کارشناسان نظام آموزشی نیز معتقدند تحول در آموزش و پرورش باید بر نوآوری، مشارکت و رقابت، کاربردی کردن آموزش و تأمین نیازهای جدید ملی و استفاده از دستاوردهای جهانی استوار باشد.

ضرورت باور سیاست‌گذاران برای تحول
عضو شورای عالی آموزش و پرورش به ما می‌گوید: سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران باید باور کنند آموزش و پرورش فعلی وضع مطلوبی ندارد و نیاز به تحول و نوآوری دارد.
مهدی نوید ادهم یکی از دلایل این ضرورت را همراهی و همکاری با تحولات محیطی می‌داند و اظهار می‌کند: محیطی که امروز در آن به سر می‌بریم به‌شدت درحال تغییر است؛ تغییراتی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در بعد فناوری و غیرفناوری به وجود آمده و خواهد آمد که سبک زندگی و فرایندهای زندگی را دگرگون کرده است.
سرعت تحولات و تغییرات علمی، مهارتی، فکری و فناورانه آن‌قدر زیاد است که آموزش‌ و پرورش باید بتواند این تغییرات را در برنامه‌های درسی به مخاطبان خود منتقل کند. همه نهادهای تعلیم و تربیت در دنیا هم با این تغییرات روبه‌‌رو هستند؛ دانشی که امروز آموزش‌ و پرورش یاد می‌دهد، چند سال دیگر باید از همه لحاظ همچون محتوا و کتاب‌های درسی تغییر کند و نوآوری‌ها و دانش تازه‌ای را که تولید می‌شود، آموزش دهد.
این تغییر نمی‌تواند تنها در فناوری اتفاق بیفتد؛ فناوری بسیاری از روندها و فرایندها را تغییر داده و اگر قرار است آموزش‌وپرورش بچه‌ها را برای خوب زیستن آماده کند، باید آن‌ها را برای دنیای آینده آماده کند که شباهت‌های آن با گذشته بسیار اندک است.
دانش‌آموز امروز، دانش‌آموز 10 سال و 50 سال پیش نیست، او در یک دنیای جدید و زیست‌بوم تازه و فناورانه متولد شده و زندگی می‌کند و بسیاری از رفتارها و باورهای فردی و اجتماعی، ویژگی‌های اخلاقی، رفتاری و ویژگی‌های عاطفی‌اش تغییر کرده است.
اگر در دنیای گذشته بچه‌ها صبورتر و با حوصله‌تر بودند و می‌توانستند یک یا دو ساعت پای درس بنشینند و یا کتابی را بخوانند و مطلبی را یاد بگیرند، دانش‌آموز امروز به دلیل حضور در یک دنیای شتابناک فناورانه به‌شدت کم صبراست، حضور ذهن ندارد که مثلاً یک درس یا متن طولانی را بخواند.
قبلاً بچه‌‌ها به مدرسه می‌رفتند که خواندن، نوشتن و حساب کردن یاد بگیرند و در نهایت آن‌ها را آماده ورود به تحصیلات تکمیلی، دانشگاه یا بازار کار می‌کردیم؛ اما الان نظام آموزشی این هدف را ندارد و در واقع دانش‌آموزان به مدرسه می‌‌روند تا مهارت‌های زیستن را یاد بگیرند و برای زندگی آماده شوند؛ خوب زیستن به مهارت‌هایی نیاز دارد که یکی از آن‌ها دانش کلاسیک است که علاوه بر آن باید خیلی چیز‌ها در مدرسه آموزش داده شود.
وی با تأکید بر اینکه تحول هزینه دارد و این هزینه‌ها، تنها هزینه‌های مادی نیست، بلکه مجموع هزینه‌ها را دربرمی‌گیرد و باید تأمین شود، می‌افزاید: اگر تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران چه در خود آموزش و پرورش و چه دستگاه‌هایی که برای آموزش و پرورش تصمیم می‌گیرند، مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجلس و دولت توجه کنند که ما با یک دنیای دیگری مواجه هستیم و آموزش و پرورش دیگری می‌خواهیم، وارد بحث تحول می‌شوند و هزینه‌های این تحول را هم می‌پردازند.

تغییر باید هوشمندانه باشد
عضو شورای عالی آموزش و پرورش عنوان می‌کند: تغییر در آموزش ‌و پرورش ضروری و مستمر است و یکباره اتفاق نمی‌افتد؛ باید هوشمندانه و مدیریت‌ شده باشد؛ نباید از تغییرات ترسید، باید از تغییرات کارشناسی ‌نشده و تغییراتی که هوشمندانه نیست، نگران بود و ترسید.
نوید ادهم یکی دیگر از اقتضائات جدی تحول در نظام آموزشی را ثبات مدیریت بیان کرده و می‌گوید: آموزش و پرورش باید وزیری داشته باشد که هم به تحول در این نظام معتقد باشد و هم چند سال در پست خود بماند تا بتواند تحول ایجاد کند.
متأسفانه پس از تدوین سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش، بیشترین تغییر و تحول در وزرای آموزش و پرورش بوده است؛ این تغییر و تحولات درون‌سازمانی نبود، بلکه افراد دیگری تصمیم گرفتند که او نباشد و همین عامل موجب بی‌ثباتی در سیستم و مانعی برای طراحی یک نظام جدید آموزشی بود.
وی نیروی انسانی را یکی دیگر از الزامات تحول در آموزش و پرورش می‌داند و ادامه می‌دهد: اصلی‌ترین مؤلفه آموزش و پرورش نیروی انسانی آن است؛ چرا که تحول‌آفرینی، نیروهایی با شایستگی‌های لازم می‌خواهد؛ وقتی بیش از 100هزار نفر در سال‌های اخیر با حداقل شایستگی‌ها وارد آموزش و پرورش می‌شوند، این‌ها نمی‌توانند تحول‌آفرین باشند و حتی مانع تحول هم خواهند بود.

ضرورت ارائه تعریف دقیق از تحول
یک کارشناس نظام تعلیم و تربیت هم با اشاره به اینکه برای تحول در نظام آموزشی باید ابتدا تعریف دقیقی از تحول ارائه شود، اظهار می‌کند: ما سطوح مختلف برنامه‌ریزی برای آموزش و پرورش را می‌شناسیم؛ این برنامه‌ریزی در یک بخش اقتصادی به نام آموزش در نظام برنامه بودجه‌ای و در برنامه‌های توسعه چند ساله ما معنی دارد.
علیرضا رحیمی برنامه‌ریزی آموزشی را به معنای ارتباط میان نیروی انسانی و نیروی آموزش‌دیده و یا نیاز به آموزش عنوان می‌کند و به خبرنگار ما می‌گوید: از طرف دیگر، برنامه‌ریزی آموزشی برای تحول درون خود آموزش و پرورش و برنامه درسی به عنوان نقشه یادگیری و طراحی تدریس، همه جزو طراحی نظام آموزشی خواهد بود.
ابتدا باید نو و غیرتقلیدی بودن این نظام آموزشی را تعریف کنیم، اگر قرار باشد همچون گذشته حرف‌های شعاری و بدون پشتوانه زده شود در انتها خروجی آن هیچ تحولی در نظام آموزشی ما ایجاد نخواهد کرد.
این کارشناس آموزشی، برنامه‌ریزی برای تحول در آموزش و پرورش و نظام آموزشی را یک نیاز اساسی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: این برنامه‌ریزی باید به‌طور مرتب هر پنج سال در سطح بخش آموزش و پرورش و هر سه سال در سطح بخش‌های زیرمجموعه آموزش و پرورش و یا هر سال در برنامه‌های درسی شکل بگیرد.
رحیمی می‌گوید: هر برنامه‌ریزی یک هدفی را دنبال می‌کند؛ باید آن هدف دقیقاً مشخص شود تا ببینیم مقصودمان از برنامه‌ریزی و تحول دقیقاً چیست؛ آیا منظور تحول در برنامه‌های درسی است، یا تحول برای برنامه‌ریزی کلان در مقوله آموزش و ارتباط با نظام اقتصادی و نظام برنامه‌ریزی علمی.
وی با تأکید بر اینکه متأسفانه هنوز فهم و درک معنای اصطلاحات تحولی در نظام آموزش و پرورش برای برخی ناشناخته است، می‌افزاید: تمام آموزش و پرورش از ابتدا تا انتها باید دارای برنامه‌ریزی باشد و به‌طور کلی تحول باید در مجموعه عوامل نظام آموزشی همچون برنامه درسی، مدرسه، معلم، یادگیرنده، تجهیزات، مواد آموزشی و نظایر آن ایجاد شود؛ چراکه نظام آموزشی مجموعه‌ای از اجزای به‌هم مرتبط است که برای رسیدن به هدفی مشخص با یکدیگر در تعامل هستند.
این کارشناس ادامه می‌دهد: با توجه به اهمیت و نقش نظام آموزشی در افزایش و توانمندسازی مهارت‌ها، ارزش‌های معنوی و هدایت افراد به سمت زندگی توأم با خوشبختی و تربیت انسان‌ها و پیشرفت جوامع، اتخاذ بهترین سیاست‌های آموزشی کارآمد و مؤثر در شرایط مختلف، امری ضروری است.