printlogo


به مناسبت سالروز بزرگداشت فقیه و متکلم بزرگ شیعه
«برادر گرامی و استوار؛ شیخ مفید»
دقیقاً در سالروز میلاد امام رضا(ع) یعنی 11 ذی‌القعده سال ۳۳۶ هجری بود که محمد به دنیا آمد. ولادتش در زمانی بود که حدود هفت سالی از زمان غیبت کبری می‌گذشت، حکومت آل‌بویه مستقر و به‌تازگی فضای اختناق تمام شده بود و دیگر از سکوت و تاریکی و تبعید خبری نبود. برخی علما از جمله «شیخ کلینی» و «شیخ صدوق» نیز به پایتخت جهان اسلام یعنی بغداد آمدند.

اما کسی نمی‌دانست جوانی که شاگرد شیخ صدوق است قرار است نور چشمی امام زمان(عج) شود. شخصی لاغراندام، میان‌قامت و گندمگون به نام محمد بر سر زبان‌ها افتاده بود. برخی از علمای اهل سنت به او لقب «ابن‌معلم» داده بودند اما همه او را به یک نام می‌شناسند «شیخ مفید»؛ همان کسی که در مسجد معروف «براثا» تدریس می‌کرد.
ابن‌شهرآشوب در مورد لقبش می‌نویسد: حضرت ولی عصر او را به «شیخ مفید» ملقب فرمود. شیخ محمد هم استاد کلام شیعه و هم فقیه بود و نزدیک 200 اثر تألیف نمود. شبی شیخ مفید حضرت زهرا(س) را در خواب دید که در مسجد کرخ آمده و از شیخ می‌خواهد به امام حسن(ع) و امام حسین(ع) علم کلام آموزش دهد. شیخ از خواب بیدار شده و تعجب کرد که این چه خوابی بود و من کسی نیستم که به دو امام بزرگوار علم دین را آموزش دهم. صبح، شیخ محمد به سمت مسجد کرخ به راه افتاد و دید مادر شیخ مرتضی علم‌الهدی و شیخ رضی به همان مسجد آمدند و از او خواستند علم کلام را به فرزندانش آموزش دهد و خواب شیخ این‌گونه تعبیر شد.
از جمله فضائل و امتيازات شيخ مفيد چند نامه است که از ناحيه مقدسه حضرت ولی عصر(عج) برایش ارسال شده و امام زمان واژگانی مانند «برادر با ایمان و دوست رشید ما» برای وی به‌کار برده‌اند.
در طول 30 سال، 30 نامه از سوی دوازدهمین امام برای شیخ مفید نوشته شده است که در عنوان بسیاری از آن‌ها این جمله دیده می‎شود: «برادر گرامی و استوار؛ شیخ مفید».

مرثیه‌ای برای خورشید
شیخ مفید در پایین پای امام موسی بن جعفر و نوه عالی‌قدرش امام محمد تقی(ع) یعنی  در كاظمین جنب آرامگاه استادش جعفربن محمد قولویه قمی به خاک سپرده شد و خواجه نصیرالدین طوسی نیز در كنار آن‌ها مدفون است. 
در شأن و مقام بلند شیخ مفید همین بس که وجود مبارک حضرت مهدی(عج) در سوگ از دست دادن وی مرثیه‌ای سرود که روی سنگ مزار شیخ مفید نوشته شده است:
«لا صوت الناعی بفقدک انه 
یوم علی آل الرسول عظیم
ان کنت قد غیبت فی جدث الثری 
فالعلم و التوحید فیک مقیم
فالحجة المهدی یفرح کلما 
تُلیَت علیک من الدورس علوم»