​​​​​​​به‌عنوان یک مبارز انقلابی اگر بخواهید بیش از 40 سال عملکرد انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی را ارزیابی کنید، نقاط قوت و ضعف آن را چه می‌دانید و به نظرتان مهم‌ترین دستاوردهای آن چیست؟
انقلاب اسلامی امری پویا، بالنده و نوآور است و پاسخ به ابهام‌ها و سؤال‌ها درخصوص آن، باید متناسب با روند تحولات، شرایط و در مقایسه اوضاع ابتدای وقوع انقلاب با دوران حاضر باشد. مهم‌ترین نظریه مرتبط با چرایی وقوع انقلاب اسلامی این است که رژیم پهلوی، مشروعیت، مقبولیت و تمامی پایگاه‌های مردمی خود را از دست ‌داده بود. 
در پی این امر، میلیون‌ها نفر از اقشار و طبقات مختلف با رویکردهای گوناگون به صحنه آمدند، موضوعی که در کمتر کشوری و یا انقلابی رخ می‌دهد. این به حدی است که حدود 90درصد از مشارکت‌کنندگان شعار مرگ بر شاه را سر می‌دادند. همچنین دادن شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی بیانگر دیدگاه و موضع شرکت‌کنندگان در این جریان بود. به‌عبارت‌دیگر، شرکت‌کنندگان با این شعار اعلام کردند وضعیت آن دوران کشور به دلیل وابستگی و سلطه خارجی بوده و همین موجب شده تا رژیم پهلوی پایگاه مردمی و اراده ملی خود را از دست بدهد. 
بنابراین حرکت انقلابی‌ها با هدف قطع سلطه خارجی، از بین بردن پایگاه خارجی در داخل حکومت و نابودی استبداد صورت گرفت. نیروهای انقلاب همچنین نوع حکومت را هم تعیین کردند و گفتند به دنبال برقراری حکومت جمهوری اسلامی هستند. بدین ترتیب این روند تکاملی انقلاب در برهه‌ای طولانی به نتیجه رسید و 22 بهمن 57 پایانی بر سلطنت پهلوی، سلطه آمریکا و استبداد نظام شاهنشاهی بود. دفاع از اسلام و مسلمانان و تبلیغ اسلام در جهان، جزو مهم‌ترین اهداف انقلاب اسلامی است و به همین دلیل بحث صدور انقلاب مطرح شد. صدور انقلاب نه به معنای لشکرکشی، بلکه به معنای معرفی و تبلیغ اسلام در جهان است تا مردم دنیا به اسلام گرایش پیدا کنند. 
همچنین انقلاب اسلامی به دنبال مبارزه با عقب‌ماندگی‌ها و رهایی از وابستگی و سلطه خارجی است. جمهوری اسلامی تاکنون در این مسیر هزینه بسیار سنگینی به دلیل دفاع از اسلام، مسلمانان، حفظ استقلال و مقابله با سلطه خارجی پرداخته است. قاعدتاً پس‌ازاین هم مجبور به پرداخت هزینه‌هایی خواهد بود، زیرا نظام سلطه هرگز حاضر نیست از ماهیت سلطه‌طلبانه و منافع خود دست بردارد. مهم‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی، استقلال برای ملت ایران است. 
امروز حتی دشمن‌ترین دشمنان نیز اذعان دارند جمهوری اسلامی نظامی مستقل است و به‌جایی وابسته نیست. جمهوری اسلامی بارها ثابت کرده در تمام تصمیمات خود بر اساس منافع و مصالح ملی اقدام می‌کند و تاکنون کسی نتوانسته نظرات خود را به آن دیکته کند. همچنین اختیار عمل و آزادی‌های گسترده فعلی در بخش‌هایی همچون رسانه، فرهنگ، دانشگاه و جنبه‌های مختلف هنری هرگز قابل‌مقایسه با پیش از انقلاب نیست. در مورد آزادی‌های مذهبی هم هیچ‌گونه محدودیتی در ایران وجود ندارد. از دستاوردهای دیگر، ارتقای سطح فرهنگی و علمی کشور است؛ کشورمان در حال حاضر از نظر علمی جزو کشورهای مطرح است و روند روبه‌جلو دارد. در بخش برون‌مرزی و بین‌المللی، انقلاب اسلامی در دفاع از اسلام و مسلمانان نقش چشمگیری داشته است. 
در خصوص این موضوع حتی دشمنان هم ‌بارها اعتراف کرده‌اند. گرچه این امر را به‌عنوان مداخله ایران در کشورهای دیگر القا می‌کنند، اما اقدام‌های جمهوری اسلامی در راستای پاسخ به انتظاراتی است که مردم مستضعف تحت سلطه، از آن می‌خواهند تا به کمک بشتابد. این در حالی است که ایران قصد توسعه‌طلبی و اشغالگری ندارد. ایران به کمک ملت‌ها در برابر تجاوز و سلطه خارجی می‌ایستد که به تعبیری همان صدور و توسعه انقلاب و مبارزه در برابر سلطه نظام سرمایه‌داری است. 
دستاورد مهم دیگر در سطح بین‌المللی است که به‌ویژه غرب نسبت به آن نگرانی‌هایی دارد. بخش عمده‌ای از دشمنی‌ها با جمهوری اسلامی به این دلیل است که ساختار فکری، فرهنگی و فلسفی موجود در جهان را به چالش کشیده و به آن ضربه زده است. در حال حاضر جریان‌های فلسفی و فکری در سطح جهانی نسبت به چهار دهه پیش بسیار ضعیف شده‌اند، اما شاهدیم تفکرات اسلامی روزبه‌روز درحال ‌توسعه است.

نیروهای موجود در جریان انقلاب چگونه در پیروزی آن نقش داشتند؟
در جریان انقلاب سه عنصر به هم رسیدند و نیروی جدیدی به وجود آوردند که در عرف سیاسی دنیا ناشناخته بود. آن سه عنصر عبارت بود از مردم آگاه، مؤمن و حاضر در صحنه، اسلام با گرایش شیعی شهادت‌طلبانه و سوم مرجعیت اسلامی و رهبری دینی – سیاسی که در دنیا بی‌نظیر است.
 این سه عنصر باهم ترکیب شدند و نیرویی جدید و پرقدرت به وجود آوردند که همان نیروی انقلاب و عامل پیروزی آن بود. بدین ترتیب تا مادامی‌که این سه نیرو موجود هستند و با همدیگر ترکیب ‌شده‌اند، انقلاب هم به حرکت خود ادامه خواهد داد. تا زمانی که عامل به وجود آورنده هر پدیده‌ای وجود داشته باشد، آن پدیده هم موجودیت خواهد داشت؛ بنابراین در تداوم حرکت انقلاب نیز این ترکیب توانسته تاکنون جمهوری اسلامی را حفظ کند.

در بخشی از سخنان خود نخستین دستاورد انقلاب را استقلال ذکر کردید. در حال حاضر عرصه معادلات جهانی در دست قدرت‌های نوظهور همانند چین و روسیه است که جمهوری اسلامی ایران هم از سویی تلاش می‌کند ارتباط با این کشورها را افزایش دهد. اما در مقابل برخی مخالفان در داخل کشور و همچنین گروه مخالف خارجی، این موضوع را مطرح می‌کنند که ایران وابسته به چین و روسیه شده و شعار نه شرقی نه غربی را زیرپا گذاشته است. نظرتان دراین‌باره چیست؟ آیا جمهوری اسلامی از آرمان استقلال‌خواهی خود در ابتدای انقلاب فاصله گرفته است؟
ما نباید انتظار داشته باشیم مخالفان در مورد عملکرد یا تصمیمات حکومت جمهوری اسلامی بدون جهت‌گیری و عالمانه صحبت کنند. بی‌تردید این‌ها مغرضانه صحبت می‌کنند بنابراین نباید سخنان آنان را مبنای داوری 
قرار داد. 
اما از این‌جهت که اظهاراتشان بازتاب پیدا می‌کند، بهتر است برای روشنگری اذهان مردم درباره ارتباطات خارجی و روابط دیپلماتیک کشور توضیحاتی ارائه داد. بدون شک دشمنان به زیان اهداف و تصمیمات جمهوری اسلامی موضع‌گیری می‌کنند و دراین‌بین، یکی از مشکلات جامعه این است که بخشی از مردم به حرف فاسقان گوش و اظهارات آنان را ملاک قرار می‌دهند. مخالفان، ما را متهم می‌کنند به اینکه سیاست نه شرقی نه غربی را کنار گذاشته و به روسیه و چین وابسته شده‌ایم و کشور را واگذار کرده‌ایم، این در حالی است که اگر این ارتباطات و مراودات با اروپا و آمریکا صورت می‌گرفت هرگز چنین مواضعی را بیان 
نمی‌کردند. 
علاوه بر این، مخالفان هیچ دلیل و مدرک مستندی برای اثبات اظهارات خود ندارند، درحالی‌که جمهوری اسلامی در تعاملات خود با دیگران دقیقاً در چارچوب منافع و احترام متقابل و موازین کشور رفتار می‌کند. درنهایت باید گفت تمامی این مواضع به این دلیل است که ایران را زیر ‌فشارهای بیشتری قرار دهند تا از ظرفیت ارتباط با شرق بهره‌مند نشود.

در پی ناآرامی‌ها و اتفاق‌های اخیر که در کشور رخ داد، شاهد بودیم برخی فرزند شاه مخلوع را برای رهبری اپوزیسیون و براندازی جمهوری اسلامی در نظر گرفتند. نظرتان درباره آینده چیست؟
امکان ندارد غرب با ایران به توافق برسد و از سلطه بر کشورمان صرف‌نظر کند. حتی ممکن نیست دنیای غرب نسبت به اسلام به‌عنوان یک دین، برخوردی بی‌طرفانه داشته باشد. 
من یک‌بار بیش از دو ساعت با قائم مقام وزیر خارجه فرانسه درباره روابط ایران و فرانسه صحبت کردم و وقتی بحث‌ها تمام شد، او رسماً به من گفت امکان ندارد ما بتوانیم با شما روابط عادی داشته باشیم، زیرا آنچه دنیا از فرهنگ و تمدن دارد متعلق به ماست و همچنین عقب‌ماندگی‌های آن به دلیل دین اسلام است؛ بنابراین امکان توافق وجود ندارد. ما همواره با چالش‌هایی از بیرون و غرب‌گرایان داخلی روبه‌رو خواهیم بود. این‌ها همچنان می‌تازند و به‌عنوان عوامل فکری، فرهنگی، روانی و تبلیغاتی غرب عمل می‌کنند، بنابراین جمهوری اسلامی به مبارزه و مقاومت خود در مقابل این جریان‌ها 
ادامه می‌دهد. 
به نظرم روند قضایا به صورتی است که در دو دهه آینده جریان غرب و غرب‌گرایی رو به افول خواهد رفت و در مقابل اسلام‌گرایی و معنویت‌خواهی در دنیا شیوع خواهد یافت. این موضوعی است که آثار و نشانه‌های آن را کم‌وبیش مشاهده می‌کنیم. این موضوع به زمان نیاز دارد اما بی‌شک به وقوع خواهد پیوست. نکته دیگر اینکه، جمهوری اسلامی پس از طی چهار دوره اکنون تجربیات خوبی برای اداره کشور، مدیریت روابط خارجی و مقابله با تهدیدها پیدا کرده، بنابراین تصور این است عملکرد نظام در آینده بهتر از گذشته خواهد بود.

خبرنگار: مینا افرازه