روزنامه قدس | «ابراهیم بن ادهم» اشراف‌زاده‌ای که زاهد شد

نام‌آوران خراسان

«ابراهیم بن ادهم» اشراف‌زاده‌ای که زاهد شد

مقدم

ابراهیم بن ادهم بن سلیمان بن منصور بلخی از بزرگان مکتب زهد و از عارفان قرن دوم هجری است. کنیه او ابواسحاق و به او «العجلی» نیز گفته شده است. ابراهیم ادهم در سال ۸۰ یا ۱۰۰ قمری در خانواده‌ای غیر عرب یا از اعراب بنی‌ تمیم، در شهر بلخ که جزئی از خراسان بود، متولد شد.
ذهبی، نویسنده کتاب تاریخ‌الاسلام معتقد است او در سفر والدینش برای انجام حج، در مکه به دنیا آمد.‍ ابراهیم و پدرانش از امیران، حاکمان و اشراف شهر بلخ بوده‌اند، اما بنابر منابع تاریخی، او تاج و تخت و زندگی پر زرق و برق خود را رها کرده و به زهد و فقر روی آورد و مشغول سلوک و مجاهده با نفس شد.
به باور او، وارد شدن به زهد و رسیدن به مقام صالحان، شروطی ازجمله بستن باب نعمت و گشودن باب شدت، بستن باب عزت و گشودن باب ذلت، بستن باب راحت و گشودن باب جهد، بستن باب خواب و گشودن باب بیداری، بستن باب بی‌نیازی و گشودن باب فقر، بستن باب آرزو و گشودن باب مرگ دارد.
زندگی، نصایح و گزارش اعمال و رفتار ابراهیم ادهم در بسیاری از آثار عرفانی بیان شده است. او ازدواج و فرزندآوری را مغایر با زهد می‌دانسته است. معروف‌ترین شاگرد او شقیق بلخی است که از عارفان بزرگ و شاگرد امام کاظم(ع) معرفی شده است. ابراهیم ادهم هم‌عصر امام سجاد، امام باقر و امام صادق(ع) بوده و ملاقات او با امام چهارم شیعیان و توصیه آن حضرت به وی در منابع شیعه ذکر شده است.
همچنین در کتاب سفینة‌البحار و دیگر منابع آمده، در جریان خروج امام صادق(ع) از کوفه به سوی مدینه، ابراهیم ادهم نیز از مشایعت‌کنندگان ایشان بوده و برخی منابع، ابراهیم را از خادمان آن امام همام دانسته‌اند. منابع مختلف تاریخی، سال وفات ابراهیم ادهم را بین سال‌های ۱۶۰ تا ۱۶۶ قمری ذکر کرده‌اند.

برچسب ها :

ارسال دیدگاه