به گزارش آستان‌نیوز، مخطوطات موجود در آرشیو آستان قدس رضوی از جمله ذخایر گرانبهای این سرزمین هستند که حاوی اطلاعات ارزشمندی در موضوعات مختلف همچون فقه، حدیث، تفسیر، فلسفه، کلام، نجوم، طب، ریاضی، ادبیات و تاریخ است. 
 
فضای تخصصی مطالعات نسخ خطی
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدجلال حسینی، رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اشاره به این ذخایر نسخ خطی در کتابخانه مرکزی رضوی، مطالعات پژوهشی را در کنار اهتمام به امر فهرست‌نویسی نسخ خطی و حفظ و نگهداری آن در مخازن امری لازم و ضروری برشمرد. 
وی ایجاد بخش مطالعات تخصصی مخطوطات را اقدامی مهم در راستای تحقق مرجعیت علمی عنوان کرد که توسط این سازمان در خصوص آن اهتمام شده است. 
حسینی هدف کلی از ایجاد این بخش را احیای بخشی از میراث ارزشمند فرهنگ و تمدن اسلامی در ایران و نشر معارف شیعی از طریق شناسایی  و بسترسازی برای تصحیح و انتشار نسخ خطی، بازآفرینی و معرفی نفایس برشمرد.

 فعالیت‌های پژوهشی مرکز نسخ خطی
حمیده شهیدی، مسئول امور مطالعات تخصصی نسخ خطی به فعالیت‌های انجام شده در بخش پژوهش این مرکز اشاره کرد. 
وی تعیین اولویت‌های پژوهشی و استخراج موضوعات در زمینه تصحیح متون و نسخه‌پژوهی، انتشار مجله تخصصی در حوزه تصحیح متون و نسخه‌پژوهی با عنوان پژوهشنامه مطالعات نسخ خطی که تاکنون دو شماره از آن منتشر شده، دریافت پیشنهادها و راهکارهای استادان فن در راستای ارتقای امور پژوهشی و ارجاع آن به مسئولان و پیگیری لازم را از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در این مرکز برشمرد.
شهیدی همچنین بررسی پیشنهادهای اولیه پژوهشی در زمینه تصحیح متون و سایر موضوعات پژوهشی در علوم مختلف از سوی پژوهشگران داخلی و خارجی، طرح و بررسی قراردادهای پژوهشی در شورای پژوهش سازمان، معرفی و چاپ نسخ نفیس به صورت فاکسیمیله یا نسخه برگردان عکسی، ارائه خدمات مشاوره‌ای به پژوهشگران و برگزاری دوره‌های آموزشی با موضوع نسخ خطی و دانش وابسته به آن را از دیگر اقدام‌های بخش مطالعات تخصصی عنوان کرد که در راستای ارائه خدمات به پژوهشگران صورت می‌گیرد.
مسئول امور مطالعات تخصصی نسخ خطی تصریح کرد: در ارتباط با ارائه خدمات به پژوهشگران و دسترس‌پذیری منابع در مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی در سال‌های اخیر اهتمام ویژه‌ای صورت گرفته که ارائه خدمات به صورت برخط به کاربران از جمله این اقدام‌هاست.

۹۰هزار نسخه خطی در بزرگ‌ترین مرکز نسخ خطی کشور
مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی به عنوان بزرگ‌ترین مرکز نسخ خطی کشور و یکی از بزرگ‌ترین مراکز نسخ خطی جهان محسوب می‌شود. در حال حاضر ۹۰هزار نسخه خطی شامل ۲۰هزار قرآن خطی و ۵۹هزار نسخه خطی غیرقرآنی مانند بیش از ۸هزار نسخه ادبی، ۱۲هزار نسخه فقه و اصولی و ۴هزار نسخه پزشکی در این مجموعه وجود دارد. سایر منابع هم شامل دستنوشته‌ها و منابع ثبت موقت به عنوان مثال دستخط‌هایی از برخی علما و دانشمندان است.
تعداد زیادی برگه‌های قرآنی پراکنده نیز در این مرکز وجود دارد که در مرحله نخست در یک طرح مشترک میان مخزن و حوزه پژوهش این مرکز، آماده‌سازی و ساماندهی ۶هزار و ۶۰۰ برگ از منابع قرآنی متعلق به دوره‌های زمانی پیش از قرن هشتم از سال گذشته آغاز شده و در حال انجام است. در صورت نیاز، برخی از این اوراق به منابع موجود ملحق خواهد شد. به عنوان مثال چند برگ از قرآن منسوب به «امام رضا(ع)» و «قرآن مصاحفی قزوینی» در این اوراق یافت شده که به کتاب اصلی اضافه خواهد شد.
نخستین نسخه اهدایی به روضه منوره به سال ۳۲۷ قمری برمی‌گردد که «کشواد بن املاس» حکمران وقت اصفهان یک نسخه قرآن وقف روضه منوره می‌کند. وقف این قرآن سبب‌ پایه‌گذاری و ایجاد کتابخانه در حرم مطهر رضوی شده و در ادامه اشخاص و خاندان‌های مختلفی از همه طبقات اجتماعی کتاب‌هایی را در اینجا وقف کردند.
اشخاص مختلفی از پادشاهان و علما گرفته تا افراد عادی واقفان این نسخ بوده‌اند مثلاً نادرشاه افشار ۷۰۰نسخه خطی در موضوعات مختلفی چون دینی، علمی و... به این کتابخانه اهدا کرده که بر تمامی آن‌ها مهر تولیت وقت نیز وجود دارد.
یکی دیگر از واقفان کتابخانه حرم مطهر رضوی، «شاه عباس صفوی» بوده که نسخ ارزشمندی چون قرآن‌هایی از قرن سوم هجری و همچنین چند جلد قرآن منسوب به ائمه(ع) از جمله قرآن امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن(ع) و امام جعفر صادق(ع) را وقف کرده است. وقف‌نامه بعضی از این کتاب‌ها توسط «شیخ بهایی» کتابت شده که خود او نیز جزو واقفان این کتابخانه به‌ شمار می‌آید. کل کتابخانه «ابن خاتون عاملی» شامل بیش از ۲۲۰نسخه خطی توسط خودش که جزو علمای بزرگ آن زمان بوده، وقف شده است. «محمدعلی رضوی» نیز یکی دیگر از واقفان بزرگ کتابخانه بوده که کل کتابخانه شخصی‌اش را در دوره قاجار وقف کرده است.