گفتوگو با جواد بختیاری درباره نمایشگاه «نقش خیال»
«بسمالله» محبوب دل خوشنویسان ایرانی
صبا کریمی
«نقش خیال» عنوان نمایشگاهی از آثار شاخص خوشنویسی کلاسیک است که ۲۶فروردین ماه در گالری مژده افتتاح شد. این نمایشگاه که به مناسبت ماه مبارک رمضان برپا شده، مجموعه آثاری با موضوع «بسمالله»، آیات شریف قرآن کریم و اسامی متبرکه را در خود جای داده است که چشم هر بینندهای را مینوازد.
در این نمایشگاه آثاری از استادان بنام و مطرح خوشنویسی همچون محمد احصایی، نصرالله افجهای، جواد بختیاری، کاوه تیموری، صداقت جباری، فرشته حسینی، بهرام حنفی، محمد حیدری، الهه خاتمی، علیاکبر رضوانی، رضا رینهای، راضیه سپهر، علی شیرازی، اسرافیل شیرچی، عینالدین صادقزاده، حسین غلامی، مهدی فلاح، امیراحمد فلسفی، یدالله کابلی، حسین کاشیان، مجتبی ملکزاده، کیارش یعقوبی و زندهیاد رضا مافی به نمایش درآمده است. نقش خیال تا 9 اردیبهشت ماه در گالری مژده میزبان علاقهمندان است. با جواد بختیاری درباره برپایی نمایشگاههای هنری و علاقه خوشنویسان به نگارش «بسمالله» و دلایل آن گفتوگو کردیم که در ادامه میخوانید.
«بسمالله» از جمله کلیدواژههای طلایی و محبوب قلم خطاطان و خوشنویسان است و کمتر هنرمند اهل ذوقی را میتوان یافت که اثری با این موضوع خلق نکرده باشد.
«جواد بختیاری» که از استادان تراز اول خوشنویسی كشور است و در نستعلیق به دارنده خط طلایی شهرت یافته است، درباره دلایل علاقه و ارادت قلبی خوشنویسان به خلق «بسمالله» میگوید: برخی واژهها و مفاهیم ابعاد مختلفی دارند که با آرامش، امید و تحقق آرزویی همراه است و معمولاً جنبه مثبتی به ذهن و روح مخاطب میآورد.
حروفی خوشترکیب و معنایی والا
وی ادامه میدهد: زمانی که خوشنویسان میخواهند چیزی بنویسند مفاهیم خوب را پیدا میکنند و مقصد و منظورشان چیزی است که به مخاطب و بیننده حس و انرژی خوبی را منتقل کند. از این دست جملات و واژهها بسیار داریم اما «بسمالله» به دلیل ویژگیهای آیینی، مذهبی و فرهنگی جایگاه ویژهای دارد و با یک اتفاق خوب باطنی توأمان است.
بختیاری به ویژگیهای ساختاری «بسمالله» اشاره میکند و میگوید: نکته مهم دیگر اینکه صرف نظر از مفهومی که در پس این کلمات نهفته شده، «بسمالله» بسیار خوش ترکیب است و برای خط نستعلیق و ثلث کلمات زیبا و جذابیت تصویری بسیار بالایی دارد و به همین دلایل است که میان خوشنویسان ایرانی و غیرایرانی محبوب است و آن را مینویسند.
به گفته این هنرمند؛ عموماً «بسمالله» با خط نستعلیق نوشته شده است و البته همان طور که گفتم این کلمات با خط ثلث هم ظرفیتهای خوبی دارد. برخی مفاهیم وجود دارند که با وجود اینکه غنی هستند اما شکل کلمات آن قدر جنبه تجسمی قوی ندارد و خوشنویسان کمتر سراغ آنها میروند، اما به دلیل تنوع فرمی که میتوان به «بسمالله» داد، نگارش آن با نستعلیق بسیار جذابیت دارد و نمونه ثلث آن هم بسیار نوشته شده است. البته با خطوط دیگر هم میشود نگاشت اما در طول سالیان گذشته با این دو خط بیشترین ارائه را داشته است.
وی در واکنش به اینکه بسیاری هنرمندان «بسمالله» را با نگارگری، تذهیب و نقاشی تلفیق میکنند، میگوید: هنرهایی هستند که در حوزههای مختلف با هم ترکیب میشوند و هنرمند با استفاده از چندین مؤلفه یک مفهوم تازهای از آن استخراج میکند و طبیعتاً اگر بخواهد موفق و تأثیرگذار باشد باید هوشمندانه و با تجربه فراوان این کار را انجام دهد. من کاملاً با این نوع فعالیت هنری موافقم مشروط بر اینکه با درایت باشد و صرف اینکه یک المان تصویری را در کنار یک المان خوشنویسی قرار دهیم الزاماً از آن یک اثر هنری بیرون نمیآید، بلکه این تلفیق به خلاقیت آرتیستیک نیاز دارد.
جای خالی ذائقهسازی در سیاستهای فرهنگی
بختیاری در واکنش به توسعه فعالیتهای هنری در سطح شهر و استفاده از آثار هنری در المانهای شهری اظهار میکند: یکی از افراد جامعه هنری است که به این پیشنهاد با جدیت نظر دارد. او میگوید: ما به عنوان هنرمند، کارگزاران و مسئولان فرهنگی موظف هستیم در جامعه ایجاد ذائقه کنیم که متأسفانه جایش در سیاستهای فرهنگی ما بسیار خالی و کماثر است. هر چقدر نگاه ما به امور زیبایی معطوف باشد ذهن جامعه نیز زلال میشود. نمونه آن پروژه نمایشگاه آثار هنری در سطح شهر تهران بود که چندین سال پیش اجرا شد و تجربه بسیار موفقی بود و باید ادامه پیدا
میکرد.
تماشای زیبایی حق هر شهروندی است
وی یادآور میشود: گالری محیطی است که امکان ارتباط هنرمند با مخاطبش را فراهم میکند اما تنها گزینه موجود نیست!
بهرهگیری از فضای شهری فرصت فوقالعادهای است که هنرمندان میتوانند کارهایشان را به نمایش درآورند؛ البته شاید جنبه اقتصادی مستقیمی نداشته باشد اما نخستین خروجیاش این خواهد بود که ایجاد ذائقه میکند و استانداردهای زیباییشناسی جامعه را بالا میبرد و در ادامه میتوان این ذائقه را تغذیه کرد اما از این بابت نمره پایینی
داریم.
در حالی که بهتر است در فضاهای شهری آثار هنری را ارائه بدهیم که جامعه لذت ببرد و قدری از اتفاقهای پرتنش پیرامون فاصله بگیریم و به تماشای زیبایی برگردیم که حق هر شهروندی است.
«بسمالله» از جمله کلیدواژههای طلایی و محبوب قلم خطاطان و خوشنویسان است و کمتر هنرمند اهل ذوقی را میتوان یافت که اثری با این موضوع خلق نکرده باشد.
«جواد بختیاری» که از استادان تراز اول خوشنویسی كشور است و در نستعلیق به دارنده خط طلایی شهرت یافته است، درباره دلایل علاقه و ارادت قلبی خوشنویسان به خلق «بسمالله» میگوید: برخی واژهها و مفاهیم ابعاد مختلفی دارند که با آرامش، امید و تحقق آرزویی همراه است و معمولاً جنبه مثبتی به ذهن و روح مخاطب میآورد.
حروفی خوشترکیب و معنایی والا
وی ادامه میدهد: زمانی که خوشنویسان میخواهند چیزی بنویسند مفاهیم خوب را پیدا میکنند و مقصد و منظورشان چیزی است که به مخاطب و بیننده حس و انرژی خوبی را منتقل کند. از این دست جملات و واژهها بسیار داریم اما «بسمالله» به دلیل ویژگیهای آیینی، مذهبی و فرهنگی جایگاه ویژهای دارد و با یک اتفاق خوب باطنی توأمان است.
بختیاری به ویژگیهای ساختاری «بسمالله» اشاره میکند و میگوید: نکته مهم دیگر اینکه صرف نظر از مفهومی که در پس این کلمات نهفته شده، «بسمالله» بسیار خوش ترکیب است و برای خط نستعلیق و ثلث کلمات زیبا و جذابیت تصویری بسیار بالایی دارد و به همین دلایل است که میان خوشنویسان ایرانی و غیرایرانی محبوب است و آن را مینویسند.
به گفته این هنرمند؛ عموماً «بسمالله» با خط نستعلیق نوشته شده است و البته همان طور که گفتم این کلمات با خط ثلث هم ظرفیتهای خوبی دارد. برخی مفاهیم وجود دارند که با وجود اینکه غنی هستند اما شکل کلمات آن قدر جنبه تجسمی قوی ندارد و خوشنویسان کمتر سراغ آنها میروند، اما به دلیل تنوع فرمی که میتوان به «بسمالله» داد، نگارش آن با نستعلیق بسیار جذابیت دارد و نمونه ثلث آن هم بسیار نوشته شده است. البته با خطوط دیگر هم میشود نگاشت اما در طول سالیان گذشته با این دو خط بیشترین ارائه را داشته است.
وی در واکنش به اینکه بسیاری هنرمندان «بسمالله» را با نگارگری، تذهیب و نقاشی تلفیق میکنند، میگوید: هنرهایی هستند که در حوزههای مختلف با هم ترکیب میشوند و هنرمند با استفاده از چندین مؤلفه یک مفهوم تازهای از آن استخراج میکند و طبیعتاً اگر بخواهد موفق و تأثیرگذار باشد باید هوشمندانه و با تجربه فراوان این کار را انجام دهد. من کاملاً با این نوع فعالیت هنری موافقم مشروط بر اینکه با درایت باشد و صرف اینکه یک المان تصویری را در کنار یک المان خوشنویسی قرار دهیم الزاماً از آن یک اثر هنری بیرون نمیآید، بلکه این تلفیق به خلاقیت آرتیستیک نیاز دارد.
جای خالی ذائقهسازی در سیاستهای فرهنگی
بختیاری در واکنش به توسعه فعالیتهای هنری در سطح شهر و استفاده از آثار هنری در المانهای شهری اظهار میکند: یکی از افراد جامعه هنری است که به این پیشنهاد با جدیت نظر دارد. او میگوید: ما به عنوان هنرمند، کارگزاران و مسئولان فرهنگی موظف هستیم در جامعه ایجاد ذائقه کنیم که متأسفانه جایش در سیاستهای فرهنگی ما بسیار خالی و کماثر است. هر چقدر نگاه ما به امور زیبایی معطوف باشد ذهن جامعه نیز زلال میشود. نمونه آن پروژه نمایشگاه آثار هنری در سطح شهر تهران بود که چندین سال پیش اجرا شد و تجربه بسیار موفقی بود و باید ادامه پیدا
میکرد.
تماشای زیبایی حق هر شهروندی است
وی یادآور میشود: گالری محیطی است که امکان ارتباط هنرمند با مخاطبش را فراهم میکند اما تنها گزینه موجود نیست!
بهرهگیری از فضای شهری فرصت فوقالعادهای است که هنرمندان میتوانند کارهایشان را به نمایش درآورند؛ البته شاید جنبه اقتصادی مستقیمی نداشته باشد اما نخستین خروجیاش این خواهد بود که ایجاد ذائقه میکند و استانداردهای زیباییشناسی جامعه را بالا میبرد و در ادامه میتوان این ذائقه را تغذیه کرد اما از این بابت نمره پایینی
داریم.
در حالی که بهتر است در فضاهای شهری آثار هنری را ارائه بدهیم که جامعه لذت ببرد و قدری از اتفاقهای پرتنش پیرامون فاصله بگیریم و به تماشای زیبایی برگردیم که حق هر شهروندی است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه