به گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام سعید دسمی، تولیت مدرسه علمیه بقیةالله تهران صبح دیروز در سومین نشست ملی «آرمان عزیز» که با حضور امامان شاخص عرصه جهاد تبیین در مجتمع فرهنگی نور قم برگزار شد، به علت‌های موفقیت برخی مساجد کشور به عنوان الگو پرداخت و اظهار کرد: بنا به تجربه ۲۰ساله‌ای که در عرصه مسجد داشته‌ام، حدود ۱۹هزار مسجد را در ابعاد مختلف عبادی، فرهنگی، اجتماعی و… بررسی و ارزیابی کردم.
وی در خصوص نتایج این تحقیقات گفت: به ۲۹عامل از جمله عوامل موفقیت رسیدم؛ برخی از این مساجد کار را از صفر شروع کرده بودند. در جایی که مسجد یک محور فکری قوی دارد، موفق است. یک مدل محور فکری معلوم و یک مدل نامعلوم و غیرعلنی داریم. در برخی مسجدها این محور فکری، امام جماعت بود و در برخی هم شخصی دیگر. ما جایی را پیدا نکردیم که بدون محور فکری به موفقیت دست یابد. امام مسجد، بیش از اینکه اعلامی باشد، احرازی است.
حجت‌الاسلام دسمی یکی دیگر از عوامل موفقیت مسجد را داشتن یک هسته سخت و تیم مستحکم عنوان کرد و افزود: برنامه داشتن مسجد بسیار مهم است؛ مسجدی که برنامه منسجم و منظم دارد و باری به هر جهت و اقتضائی نیست، موفق است. برخی مسجدها برنامه هم داشتند اما چندان موفق نبودند، چرا که متناسب با مخاطبان مختلف مسجد برنامه‌ریزی نمی‌کردند؛ مثلاً باید ویژه کودکان، بانوان و بزرگ‌ترهای مسجد به صورت مجزا برنامه تعریف کرد. مسجدهایی که بخش بانوان فعالی دارند عموماً موفق هستند.
تولیت مدرسه علمیه بقیةالله تهران ضمن بیان اینکه مساجدی که جوهره کار خود را تربیتی قرار داده‌اند با استقبال مردمی مواجه شدند، گفت: مسجدهای موفق، کادرسازی و برای آینده مسجد برنامه‌ریزی می‌کنند تا افرادی باشند که این راه را ادامه دهند. مسجدهایی که برای درس دانش‌آموزان برنامه دارند، توانسته‌اند بخشی از دغدغه‌های والدین را برطرف کنند. مسجدی با حداقل هزینه، زمینه برگزاری کلاس آموزشی برای ۵۰۰نفر از دانش‌آموزان مرتبط با مسجد را فراهم کرده بود و معدل این افراد به طور میانگین از ۱۵ به بالای ۱۷ رفت و تبدیل به یک الگو شد.
وی تنظیم پیش‌برنامه‌های مختلف و برنامه‌های پسینی به منظور تداوم ارتباط و مشارکت افراد در یک رویداد مهم را بسیار مؤثر خواند و گفت: مسجدی می‌خواست یادواره‌ای برای شهیدی بزرگوار برگزار کند؛ پیش از آن، طرح‌هایی همچون ختم صلوات برای شهید و ویزیت رایگان به نیت شهید را راه‌اندازی کردند و پس از برگزاری یادواره هم ارتباط خود را با کسانی که شرکت کرده بودند در قالب برنامه‌های دیگری ادامه دادند.
اجرای برنامه‌های هدفمند، موجب رشد مسجد است
تولیت مدرسه علمیه بقیةالله تهران مشارکت دادن مردم در امور مسجد و تعریف کار کردن برای همه، متناسب با توان و ظرفیتشان را بسیار مهم دانست و بیان کرد: یکی از مساجد حتی توانسته بود افراد معلول را هم در امور مسجد مشارکت دهد. برای بانویی که از پا فلج بود چرخ خیاطی تهیه کرده بودند و او بخشی از درآمد خود را به امور خیر مسجد اختصاص می‌داد.
وی با بیان اینکه اجرای برنامه‌های هدفمند، موجب رشد مسجد است، گفت: یک امام جماعت سیر مباحث را به سخنرانان مدعو می‌داد؛ مثلاً می‌گفت موضوع ما توکل است، در این زمینه مباحثی را آماده بفرمایید. بنابراین مردم هیچ‌گاه غافلگیر نمی‌شدند و از قبل می‌دانستند سخنران بعدی بناست این مباحث را ادامه دهد تا به نتیجه لازم برسند. خط سیر داشتن بحث و تناسب آن با مخاطب در سخنرانی بسیار مهم است.
حجت‌الاسلام دسمی به روایتی از پیامبر(ص) اشاره و بیان کرد: حضرت فرمود «المُؤمِنُ وَحدَهُ جَماعَةٌ»؛ امام(ره) در توضیح این روایت گفتند مؤمن قوای متشتتی دارد که اگر همه قوا به قوه عادله اقتدا کنند، جماعتی در وجود فرد شکل می‌گیرد و قوه عادله می‌شود امام و سایر قوا مأموم او خواهند بود. این انسان شجاع، حکیم و عفیف خواهد بود؛ در اینجا نظام امامت درون خود انسان شکل می‌گیرد.
وی با تأکید بر اینکه جماعت تنها با امام شکل می‌گیرد، گفت: شاید بدون امام اجتماع شکل بگیرد اما جماعت نخواهند بود. محور کار امام نیز عدالت است. امام(ره) می‌فرماید اگر درون انسان این نظام امامت شکل بگیرد، بدن مسجد انسان می‌شود؛ بنابراین به جای اینکه انسان مسجدی درست کنیم، مسجد انسانی خواهیم ساخت. شهید مطهری درباره این تقریر امام(ره) می‌گوید: نقطه عزیمت نظام ولایی از درون انسان شروع می‌شود؛ شما باید کاری کنید که فرد بر جسم خود ولایت پیدا کند. امام جماعت اگر می‌خواهد مأموم تربیت کند، ابتدا باید امام درونی آن‌ها را درست کند؛ اگر فرد به امام درونی خود اقتدا کند، به امام بیرونی نیز اقتدا خواهد کرد.
حجت‌الاسلام دسمی تقویت ایمان را شرط لازم برای اصلاح و شکل‌گیری رابطه ولایی عنوان کرد و گفت: برای اینکه ایمان تقویت شود باید رابطه برادری و اخوت تحکیم شود. «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ» یعنی مؤمن غیر از اخوت هویتی ندارد. این اخوت اولین پایه ایمان‌افزایی و شکل‌گیری جماعت برای جامعه ایمانی است. به این شکل، ولایت طولی و عرضی در جامعه جریان پیدا می‌کند.
تولیت مدرسه علمیه بقیةالله تهران در توضیح اینکه شبکه اخوتی چطور باید شکل بگیرد، گفت: مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی مدلی را به نام عرش اخوت درست کردند که یک روایت محوری و حدود ۶۰روایت معین دارد و می‌فرماید اگر می‌خواهید آسمان را به زمین وصل کنید و عرش‌الرحمن به زمین متصل شود، این امر تنها با قلوب مؤمنان که با رابطه اخوتی به یکدیگر متصل شده، محقق خواهد شد. وی در توضیح آیه شریفه «وَاعتَصِموا بِحَبلِ اللهِ جَمیعًا وَلاتَفَرَّقوا» بیان کرد: کسانی می‌توانند به ریسمان الهی چنگ بزنند که جمع هستند و شرط لازم برای شکل‌گیری این جمع، اتصال رشته‌های اخوت در جامعه است.
حجت‌الاسلام دسمی در ادامه تبیین مدل عرش اخوت، گفت: وفاق و یکرویی یکی از پایه‌های این عرش است که نقطه مقابل آن نفاق است؛ در نتیجه تحقق آن، اُنس شکل می‌گیرد. عون و دست یاری دراز کردن به سمت دیگران نتیجه فتوت و جوانمردی است. اگر عزت و کرامت انسان -به عنوان یکی دیگر از پایه‌های این مدل- درست شود، کل اخلاق اسلامی درست می‌شود. استکبار در مقابل تواضع و فروتنی است و به این دلیل که عزت انسان‌ها را از بین می‌برد، مذموم است. اتحاد و یکپارچگی موجب کمال است.
تولیت مدرسه علمیه بقیةالله تهران با تأکید بر اینکه هر تمدنی که بتواند نیاز بشریت را تأمین کند بر دیگر تمدن‌ها فائق خواهد آمد، اظهار کرد: اگر در جامعه خوبی‌های دیگران را خوبی خود و ضعف‌های آنان را ضعف خود بدانیم و تلاش کنیم آن‌ها را پوشش دهیم، این رابطه اخوت شکل می‌گیرد و زمینه لازم برای جامعه تمدن‌ساز فراهم می‌شود.