقی برای آن‌ها می‌افتد. پژوهش‌های متعددی نشان داده مسلمانانی که مرتکب اعمال افراطی و تروریستی می‌شوند تقریباً هیچ کدام سابقه مذهبی و سفر حج ندارند و متدین نیستند. بیشتر آن‌ها بچه‌های مسلمان نسل دومی ضعیفی هستند که در جامعه خود عقب مانده بودند و یک سلفی این فرد را مذهبی کرده و فاصله آشنایی این بچه با یک سلفی تا مرتکب اعمال ترویستی شدن شاید یک هفته هم به طول نینجامد. این پژوهشها مشخص کرد کسانی که حج می‌روند شهروندان خوبی هستند؛ البته نمونه‌هایی هم داریم که وهابیون آن‌ها را پیدا کرده‌اند و ارتباط با آن‌ها موجب شده کارهای خلافی مرتکب شوند.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
«طرح کلان زیارت» زیر ذرهبین پژوهشگران
-
ضرورت حضور اجتماعی و خدماتی اعتاب مقدسه
-
3 حقیقت محبوب حضرت فاطمه زهرا(س)
-
اینجا مهاجران را میدزدند!
-
عالمِ جوانمردِ دیار سنگبست
-
آیینه شعر آیینی
-
فكر كن اجازه بازگشت به دنیا را داده‌اند
-
پیشتازی دانشگاه‌های آمریکا در حج‌پژوهی!
-
اهتمام برای گرهگشایی از مشکلات زائران و مجاوران
-
مداح بحرینی غریبانه
-
هنر تبیین در پژوهش
