«تقیه مداراتی» اصلی از امام صادق(ع) برای وحدت و تقریب مذاهب
حجتالاسلام سید موسی موسوی، قائممقام دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب در گفتوگو با خبرگزاری مهر نکاتی را در خصوص تلاشهای امام صادق(ع) در راستای تقریب مذاهب اسلامی گفته است که در ادامه میخوانید.
با اندکی دقت در کتب روایی شیعه درمییابیم بخشی از روایتهایی که در خصوص ارزش معاشرت با سایر مسلمین و ارتباط با دیگران از امام صادق(ع) نقل شده، روایات بسیار بسیار مهمی هستند.
درباره توصیه امام صادق(ع) به تقیه در اسلام باید این نکته را در نظر داشت یکی از اشتباهات این است که در بین شیعه و اهل سنت، تقیه را بد معنا کردهاند. ما دو نوع تقیه داریم. یک نوع تقیهای است که امام خمینی(ره) آن را تقیه مداراتی ذکر کردند و یک نوع تقیه که خوفی گفته میشود.
براساس روایات، ائمه اجازه دادند پیروانشان در صورت در خطر قرار گرفتن جانشان از سوی حکومت، میتوانند اعتقاد و دیدگاه خود را مخفی و پنهان کنند. اما تقیهای که بیشتر در لسان ائمه ذکر شده، تقیهای است که امام صادق (ع) میفرمایند کسی که تقیه نداشته باشد دین ندارد و از پیروان مکتب ما نیست. به این معنا که معاشرت خوب با دیگران داشته باشید و از جامعه اسلامی دوری نکنید. حضرت(ع) توصیه کردند در تشییع اموات شرکت کنید، از بیماران سایر مذاهب و مسلمین ملاقات کنید، به فقرا کمک کنید. انگیزه اصلی حضرت از این فرمایش این بوده که جامعه اسلامی از یکدیگر فاصله نگیرند و با سایر مسلمین همزیستی کنند. ما نمونههای زیادی از فرمایشات ایشان داریم که شیعیان را به معاشرت با سایر مسلمین دعوت کردند.
حضرت در جایی فرمودند: یک رکعت نماز پشت سر امامی از غیرشیعه و سایر مذاهب، بهگونهای است که انگار پشت سر پیامبر(ص) نماز خواندهاید. حضرت در این حد به ارتباط با سایر مذاهب ارزش و احترام قائل هستند.
از دیگر تلاشهای مهم امام صادق(ع) در راستای تقریب مذاهب میتوان به سفارشها و بیانات کلی که ایشان در راستای وحدت داشتند، اشاره کرد. حتی روایتهایی از ایشان داریم که شخصی از فرزندان خودشان را مأمور کردند چندین سال در منطقهای زندگی کند که هیچ یک از پیروان اهل بیت(ع) آنجا نبوده و زندگی خیلی سختی هم داشته یا توصیه به وصلت با سایر مذاهب، به منظور حفظ و تقویت ارتباط با دیگران. علاوه بر اینها، نوع عملکرد امام صادق(ع) در کنار توصیههایی که به وحدت داشتند، اینگونه بود که فضای بازی را ایجاد کردند تا علاقهمندان و محبان اهل بیت(ع) بتوانند با ائمه و شیعیان در ارتباط باشند.
امام هم در معاشرات علمی خود بحث وحدت را در پیش گرفتند و هم پیروان خود را به معاشرت بیشتر با سایر مسلمین دعوت میکردند. به طور کلی اعتقاد امام و سایر ائمه این بود اگر پیروان اهل بیت(ع) دوستدار این باشند که معارف اهل بیت(ع) خزینه پایانناپذیری است و اگر کسی بخواهد این معارف اهل بیت(ع) به کل جامعه اسلامی نشر پیدا کند، تنها راه حل، ارتباط با همه جامعه اسلامی است. دشمنان اهل بیت(ع) هم تمام تلاششان این بود که اهل بیت و پیروانشان با سایر مسلمین ارتباط نداشته باشند. امروز اگر کسی بالاترین عبادات را حتی در راستای توسعه مکتب اهل بیت(ع) بخواهد، باید بحث وحدت و تقریب را در اولویت بداند.
با اندکی دقت در کتب روایی شیعه درمییابیم بخشی از روایتهایی که در خصوص ارزش معاشرت با سایر مسلمین و ارتباط با دیگران از امام صادق(ع) نقل شده، روایات بسیار بسیار مهمی هستند.
درباره توصیه امام صادق(ع) به تقیه در اسلام باید این نکته را در نظر داشت یکی از اشتباهات این است که در بین شیعه و اهل سنت، تقیه را بد معنا کردهاند. ما دو نوع تقیه داریم. یک نوع تقیهای است که امام خمینی(ره) آن را تقیه مداراتی ذکر کردند و یک نوع تقیه که خوفی گفته میشود.
براساس روایات، ائمه اجازه دادند پیروانشان در صورت در خطر قرار گرفتن جانشان از سوی حکومت، میتوانند اعتقاد و دیدگاه خود را مخفی و پنهان کنند. اما تقیهای که بیشتر در لسان ائمه ذکر شده، تقیهای است که امام صادق (ع) میفرمایند کسی که تقیه نداشته باشد دین ندارد و از پیروان مکتب ما نیست. به این معنا که معاشرت خوب با دیگران داشته باشید و از جامعه اسلامی دوری نکنید. حضرت(ع) توصیه کردند در تشییع اموات شرکت کنید، از بیماران سایر مذاهب و مسلمین ملاقات کنید، به فقرا کمک کنید. انگیزه اصلی حضرت از این فرمایش این بوده که جامعه اسلامی از یکدیگر فاصله نگیرند و با سایر مسلمین همزیستی کنند. ما نمونههای زیادی از فرمایشات ایشان داریم که شیعیان را به معاشرت با سایر مسلمین دعوت کردند.
حضرت در جایی فرمودند: یک رکعت نماز پشت سر امامی از غیرشیعه و سایر مذاهب، بهگونهای است که انگار پشت سر پیامبر(ص) نماز خواندهاید. حضرت در این حد به ارتباط با سایر مذاهب ارزش و احترام قائل هستند.
از دیگر تلاشهای مهم امام صادق(ع) در راستای تقریب مذاهب میتوان به سفارشها و بیانات کلی که ایشان در راستای وحدت داشتند، اشاره کرد. حتی روایتهایی از ایشان داریم که شخصی از فرزندان خودشان را مأمور کردند چندین سال در منطقهای زندگی کند که هیچ یک از پیروان اهل بیت(ع) آنجا نبوده و زندگی خیلی سختی هم داشته یا توصیه به وصلت با سایر مذاهب، به منظور حفظ و تقویت ارتباط با دیگران. علاوه بر اینها، نوع عملکرد امام صادق(ع) در کنار توصیههایی که به وحدت داشتند، اینگونه بود که فضای بازی را ایجاد کردند تا علاقهمندان و محبان اهل بیت(ع) بتوانند با ائمه و شیعیان در ارتباط باشند.
امام هم در معاشرات علمی خود بحث وحدت را در پیش گرفتند و هم پیروان خود را به معاشرت بیشتر با سایر مسلمین دعوت میکردند. به طور کلی اعتقاد امام و سایر ائمه این بود اگر پیروان اهل بیت(ع) دوستدار این باشند که معارف اهل بیت(ع) خزینه پایانناپذیری است و اگر کسی بخواهد این معارف اهل بیت(ع) به کل جامعه اسلامی نشر پیدا کند، تنها راه حل، ارتباط با همه جامعه اسلامی است. دشمنان اهل بیت(ع) هم تمام تلاششان این بود که اهل بیت و پیروانشان با سایر مسلمین ارتباط نداشته باشند. امروز اگر کسی بالاترین عبادات را حتی در راستای توسعه مکتب اهل بیت(ع) بخواهد، باید بحث وحدت و تقریب را در اولویت بداند.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه