تنزل میراث فرهنگی به صندوق پول، انحراف بزرگی است!

بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی کشور پس از انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با قدس

تنزل میراث فرهنگی به صندوق پول، انحراف بزرگی است!

میراث فرهنگی فقط بناهایی تاریخی نیستند، آثار باستانی و میراث فرهنگی، شناسنامه ملی و هویت مردم ایران است و باید برای حفاظت و انتقال آن به نسل‌های آینده کوشید.


این‌ها را بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی کشور پس از انقلاب اسلامی می‌گوید و معتقد است: متأسفانه میراث فرهنگی کشور در حال اضمحلال و نابودی است؛ چه سایت‌های تاریخی، چه بناهای با ارزش، چه فرهنگ ملی، چه زبان فارسی، چه آداب و رفتار مردم.
مهدی حجت در گفت‌وگو با قدس غم‌انگیزترین و نگران‌کننده‌ترین این‌ها را رفتن گردشگر داخلی و البته خارجی به روستاها می‌داند و می‌گوید: روستاهای ما اصالت، سلامت و کیفیت خود را زیر پای تفریح و تفرج گردشگرانی قرار داده‌اند که علاقه دارند در این روستاها گشتی بزنند و بناهای قدیمی را ببینند، عکسی بیندازند و سلفی بگیرند.
وی با اشاره به اینکه میراث فرهنگی ردپای حرکت انسان در طول تاریخ است که از آن عبرت می‌گیرد و میراث فرهنگی یعنی بفهمیم با چه کسی طرف هستیم و در گذشته چه بودیم، می‌گوید: میراث فرهنگی كشور سرمایه‌‌ای است كه همه‌ آینده‌ ما به آن وابسته است و اگر بخواهیم در این دنیا كسی باشیم و حرفی بزنیم، باید تمامی آن را از درون چند هزار سال تجربه‌‌ای كه داشته‌‌ایم، خارج كنیم. اکنون این اصل‌ها فراموش شده است؛ ما شناخت درستی از هویت خود نداریم و برخی مدیران نیز شناخت درستی از پیشینه ملت ایران ندارند. 

دغدغه درآوردن پول از میراث فرهنگی!
این کارشناس میراث فرهنگی احساس تنزل امروز را به دلیل محرومیت در شناخت میراث فرهنگی می‌داند و اظهار می‌کند: انسان مادر خود را دوست دارد؛ چراکه از روز اول او را می‌شناسد و با او مأنوس است‌؛ میراث فرهنگی نیز مانند مادر است و باید آن را بشناسیم؛ امروز دغدغه برخی مدیران ما فقط پول درآوردن از میراث فرهنگی است.
حجت تأکید می‌کند: میراث فرهنگی یک موضوع نشان‌دادنی نیست، گرچه وقتی به آن توجه شود، مورد مطالعه قرار گیرد، از آن نگهداری و از ارزش‌های بی‌نهایتش بهره‌‌برداری شود، افراد داخلی و خارجی نیز از آن بازدید می‌كنند اما در اینجا ما هدف و وسیله را گم كرده‌ایم.
وی معتقد است سازمان‌هایی كه به میراث فرهنگی چسبانده شده‌اند، درحال منحرف كردن جهت‌گیری كلی مربوط به میراث فرهنگی هستند و هدفشان تنها پول درآوردن از طریق میراث فرهنگی است. البته شاید راه دیگری هم ندارند؛ چراکه وقتی پولی برای یک دستگاه نداده‌اند و امکاناتی را فراهم نکرده‌اند، آن دستگاه مجبور است به یک شکلی امور خود را بگذراند. 

این چیزی جز دریوزگی نیست
وی با بیان اینکه اعتقاد برخی مدیران به‌گونه‌ای است که می‌گویند گردشگر بیاید، هرجوری هست بیاید و هر کاری کرد مشکلی نباشد، فقط پول به ما بدهد، معتقد است: این چیزی جز دریوزگی نیست؛ ما احتیاج داریم مجموعه کشور ما چه مجلس و چه دولت و... متوجه این باشند که حفاظت از میراث فرهنگی، توجه به ارزش‌های فرهنگی، توجه به اعتقادات مردم و تقویت فرهنگ، اصل و کاری است که باید انجام شود.
اگر به سمتی برویم که صندوق حفظ، احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی تبدیل به وسیله‌‌ای برای حراج کردن بناهای ارزشمند تاریخی و پول در آوردن از آن‌ها شود، مسیر نادرستی را رفته‌‌ایم که متأسفانه در سال‌های گذشته، در مواردی گاه چنین کار نادرستی انجام شده است.

جایگاه پایین میراث فرهنگی
بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی کشور اشکال حال حاضر میراث فرهنگی را جایگاه پایین میراث فرهنگی و اینکه نقش آن در ساختن آینده کشور مثل بهداشت، آموزش و پرورش و... به رسمیت شناخته نمی‌شود، می‌داند و می‌گوید: کسی متوجه این نیست درست به همان میزان که حفظ سلامت جسمی و ذهنی افراد جامعه مهم است، حفظ مجموعه فرهنگ آن کشور هم ارزش دارد و هرقدر هم آموزش و پرورش و بهداشت تعالی پیدا کنند اگر افراد آن کشور زندگی‌شان بر اساس اعتقادات، هویت و فرهنگ خودشان نباشد، مضمحل می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: اکنون میراث فرهنگی تنها گذاشته شده و باید مسئولان کشور به این گنجینه گرانبها توجه داشته باشند و فرمایشات رهبری را مدنظر قرار دهند که بزرگ‌ترین جنگی که از طریق رسانه‌ها وجود دارد، جنگ فرهنگی است و ما هیچ چاره‌ای نداریم جز اینکه برای مقابله با آن‌ها برویم سراغ اینکه ریشه‌های فرهنگی‌مان را تقویت کنیم.

همه در کار میراث فرهنگی دخالت می‌کنند
این کارشناس میراث فرهنگی اظهار می‌کند: وقتی برای حفظ و نگهداری از میراث گرانبهای گذشتگان امکانات داده نشده، برای آن دستگاه نیروهای با دانش جذب نمی‌شود، قدرت اجرایی هم کم می‌شود و همه در کار آن دخالت می‌کنند، چون دستگاه ضعیفی است، اما اگر هر روز رئیس‌جمهور و رئیس مجلس درباره آن صحبت کرده و فرمایشات رهبری را تکرار می‌کردند و می‌گفتند باید حتماً تقویت فرهنگی انجام شود، وضع میراث فرهنگی ما این‌گونه نبود. 
وی با اشاره به اینکه اشکال کار آنجاست که نگاه ما به میراث فرهنگی نگاه دوشیدن یک گاو است که می‌خواهیم بدوشیم و بخوریم؛ تأکید می‌کند: این نگاه اشتباه است، ما احتیاج به سرمایه‌گذاری داریم و تا سرمایه‌گذاری درست انجام نشود فرهنگ درست نمی‌شود؛ کشورهای دیگر سال‌های سال سرمایه‌گذاری انجام داده‌اند تا امروز بتوانند حاصل آن را بدست بیاورند.
حجت در خصوص چرایی اینکه نسل امروز آشنایی چندانی با میراث فرهنگی ندارد، می‌گوید: ما چیزی برای عرضه به نسل امروز نداریم، آیا باید چیزی برای عرضه داشته باشیم؟ در روزنامه‌ها، در رسانه‌ها و در شبکه ملی چقدر می‌بینیم از عمق ارزش‌های میراث فرهنگی صحبت شود؟ وقتی چیزی نمی‌بینیم، جوان با چه چیز آشنا شود؟ نتیجه این می‌شود که سرش را می‌کند در اینترنت و از آنجا اطلاعات نادرست می‌گیرد. وی به آگاهی نداشتن مردم درباره داشته‌هایشان در خصوص میراث فرهنگی اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: این‌ها همگی ناشی از آن است که نمی‌دانیم میراث فرهنگی چیست و چه ارزشی دارد. متأسفانه امروز با میراث فرهنگی تفریح می‌کنیم، سلفی می‌گیریم و گردش می‌کنیم.
حجت تأکید می‌کند: امروز دیگر میراث فرهنگی و اشیای تاریخی تنها به یک شئ گفته نمی‌شود، اکنون برای ما حتی یک تکه استخوان و یا یک وجب خاک هم مهم است چون می‌توان از آن اطلاعات زیادی برداشت کرد، علم باستان‌شناسی تنها علم اشیا نیست، همه باید کمک کنیم مردم ارزش میراث فرهنگی خودشان را بدانند تا شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.

خبرنگار: مهدی توحیدی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه