پس‌لرزه‌های شکست یک دهه سیاست خصمانه

بازگشت ترکیه به مذاکره با دولت سوریه

پس‌لرزه‌های شکست یک دهه سیاست خصمانه

یکی از کشورهای تأثیرگذار در بحران و جنگ داخلی 10 ساله سوریه، همسایه شمالی آن یعنی ترکیه بوده است. آنکارا اعتراضات سوریه را فرصتی برای سرنگون کردن نظام سیاسی و پیشبرد برنامه‌های خود برای منطقه عربی از طریق احیای نقش تاریخی ترکیه در تحولات جهان اسلام می‌دید. اما روی دیگر این اعتراضات سر برآوردن گروه‌های کردی در داخل سوریه بود که به دنبال اتصال مناطق کردنشین در شمال سوریه و درنهایت به مدیترانه بودند که البته این پروژه با اقدامات نظامی مکرر ترکیه شکست خورد. به گزارش الوقت، هفته گذشته خبری مبنی بر مذاکرات ترکیه با دولت سوریه منتشر شد. گرایش ترکیه به سمت مذاکرات با بشار اسد را بیش از هر چیز باید نشانه و معلول بن‌بست در سیاست‌های مداخله‌جویانه اردوغان در یک دهه گذشته نسبت به سوریه دانست. اکنون در میان موج مشکلات فراوان داخلی برای اردوغان، سیاست تنش‌آمیز آنکارا از جهات مختلفی نه تنها منجر به نتیجه مدنظر نشده بلکه هزینه‌های بیشتری بر مقامات ترکیه تحمیل کرده است. نخست برخلاف سال‌های گذشته، روسیه و آمریکا به عنوان قدرت‌های تأثیرگذار در تحولات شمال سوریه دیگر به برنامه‌های اردوغان روی خوشی نشان نداده‌اند و دور جدید ماجراجویی ترکیه با مخالفت این قدرت‌ها روبه‌رو شده است. دوم با پیروزی‌های پی‌درپی ارتش سوریه و متحدانش بر عناصر تروریستی و بازگشت بخش زیادی از خاک سوریه به حوزه کنترل دولت مرکزی، هم قدرت سیاسی و نظامی دمشق علیه ماجراجویی‌های ترکیه نسبت به گذشته قوی‌تر شده و هم موجب احیای روابط سوریه با کشورهای عرب شده که عمدتاً نسبت به مخالفت با سیاست‌های مداخله‌گرایانه آنکارا موضع مشترکی در پیش گرفته‌اند.
برای پاسخ به چرایی حساسیت آنکارا به نفوذ گروه‌های کردی در شمال سوریه می‌توان از متغیرهای سیاسی و اقتصادی استفاده کرد. در حوزه سیاسی، ترس آنکارا از قدرت‌یابی گروه‌های کردی در سوریه به‌ویژه در مناطق مرزی به خاطر تأثیر مستقیم بر گروه‌های کردی داخل ترکیه است. از همین رو ترکیه به دنبال کاهش و حتی به صفر رساندن ضریب تأثیرگذاری این متغیر است. در حوزه اقتصادی هم درزمینه اهمیت شرق فرات بر سیاست ترکیه، می‌توان به وجود منابع غنی نفت در این مناطق اشاره کرد. به‌طوری‌که به‌تازگی مهندسان ترک و سوری با اشاره به وجود ذخایر نفتی غنی در خط مرزی دو کشور اعلام کردند کمک فراوانی به اقتصاد دو کشور خواهد کرد. پیش از جنگ داخلی، حکومت اسد در سراسر این منطقه درآمد تولید بین 350هزار تا 385هزار بشکه نفت را در اختیار داشت که حالا در تصاحب گروه‌های کردی است. در مجموع، گفت‌وگوهای اخیر بین مقامات سوریه و ترکیه نشان می‌دهد آنکارا مانند اتحادیه عرب دریافته بهترین گزینه در مقابل دولت سوریه، مذاکره و توافق بر سر موضوعات مشترک است.
به نوعی این همکاری‌های اقتصادی و سیاسی می‌تواند در راستای عادی‌سازی روابط دو کشور و انزوای بیشتر گروه‌های کردی باشد.

برچسب ها :

ارسال دیدگاه