روش و محتوای مناظره‌های امام رضا(ع) الگویی مستند و روشن

حجت‌الاسلام مسلم محمدی:

روش و محتوای مناظره‌های امام رضا(ع) الگویی مستند و روشن


 با آغاز تبلیغات انتخاباتی، بازار مناظره‌ها و گفت‌وگوها میان نامزدها و هواداران آن‌ها داغ می‌شود و عبور از خط قرمزهای اخلاقی نگران‌کننده است. یکی از برگ‌های زرین در تاریخ زندگانی ائمه(ع)، مناظره‌های آن حضرات براساس دستور قرآن کریم است.
حجت‌الاسلام والمسلمین مسلم محمدی درباره روش و محتوای مناظره‌های امام رضا(ع) به عنوان الگویی مستند و روشن برای گفت‌وگو و مناظره گفت: گفت‌وگو از روش‌های تحول‌آفرین و تأثیرگذار در کمال فکری، اندیشه‌ای و فرهنگی یک جامعه محسوب می‌شود و در مقابل آن جدال و مراء ناروا قرار دارد که در آموزه‌های دینی از آن نهی شده است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پیامبر(ص) از منظر قرآن کریم «اُذُن‌ بودن» نبی اعظم(ص) است؛ پیامبر(ص) شنونده خوبی بود. نمونه دیگر نقل ابن ابی العوجاست که گفته وقتی با امام رضا(ع) مناظره می‌کردم، طوری سخنان مرا گوش می‌‎داد که فکر کردم امام رضا(ع) از سخنان من قانع شده است؛ بنابراین یکی از موارد اخلاق مناظره، خوب گوش دادن است که متأسفانه در مناظره‌های کنونی کمرنگ است و افراد فقط می‌خواهند حرف خودشان را بزنند. بدین ترتیب، گفت‌وگوی درست محقق نمی‌شود. روش‌شناسی مناظره‌های امام رضا(ع) چند اصل مهم را دربرمی‌گیرد: اول، گفت‌وگوها با دفاع عقلانی از دین است. تکیه بر اصول مشترک ادیان یکی از روش‌های امام رضا(ع) در مناظره‌ها بود. روش دیگر امام در مناظره‌ها، اعتراف‌گیری بود؛ یعنی ابتدا از دانشمند مسیحی می‌پرسیدند اگر از انجیل برای شما استدلال بیاورم مورد قبول است و وقتی او می‌پذیرفت از این روش بهره می‌بردند، زیرا پس از اعتراف، امکان انکار آن دشوار می‌شد.
همه مناظره‌های امام در این آیه از سوره انعام نمود یافته است: «(ای رسول ما، خلق را) به حکمت (و برهان) و موعظه نیکو به راه خدایت دعوت کن و با بهترین طریق با اهل جدل مناظره کن (وظیفه تو بیش از این نیست)». 
مناظره و گفت‌وگو باید با حکمت همراه باشد که همان برهان و استدلال علمی است یا آمیخته با موعظه حسنه و پند و خطابه یا جدال نیکو باشد. راه چهارمی وجود ندارد و همه گفت‌وگوها باید بر پایه این روش‌ها استوار باشد.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه