سویا یک محصول راهبردی بوده که بیش از ۵۰ سال است در گلستان کشت می‌شود اگر چه ما در این محصول خودکفا نیستیم و واردات آن از کشورهایی نظیر آرژانتین، برزیل و هندوستان انجام می‌شود اما سویاهای وارداتی در روغن‌کشی کیفیت سویای گلستان را ندارد.
با توجه به کیفیت بالای سویای گلستان و استراتژیک بودن آن متأسفانه شاهد کاهش کشت این محصول در سال‌های اخیر بودیم به طوری که دور از انتظار نیست سویا نیز به سرنوشت پنبه دچار شود. 
امروز از سرزمین طلای سفید با آن همه قابلیت فقط یک نام در گذشته مانده است و هر چقدر مسئولان در این سال‌ها برای احیای این محصول تلاش کردند ثمری نداشت. 
سویاکاران گلستانی در چند سال اخیر به دلیل خشکسالی و تغییر اقلیم نتوانستند برداشت خوبی داشته باشند و با توجه به افزایش هزینه‌های تولید کشت سویا برای آن‌ها صرفه اقتصادی ندارد.

سموم ماده مؤثر ندارند 
سویا نسبت به شالی آب بسیار کمتری طلب می‌کند، توانایی تثبیت نیتروژن در خاک را دارد و از این طریق در تقویت خاک زمین مؤثر است. علاوه بر مصرف خوراک و انسان، در صنعت روغن‌کشی و تأمین غذای دام هم نقش ویژه‌ای دارد. به همین دلیل کارشناسان کشاورزی و مسئولان، کشاورزان را تشویق می‌کنند کشت سویا را جایگزین شالی کنند.
یک فعال و کارشناس بخش کشاورزی به دلایل کاهش کشت سویا در منطقه اشاره و اظهار کرد: چند عامل به صورت زنجیره‌ای بر کاهش عملکرد سویا در منطقه تأثیر گذاشته که نخستین آن تغییر اقلیم است.
محمدرضا مقصودلو افزود: علاوه بر آفات و امراضی که چند سال اخیر در منطقه بسیار افزایش یافته از جمله «سفید بالک» که سبب عقیم شدن سویا می‌شود، نبود سموم با ماده مؤثرهای قوی از شرکت‌های بزرگ و شناسنامه‌دار که در چند سال اخیر به دلیل تحریم نتوانستیم واردات آن را داشته باشیم هم سبب ایجاد شرایط فعلی شده است.
وی با بیان اینکه به دلیل کیفیت پایین سموم، هر چقدر هم آفت‌کشی توسط کشاورز انجام شود باز هم به نتیجه نخواهد رسید، خاطرنشان کرد: علاوه بر آن نبود بذرهای جدید از دیگر عوامل کاهش کشت سویا محسوب می‌شود.

همجواری محصولات آفت‌پذیر با سویا
این کارشناس ضمن بیان اینکه با بذرهایی که در منطقه وجود دارد نهایتاً یک کشاورز در هر هکتار می‌تواند 3تن برداشت داشته باشد اما با توجه به قیمت خرید تضمینی ۳۶ هزار تومان و با این هزینه‌های هنگفت، کشت سویا برای کشاورز توجیه اقتصادی ندارد، ابراز کرد: واردات سویا را از دیگر عوامل به وجود آمدن شرایط فعلی می‌دانیم همچنین باید تأکید کرد آخرین باری که سویا کشت کردم به دلیل واردات بالای سویا، محصول روی دست کشاورز ماند اما پس از اینکه متوجه شدند روغن سویای گلستان مرغوبیت بیشتری دارد مجبور به خرید شدند.
مقصودلو در ادامه همجواری برخی محصولات کشاورزی با سویا را از دیگر دلایل افزایش آفت این محصول برشمرد و گفت: کشت چغندر مخصوص استان گلستان نیست اما در سال‌های اخیر سیاست جهاد کشاورزی به گونه‌ای بود که این محصول در گلستان ترویج داده شد و ریشه بسیاری از مشکلات در حوزه کشاورزی از جمله شیوع آفات به دلیل همجواری چغندر با سایر محصولات است.
وی با تأکید بر این مسئله که یکسری از گیاهان میزبان اصلی آفات و بیماری‌ها هستند، افزود: مثلاً اگر می‌خواهید یک مزرعه ۱۰۰ هکتاری ذرت را از بین ببرید باید هزار متر بادمجان در کنار آن کشت کنید زیرا بادمجان میزبان آفت کهنه است که از این محصول به دیگر محصولات سرایت می‌کند. یکسری آفات میزبان اولیه دارند سپس یک میزبان واسط و پس از آن به مزارع هجوم می‌برند که چغندر چنین حالتی دارد و میزبان یکسری آفات و بیماری‌هاست که متأسفانه به دیگر محصولات سرایت داده می‌شود.

واردات ۹۵ درصد دانه‌های روغنی
رئیس اتاق بازرگانی گلستان نیز در خصوص کشت سویا گفت: سویا یکی از محصولاتی بود که گلستان در کشت آن در ردیف استان‌های برتر قرار داشت، طبق برنامه و برش استانی برای امسال ۲۰ هزار هکتار کشت سویا برای گلستان پیش‌بینی شده بود که تاکنون تنها ۱۰ هزار هکتار محقق شده است.
امیر یوسفی اظهار کرد: یکی از مشکلات در خصوص سویا مربوط به واردات این محصول است و حدود ۹۵ درصد دانه‌های روغنی و کنجاله سویا با سیاست‌های حمایتی وارد می‌شود.
 کشاورزی در استان به صورت خرده‌مالکی است به همین دلیل هزینه تمام شده کشاورز بالاست همچنین متأسفانه دولت برای خرید محصولات کشاورزی، تسهیلات را با تأخیر به بخش خصوصی می‌دهد تا بتواند مطالبات کشاورزان را بپردازد اما برای واردات ارز این اقدام به راحتی انجام می‌شود.

خبرنگار: هنگامه خاندوزی