در آستانه ماه محرم انجام می‌شود
آغاز برنامه‌های عزاداری در حرم مطهر رضوی با آیین سنتی «صلا»
در ماه محرم مملو از عاشقان و دلدادگانی است که از سراسر ایران و اقصی نقاط جهان به این بارگاه نورانی مشرف می‌شوند تا با حضور در این مکان مقدس، ارادت خود را به ساحت مقدس امام حسین(ع) و خاندان معصوم ایشان نشان دهند.
در آستانه فرارسیدن ماه‌های محرم و صفر و ایام شهادت سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع)، حرم مطهر ثامن‌الحجج امام رضا(ع) رنگ ماتم و اندوه به خود می‌گیرد و خادمان حضرت، مهیای برپایی مجالس عزای حسینی می‌شوند.
به گفته معاونت اماکن متبرکه حرم مطهر رضوی این برنامه‌ها بعدازظهر شنبه ۱۶تیر با مراسم اذن عزا و با حضور هیئت‌های مذهبی و خادمان حرم مطهر رضوی در بارگاه منور رضوی آغاز خواهد شد.
در این مراسم، فضای حرم مطهر با نوحه‌ها و مرثیه‌سرایی مداحان اهل‌بیت(ع)، عطر ماتم و اندوه گرفته و خادمان و زائران حضرت برای عزاداری در ماه محرم آماده می‌شوند. همزمان با مراسم اذن عزا، پرچم متبرک حرم مطهر امام رضا(ع) به ۱۴۰هیئت منتخب از سراسر کشور و ۱۰هیئت بین‌المللی اهدا خواهد شد. این پرچم‌های متبرک، در مجالس عزای سراسر کشور برافراشته شده و شور و شعور حسینی را در دل عاشقان مکتب عاشورا زنده نگه می‌دارند. پس از مراسم اذن عزا و همزمان با غروب آفتاب، پرچم گنبد مطهر حرم امام رضا(ع) و پوش ضریح مبارک ایشان به رنگ مشکی درخواهد آمد. این اقدام، به نشانه آغاز عزاداری و سوگواری برای شهادت سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایشان انجام شده و به مدت ۶۳ روز، حرم مطهر رضوی سیاه‌پوش خواهد بود.
آیینی که قدمتی سیصد ساله دارد
در ادامه این برنامه‌ها آیین سنتی «صلا» به‌عنوان رسم آغاز عزاداری ماه محرم، صبح یکشنبه ۱۷ تیر همزمان با آغاز ماه محرم ۱۴۴۶ توسط خادمان حرم مطهر امام رضا(ع) برگزار می‌شود.
این آیین که قدمتی سیصد ساله دارد، هرساله با حضور مداحان اهل‌بیت(ع) و قرائت اشعار و نوحه‌های حزن‌انگیز در سوگ حضرت اباعبدالله الحسین(ع) برگزار می‌شود. در این مراسم، خادمان بارگاه منور رضوی با اذن گرفتن از ساحت مقدس حضرت ثامن‌الحجج(ع) و با نوای «حسین حسین» به سمت صحن‌های حرم مطهر حرکت می‌کنند و بر فراز گلدسته‌ها، ابیات مشهور و حزن‌انگیز محتشم کاشانی در رثای امام حسین(ع) همخوانی می‌شود. آیین «صلا» ازجمله آیین‌های مذهبی و سنتی عزاداری در حرم مطهر امام رضا(ع) است که حال و هوای معنوی خاصی به این مکان مقدس می‌بخشد و زائران را برای حضور در مراسم عزاداری ماه محرم آماده می‌کند. این مراسم معنوی، ساعت ۸ صبح روز یکشنبه ۱۷ تیر در صحن‌های مختلف حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود و زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) در این آیین پرفیض حضور خواهند یافت.
خادمان و کارکنان حرم مطهر رضوی در سوگ امام حسین(ع)
مراسم عزاداری خادمان و کارکنان حرم مطهر رضوی در سوگ امام حسین(ع) از دیگر برنامه‌های این ایام خواهد بود. این دسته عزاداری از روز یکشنبه ۱۷ تیر مصادف با اول محرم‌الحرام ۱۴۴۶، همه روزه از ساعت ۶:۵۰ صبح از ایوان باب‌الکاظم(ع) حرم مطهر رضوی در صحن پیامبر اعظم(ص) به سمت باب‌السلام حرکت می‌کند. مسیر حرکت دسته عزاداری در روزهای هشتم تا دوازدهم محرم به سمت بست شیخ بهایی تغییر خواهد یافت و در نهایت در دارالقرآن الکریم به روضه تولیت محترم آستان قدس رضوی ختم می‌شود. عزاداران حسینی در این مراسم با نوحه‌خوانی و مرثیه‌سرایی ذاکران اهل‌بیت(ع) به سوگ و ماتم سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش می‌نشینند و با چشمانی اشکبار، ارادت و دلدادگی خود را به خاندان عصمت و طهارت(ع) به نمایش می‌گذارند. حضور در این مراسم معنوی و پرشور، فرصتی مغتنم برای عرض تسلیت به پیشگاه ثامن‌الحجج(ع) در سوگ شهادت جانسوز جد بزرگوارشان و تجدید بیعت با آرمان‌های والای نهضت عاشورا خواهد بود.
برنامه‌های اداره دربانان حرم مطهر در دهه اول محرم
اداره دربانان حرم مطهر رضوی به مناسبت ماه محرم‌الحرام ویژه‌برنامه‌های متعددی را برای زائران و مجاوران تدارک دیده است. اداره دربانان در برپایی مراسم اذن عزای ماه محرم مشارکت داشته و نوای غم‌انگیز این مراسم همزمان با آغاز ماه محرم در صحن انقلاب اسلامی طنین‌انداز خواهد شد. همچنین به سنت هر ساله، مراسم خطبه‌خوانی شب شهادت (عاشورای حسینی) و مراسم شام غریبان برگزار خواهد شد و خدمه محترم با قرائت اشعار و مرثیه، یاد و خاطره شهدای کربلا را گرامی می‌دارند. خدام دربان با شکوه خاصی، لاله‌های سرخ را در مراسم خطبه‌خوانی و شام غریبان حرم گردانده و فضایی حزن‌انگیز و معنوی را به وجود می‌آورند. دربانان حرم مطهر در مراسم روزانه عزاداری هیئت عالم آل‌محمد(ع) حضور خواهند یافت و با عزاداری و نوحه‌خوانی، ارادت خود را به ساحت مقدس امام حسین(ع) و خاندان معصوم ایشان نشان خواهند داد.
یکی دیگر از اقدامات این اداره، ساماندهی هیئت‌های مذهبی در روزهای عاشورا و تاسوعای حسینی است و هیئت‌ها با هماهنگی‌های قبلی امکان حضور دارند. همچنین هیئت‌های عزاداری از بست شیخ طوسی حرم مطهر (بالا خیابان) وارد و پس از عزاداری در صحن انقلاب اسلامی، از بست نواب صفوی ( پایین خیابان) خارج می‌شوند.
گفتنی است، با همت خادمان اداره دربانان حرم مطهر در ایام دهه اول محرم نان صلواتی هم در حاشیه شهر مشهد توزیع می‌شود. همچنین به مناسبت این ماه، تعدادی از زندانیان جرایم غیرعمد با کمک خیران و عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) آزاد خواهند شد.
عزاداری هیئت‌های مذهبی سراسر کشور در حسینیه حرم مطهر
از دیگر برنامه‌های حرم مطهر در ایام عزاداری سید و سالار شهیدان میزبانی از هیئت‌های عزاداری در دهه اول محرم در «حسینیه حرم» خواهد بود.
در دهه اول این ماه، حسینیه حرم با هدف ایجاد امکان برپایی محافل عزاداری اقوام مختلف ایران در صحن و سرای حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع)، در صحن قدس حرم مطهر رضوی، میزبان هیئت‌های عزاداری از سراسر کشور خواهد بود .بر همین اساس در شب‌های دهه اول ماه محرم هیئت‌های عزاداری از استان‌های قم، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، همدان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، مازندران، گلستان، چهارمحال‌وبختیاری، کرمان، هرمزگان، خوزستان و جمعی از شیعیان کشورهای افغانستان و پاکستان به زبان و سبک بومی و محلی خود، در حسینیه حرم به عزاداری برای سید و سالار شهیدان می‌پردازند. حسینیه حرم در ایام دهه اول محرم، هر شب از ساعت ۲۱ تا ۲۳:۳۰ میزبان هیئت‌های مذهبی استان‌های مختلف کشور خواهد بود.
در پایان از همه زائران و مجاوران دعوت می‌شود با حضور در حرم مطهر رضوی در این ایام، به عزاداری و سوگ سیدالشهدا(ع) بپردازند و از فیوضات معنوی این ماه در جوار بارگاه منور رضوی بهره‌مند شوند.
خبرنگار: حرم مطهر رضوی