رحلت علمای ربانی و ضرورت تقویت حوزه‌های علمیه مجتهدپرور
در پی ارتحال آیت‌الله سید رضی شیرازی، مرتضی نجفی قدسی یادداشتی در خبرگزاری تسنیم منتشر کرده است که گزیده‌ای از آن را از نظر می‌گذرانید.رحلت عالم ربانی آیت‌الله سید رضی شیرازی(ره) ضایعه‌ای نه فقط برای حوزه علمیه تهران بلکه برای شهر تهران بزرگ محسوب می‌شود، چراکه در حدیثی از امام علی(ع) آمده هر بلد و شهری نیازمند سه چیز است: حاکم عادل، فقیه و عالم پرهیزگار و طبیب حاذق. بنابر فرمایش امیرالمؤمنین(ع) یکی از پایه‌های اصلی هر شهری وجود عالمی بزرگ در آن است و البته طبیعی است شهر بزرگی مانند تهران که هر محله و منطقه‌اش به اندازه یکی از شهرهای قدیم است نیازمند ده‌ها عالم بزرگ و برجسته است.
در حدیث دیگری امام جعفر صادق(ع) می‌فرمایند: اهل هر شهر و سرزمینی از سه چیز بی‌نیاز نیستند تا در امور دنیا و آخرتشان به آن‌ها پناه ببرند، به‌طوری که اگر فاقد آن‌ها باشند امورشان مختل و بدون تدبیر خواهد بود و آن سه چیز عبارت‌اند از: اول فقیه عالم و پرهیزگار، دوم حاکم و امیر خیرخواه و قدرتمند که همه به حرفش گوش دهند و سوم طبیب و پزشک دانا و حاذق و مورد اعتماد.
در این حدیث به‌خوبی نیاز پایه‌ای و اصلی هر شهری بیان شده و همان‌طور که بر وجود عالمان فقیه و متقی تأکید شده بر وجود پزشکان و طبیبان و ضرورت وجود آن‌ها در جامعه در کنار حاکمان عادل و خیرخواه مردم سخن رفته است، بنابراین فقدان هر یک از این پایه‌ها برای هر شهری و مردم ساکن در آنجا یک خسارت و ضایعه محسوب می‌شود.
شخصیت علمی و معنوی آیت‌الله سید رضی شیرازی(ره)
در خصوص شخصیت علمی آیت‌الله سید رضی شیرازی(ره) همین بس که او شاگرد مراجع عظام نجف همچون آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی بود و در تهران نیز از محضر بزرگانی چون حضرات آیات سید ابوالحسن رفیعی قزوینی، شیخ ابوالحسن شعرانی، میرزا مهدی الهی قمشه‌ای و فاضل تونی کسب فیض کرده بود.
انتساب ایشان به بیت شریف میرزای شیرازی بزرگ، صاحب فتوای تحریم تنباکو و قهرمان مبارزه با استعمار در قرن چهاردهم هجری که در پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب نیز به آن اشاره شده است، جایگاه رفیع خاندان ایشان را نشان می‌دهد.
امّا آنچه در پیام‌های تسلیت مراجع بزرگوار نجف و قم به‌ویژه در پیام مرجع عالی‌قدر جهان تشیع آیت‌الله سیستانی(دامت برکاته) به آن تصریح شده، تعبیر «عالم ربانی» است که به نظرم این توصیف را آقایان به فقهایی اطلاق می‌دهند که در مقام عمل و زهد و تقوا و ورع برجسته باشند یعنی همان تعبیری که امام جعفر صادق(ع) در آن حدیث شریف بیان فرمودند «فقیه عالم ورع» که معادلش همین عالم ربانی می‌شود.
به هر حال ما این ضایعه را از این منظر نگاه می‌کنیم که خسارتی به شهر تهران وارد شده است و به‌خصوص پس از درگذشت پی در پی عالمان بزرگ این شهر در سال‌های اخیر و گذشته همچون حضرات آیات سید احمد خوانساری، شیخ محمد تقی آملی، میرزا ابوالحسن شعرانی، مهدی الهی قمشه‌ای، رفیعی قزوینی، شیخ مجتبی تهرانی، محمدرضا مهدوی کنی، مجتهدی تهرانی، سید محمد ضیاءآبادی، عزیز‌الله عطاردی، میرزا عبدالکریم حق‌شناس، سید محمود طالقانی، محمدرضا حکیمی، موسوی اردبیلی، سید هاشم رسولی محلاتی، شیخ محمدتقی شریعتمداری، شیخ عزیز‌الله خوشوقت، شیخ جواد فومنی حائری، محمدتقی فلسفی، شهیدان مطهری، بهشتی و مفتح و قدیم‌ترین آن‌ها ملاعلی کنی، سید ابوالقاسم کاشانی و شهید شیخ فضل‌الله نوری و آیت‌الله شاه‌آبادی و بسیاری دیگر از بزرگان علم و فقاهت و تقوا، هم‌اکنون خلأ وجود عالمان ربانی و بزرگ در این شهر کاملاً پدیدار است و باید فکر چاره‌ای کرد.
چندی پیش از آیت‌الله حسینی بوشهری شنیدم که رهبری معظم انقلاب نیز از خالی شدن تهران از علمای بزرگ ابراز نگرانی کرده‌اند. البته این وضعیت در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور پدید آمده و در کمتر شهری عالم فقیه برجسته وجود دارد و چاره این کار در حوزه علمیه قم است بلکه بزرگان حوزه تدبیری کنند و با مهاجرت علمای اعلام به تهران و شهرهای بزرگ این خلأ را پر کنند، همان‌طور که آیت‌الله شیخ حسین مظاهری به سفارش رهبری معظم به اصفهان مهاجرت کردند و چراغ پرفروغ حوزه علمیه تاریخی این شهر را رونق بخشیده و پشت و پناه ملت انقلابی و شهید‌پرور اصفهان نیز شدند.
خاطره‌ای از محضر آیت‌الله سیستانی
در همین مقال بسیار مناسب می‌دانم به ذکر خاطره‌ای از درک محضر آیت‌الله سیستانی در نجف اشرف بپردازم. چند سال پیش توفیق شد در معیت حضرات آیات سید هاشم رسولی محلاتی، مرتضی مقتدایی و رضا استادی به زیارت عتبات عالیات برویم و توفیق بزرگی بود که در نجف اشرف به محضر آیت‌الله سیستانی شرفیاب شویم.
در این ملاقات آیت‌الله سیستانی به نکته بسیار مهمی اشاره فرمودند و خطاب به آقایان مقتدایی و استادی که از اعضای شورای عالی حوزه بودند سخنی بدین مضمون اظهار کردند که چرا در حوزه نهال‌فروشی می‌شود؟! طلابی که برای تحصیل علم وارد حوزه شده‌اند پس از چند سال درس خواندن درحالی که هنوز بارور نشده و به اجتهاد نرسیده‌اند و مانند نهالی تازه هستند بلافاصله آن‌ها را به یک پست و مسئولیت در ادارات و نهادها و مشاغل می‌فرستید؟ این کار هم برای آن‌ها خوب نیست چون تا قوی و مسلط نشوند نمی‌توانند به وظایف خود به‌خوبی عمل کنند و هم برای حوزه خوب نیست چون آینده حوزه نیازمند حضور فقیهان و مجتهدان است.
در این جلسه آیت‌الله مقتدایی در مقام توضیحی برآمدند که یک درصدی از حوزویان چنین وضعیتی پیدا می‌کنند و بسیاری هم به درس و بحث خود ادامه می‌دهند که در اینجا بلافاصله آیت‌الله سیستانی فرمودند من از خودم نمی‌گویم من فرمایش آیت‌الله جوادی آملی را می‌گویم! ایشان فرمودند: در حوزه نهال‌فروشی نکنید! و باز مجدد نام آیت‌الله جوادی آملی را تکرار کردند. برای من خیلی جالب بود که شخصیتی مانند آیت‌الله سیستانی که یک مرجع بزرگ و جهانی است اینچنین در حضور سه تن از علمای بزرگ ایران از آیت‌الله جوادی آملی چنین با احترام و با لقب آیت‌الله یاد می‌کنند و بر تحقق فرمایش ایشان تأکید می‌فرمایند.
بنابراین تذکر آیت‌الله سیستانی بسیار مهم است و امیدواریم بزرگان حوزه و شورای عالی حوزه‌های علمیه این نکته مهم را مدنظر داشته و برای تحقق آن برنامه‌ریزی کنند. ما امروزه در شهرها نیازمند عالمان فقیه و برجسته هستیم وگرنه با اعزام طلاب و فضلا مشکل حل نمی‌شود، شاید برای روستاها جواب بدهد اما برای شهرها و به‌خصوص تهران و شهرهای بزرگ نیازمند عالمان ربانی و برجسته هستیم. لازمه تأمین چنین نیازی این است حوزه‌های علمیه مجتهدپرور شوند، یعنی کسانی که از نظر علمی و فقهی ممتاز بوده و از نظر اخلاقی و تهذیب نفس و معنویت نیز بتوانند پاسخگوی نیاز مردم و جوانان باشند.
برچسب ها :
ارتحال آیت‌الله سید رضی شیرازی
ارسال دیدگاه
