سال‌ها پیش در سفر حج، طلبه‌ای که به من علاقه داشت همراه ما بود. وقتی وارد مدینه شدیم به من گفت: یک نصیحت به من بکنید که تا آخر سفر و در اعمال، به آن عمل کنم. گفتم: مواظب زبانت باش! آن طلبه اهل دل بود و به راستی قصد تخلق و تهذیب نفس داشت. با این حال، بعد از دو سه روز گفت: آقا نمی‌شود! نصیحت دیگری بگویید، مواظبت از زبان سخت است.یکی از راه‌های کنترل زبان، عمل به قانون مراقبه و محاسبه کارکرد زبان در هر شبانه‌روز است. شخصی خدمت پیامبر اکرم(ص) آمدو گفت: یا رسول‌الله! یک نصیحت به من کنید. حضرت فرمودند: مواظب زبانت باش. گفت: سفارش دیگری بفرمایید. دو دفعه پیامبر اکرم(ص) تأکید فرمودند: زبانت را نگهدار. برای مرتبه سوم گفت: مرا نصیحت کنید. باز هم پیامبر(ص) تأکید کردند: از زبانت مراقبت کن. شاید او تعجب کرده باشد، در روایت معلوم نیست، ولی ظاهراً تعجب کرده است. سپس پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: وای‌ بر تو! آیا مردم‌ را چیزی‌ جز محصول زبانشان‌ با‌ صورت‌ در آتش‌ جهنم می‌اندازد؟!بعضی افراد را دیده‌اید و دیده‌ایم که زبانشان نیش دارد. شاید قصد توهین هم ندارند، نمی‌خواهند دل کسی را بسوزانند، اما زبان آن‌ها مثل مار و عقرب نیش می‌زند. یکی از علمای بزرگ را خوابش را دیدند، دیدند وضعش بد است. گفتند: چرا؟ گفت: الحمدلله از نظر جا و مکان و مونس و باغ، «وَ جَنَّاتٌ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ» دارم و خیلی عالی است، اما صبح به صبح یک عقرب می‌آید یک نیش به پای من می‌زند و می‌رود. من باید بسوزم و بسازم تا دو مرتبه سروکله‌اش پیدا شود. گفتند: برای چه؟ گفت: یک زخم زبان به یک نفر زدم. باید توبه می‌کردم، باید پشیمان می‌شدم، باید این عقرب را می‌کشتم، نکشتم و این عقرب شد و باید برویم به قیامت تا به‌واسطه شفاعت کشته شود.به‌راستی زبان بعضی افراد نیش دارد، در بین بی‌سوادها هست، در بین افراد تحصیلکرده هم هست، حتی در میان اهل علم و طلبه‌ها، زبان نیش‌دار دیده می‌شود. برخی می‌خواهند نهی‌ازمنکر کنند، اما با نیشِ زبان، دیگران را موعظه می‌کنند. در حالی که قرآن کریم روش موعظه و نصیحت را بیان کرده است؛ می‌فرماید: «وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِالله». موعظه، مخصوصاً به همسر و فرزندان باید با تلطف و مهربانی و با به‌کارگیری کلمات محبت‌آمیز نظیر عزیزم و جانم باشد. موعظه باید با استدلالِ در فراخور حال و بدون تحمیل بیان شود. نصیحت با داد و فریاد و با زبان نیش‌دار نه تنها تأثیر ندارد بلکه نتیجه منفی دربر خواهد داشت.