​​​​​​​با وجود این، به اعتقاد بعضی نمایندگان مناطق مرزی طرح یاد شده دچار ابهاماتی است و پیش از اجرا نیاز به تبیین از سوی وزارت آموزش و پرورش دارد. 

اهداف طرح دیپلماسی مهارتی
عباس بیات، مدیر کل دفتر آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش در تبیین طرح توسعه دیپلماسی مهارتی در 13 استان کشور به قدس می‌گوید: ایده هنرستان‌های مشترک مرزی در راستای دیپلماسی عمومی و مهارتی شکل گرفته است. این موضوع که یک رویه رایج و دوجانبه در دنیاست و همه کشورها از آن استقبال می‌کنند ذیل دیپلماسی عمومی تعریف می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت طرح تأسیس هنرستان‌های مشترک در مناطق مرزی ادامه می‌دهد: ما در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای از شرایط مناسبی به‌ویژه نسبت به کشورهای همسایه برخوردار هستیم چون در این حوزه، هم سابقه طولانی‌تری داریم و هم از ساختار و امکانات مناسبی در خصوص آن برخورداریم و از آنجا که ارتباط با کشورهای همسایه هم از اهداف راهبردی سیاست خارجی نظام است، مسئله دیپلماسی مهارتی مطرح شده که موضوع آن حرفه و شغل است و در همه جای دنیا برای استانداردهای بین‌المللی وجود دارد و به معنایی حساسیت‌های فرهنگی در آن کمتر است چون هر حرفه‌ای که آموزش داده شود استانداردهای آموزش، ابزار و تجهیزات آن در کشورهای مختلف یکسان است و این زمینه را فراهم می‌کند تا ارتباطات کشورها در حوزه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی تقویت شود و توسعه پیدا کند. وی استفاده از فرصت‌های کسب‌وکار در سطح بین‌المللی و همچنین ارائه خدمات، فناوری و توانمندی کشور به کشورهای‌ همسایه را از اهداف دیگر طرح دیپلماسی مهارتی می‌خواند و می‌گوید: این طرح در راستای توسعه مهارتی علاوه بر ایجاد هنرستان مشترک ابعاد دیگری دارد که تربیت نیروی انسانی، آموزش مربیان و برگزاری مسابقات مهارت بین‌المللی از جمله آن‌هاست. دیپلماسی مهارتی در ابعاد مختلف قابلیت اجرایی دارد؛ در این طرح، هم دانش‌آموزان کشورهای همسایه می‌توانند در هنرستان‌های مرزی ایران برای آموزش پذیرش شوند و هم دانش‌آموزان مناطق مرزی کشور ما می‌توانند در هنرستان‌های مرزی آن‌ها به تحصیل بپردازند. البته این کار بستگی به ظرفیت‌های موجود دارد. در واقع بیشتر کشورهای همسایه این توانمندی را ندارند که دانش‌آموزان ما را بپذیرند مگر اینکه ما از طریق بخش خصوصی خود در این کشورها -در استان‌های هم‌مرز با ایران- هنرستان فنی و حرفه‌ای تأسیس کنیم و به این شیوه دانش‌آموزان ما هم در آنجا پذیرش شوند.

زمان تأسیس هنرستان‌های مهارتی در مرزها
وی تأسیس 40هنرستان مهارتی در مناطق مرزی را تدریجی اعلام می‌کند و می‌گوید: تأسیس هنرستان مشترک مرزی فقط ساختن یک ساختمان نیست، ابعاد فرهنگی و اجتماعی نیز دارد و امور مختلفی در این خصوص اثرگذار است که باید لحاظ شوند؛ علاوه بر این، برای هماهنگی با کشورهای همسایه نیاز به زمان داریم بنابراین انجام این کار تدریجی و زمانبر خواهد بود. نباید انتظار داشته باشیم برای مثال 
40 باب هنرستان در پاییز سال آینده محقق شود چون قرار است این کار با توجه به ظرفیت‌های استانی و با حمایت و هماهنگی استانداری‌ها و مدیران منطقه‌ای پیش رود. از سوی دیگر، آمادگی طرف‌های مقابل هم شرط است. از این رو تأسیس هنرستان‌های مرزی در برخی استان‌ها با سرعتی مناسب‌تر و در برخی دیگر از استان‌ها کمی دیرتر پیش می‌رود. با وجود این، احتمالاً نخستین هنرستان مهارتی تا سال تحصیلی آینده از سوی بخش خصوصی در استان مرزی گلستان شکل گیرد. وی در پاسخ به اینکه آیا تأسیس هنرستان‌های مهارتی در همه استان‌های مرزی اتفاق خواهد افتاد، می‌گوید: این مدرسه‌ها در همه استان‌های کشور که مرز مشترک زمینی با کشورهای همسایه دارند، ایجاد می‌شوند اما این طرح شامل مناطقی که با آن‌ها مرز آبی داریم، نمی‌شود. وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا دانش‌آموختگان هنرستان‌های مرزی در اولویت اعزام نیروی کار به خارج قرار می‌گیرند، می‌گوید: این موضوع در دست بررسی است چون یکی از اهداف ما این است ارائه یا صادرات خدمات فنی و مهندسی از طریق دانش‌آموختگان هنرستان‌های مهارتی صورت گیرد و این عده در اولویت اعزام برای بازار کار کشورهای همسایه باشند.وی در خصوص رشته‌هایی که در هنرستان‌های مهارتی تدریس می‌شوند هم می‌گوید: در حال حاضر رشته‌های مربوط به چهار حوزه صنعت، خدمات، کشاورزی و هنر در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای ما آموزش داده می‌شوند؛ اما رشته‌هایی که در هنرستان‌های مرزی تدریس خواهند شد کاملاً به شرایط بوم منطقه، ارتباطات اقتصادی کشور با کشورهای همسایه و اوضاع دیپلماسی بستگی دارد. مثلاً اگر در منطقه‌ای بازار صنایع‌دستی وجود داشته باشد هنرستان مختص این بازار آنجا شکل می‌گیرد. در واقع در هنرستان‌های مرزی آموزش همه رشته‌های فنی‌وحرفه‌ای مدنظر نیست بلکه قصد ما آموزش رشته‌های خاص در آن‌هاست. برای این منظور هم بر اساس آمایش سرزمینی، رشته‌های متناسب با نیاز بومی منطقه برای آموزش انتخاب می‌شوند. مثلاً در استان گلستان با توجه به همجواری این استان با کشور ترکمنستان و همچنین سابقه و قرابت فرهنگی که با این کشور دارد موسیقی و یا پرورش اسب در هنرستان مرزی تدریس خواهد شد. البته در تعیین عناوین رشته‌ها برای آموزش دانش‌آموزان در هنرستان‌های مرزی باید با کشورهای همسایه هماهنگ شویم. به همین دلیل قرار است هر یک از استان‌های مرزی ما با مسئولان استانی کشور همجوار خود مذاکره کنند که استان گلستان در این زمینه از سایر استان‌های مرزی ما جلوتر است به‌طوری که دبیرخانه این طرح در استان گلستان مستقر شده و به‌زودی هم استاندار گلستان به همراه یکی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش کشور با یکی از استانداران کشور ترکمنستان دیدار خواهند داشت و درباره نیازها و رشته‌هایی که باید تدریس شوند گفت‌وگو می‌کنند. 

خبرنگار: محمود مصدق