به انگیزه بازی جواد عزتی در «مرد بازنده» آخرین ساخته محمدحسین مهدویان
شمایل کارآگاهی خسته اما پرهیاهو
صبا کریمی
نمی‌دانم خودش هم متوجه این موضوع شده یا نه، هر بار که نامش در فهرست بازیگران یک سریال یا فیلم سینمایی قرار می‌گیرد، علاقه‌مندانش خود را آماده تماشای یک درخشش تازه و خلق شخصیتی کاملاً متفاوت با سایر کاراکترهای او می‌کنند. جواد عزتی را می‌گویم، بازیگر خوش‌تکنیک و کاربلدی که صبوری و دوراندیشی از ویژگی‌های بارز اوست و گرچه در طول این سال‌ها بی‌مهری‌های زیادی نسبت به توانایی‌هایش در جشنواره فجر صورت گرفته اما او همچنان ثابت‌قدم به راهش ادامه داد و جایزه اصلی‌اش را از دست مردم گرفت.
عزتی؛ بازیگری با اکت باورپذیر و متفاوت
آن هم درست در زمانه‌ای که یکی دو بازیگر دیگر با تعریف و تمجیدهای اغراق‌شده و پایان‌ناپذیر از قله بازیگری بالا رفتند و دیگر حاضر نشدند از آن پایین بیایند اما عزتی با همان لبخند همیشگی‌اش و در آرامش مشغول خلق شخصیت‌های ماندگاری شد که هر کدام جهان مختص به خودشان را داشتند. از صادق پرهیاهوی «ماجرای نیمروز» تا مجید «تنگه ابوقریب» و یاسر سرخورده و یاغی «جان‌دار» تا حجت «شنای پروانه» و یحیی دلشکسته و آرام «آتابای» و خلق مالک مالکیِ جاه‌طلب و بلندپرواز «مرد بازنده»؛ جواد عزتی در هیچ کدام از این شخصیت‌ها پیدا نبود و تبدیل به آدم داستان فیلمش شده بود. در این سیر پرفراز و نشیب، او حالا تبدیل به بازیگری شده که انکار توانایی‌هایش ممکن نیست و به تنهایی دوران تک‌ستاره بودن در سینما را به سر آورده و ثابت کرد می‌شود نقش‌های متفاوت را «متفاوت» بازی کرد. بد نیست به گفته امیر دژاکام، مدرس و کارگردان تئاتر که در «مرد بازنده» همبازی اوست اشاره کنیم که تعریف جالبی از بازیگری دارد و معتقد است: «بازیگر در عین حال که باید متفاوت بازی کند، باید «باورپذیر» هم باشد. امتیاز مهمی که جواد عزتی به درستی از آن برخوردار است و از معدود بازیگرانی است که چند دقیقه پس از نخستین پلان‌هایش نقش را می‌بینید نه خودش را».
مهدویان و عزتی؛ از رفاقت تا همکاری
او امسال با «مرد بازنده» ساخته محمدحسین مهدویان در فجر چهلم حاضر است. این دو به واسطه همکاری‌های موفق سال‌های اخیرشان روزهای خوبی را می‌گذرانند و به یک زوج هنری ششدانگ تبدیل شده‌اند. احتمالاً هنوز اثر تماشایی «زخم کاری» از ذهن مخاطبان بیرون نرفته که قرار است تماشاگر «مرد بازنده» باشند. این اتفاق از دو وجه قابل بررسی است؛ از این جهت مثبت است که «زخم کاری» به عنوان یک موفقیت تمام‌عیار مخاطبان را بیش از پیش مشتاق تماشای همکاری تازه این دو سینماگر می‌کند، اما از منظری دیگر پاک کردن تصویر قدرتمند مالک مالکی از ذهن و نشستن به تماشای این مرد بازنده قدری سخت و کنترل‌ناپذیر است.
یک پلیس خسته اما حواس جمع!
«مرد بازنده» مخلوطی از ژانر جنایی، پلیسی و معمایی است و داستان احمد خسروی، سرهنگ کهنه‌کاری را روایت می کند که درگیر حل پرونده یک قتل است و همزمان با مشکلات خانوادگی‌اش هم دست و پنجه نرم می‌کند. جواد عزتی در این فیلم نقش مردی را ایفا می‌کند که دست‌کم ۱۵ سال با سن فعلی او فاصله دارد و همین کارش را سخت‌تر کرده، گرچه خودش معتقد است سن و سال نقش تأثیری در سخت شدنش ندارد و آنچه خلق یک کاراکتر را سخت‌تر می‌کند درونیات آن است. با این حال او توانسته شمایلی دقیق از احمد خسروی به عنوان پلیسی نکته‌سنج، جدی و البته با ضعف‌ها و ترس‌هایش را به تصویر بکشد. اما در عین حال به دلیل شباهت اتمسفر کلی حاکم بر «مرد بازنده» به «زخم کاری» ناخواسته ممکن است گاهی در تماشایش به آن سمت و سو هم کشیده شوید ولی عزتی تمام تلاشش را کرده احمد خسروی را ببینید نه هیچ کس دیگری را!
مهدویان با سینما خوش می‌گذراند
حالا به قطعیت می‌توان گفت مهدویان با سینما تفریح می‌کند و خوش می‌گذراند، یعنی همان قدر که سینما برای او جدی است اما بدش نمی‌آید هر گوشه از این دنیای جادویی را هم تجربه کند و ریسک روایت داستان‌هایی که فرسنگ‌ها با هم فاصله دارند را با شهامت بسیار می‌پذیرد. او مدت‌هاست که ساحل امن را رها کرده و پا به دنیای متفاوتی گذاشته که آدم‌های قصه‌هایش هر کدام از یک جهانی می‌آیند. او در این سال‌ها با آزمودن ژانرهای مختلف مخاطبش را حسابی غافلگیر کرده، نمونه‌اش آخرین فیلم او «شیشلیک» که نه تنها با جهان فیلم‌سازی‌اش متفاوت است بلکه حتی با فیلم‌های کمدی که در تمام این سال‌ها ساخته شده هم فاصله معناداری دارد، ولی از بین همه فیلم‌های قابل دفاعی که تا به حال ساخته به گفته خودش، «مرد بازنده» برایش چیز دیگری است.
خوشحال‌ترین تماشاگر «مرد بازنده» کیست؟
او در یادداشتی که به مناسبت نخستین اکران «مرد بازنده» منتشر کرده، این طور می‌گوید: همیشه بعد از تماشای هر کدام از فیلم‌هایم حس می‌کردم که بعضی از جزئیات همان نیست که دلم می‌خواهد، حتی در مقبول‌ترین و تحسین‌شده‌ترین فیلم‌هایم باز هم چیزی در درون من ناقص باقی می‌ماند. او در عین حال که نگران واکنش‌ها به «مرد بازنده» نیست اما این بار راضی است و تماشای فیلم قانعش می‌کند. او در این دلنوشته این طور ادامه می‌دهد: شاید برای ساخت این فیلم بیشتر از قبل هوای خودم را داشته‌ام. تا اینجا که من خوشحال‌ترین تماشاگر اثری هستم که بسیار دوستش دارم.
آیا مرد بازنده می‌تواند مخاطبش را راضی کند؟
با این حال «مرد بازنده» تا این لحظه فقط در سینمای رسانه به نمایش درآمده و اهالی مطبوعات و منتقدان مخاطبش بوده‌اند و واکنش‌ها نسبت به آن متفاوت بوده و در حالی که عده‌ای از آن به عنوان یک اثر قابل قبول و پرتعلیق یاد می‌کنند اما برخی هم آن را به اندازه فیلم‌های دیگرش قابل دفاع نمی‌دانند، اما آنچه به قطعیت می‌توان درباره تازه‌ترین اثر محمدحسین مهدویان گفت این است که انتظار مخاطبان از «مرد بازنده» چیزی بیشتر از این بود و شاید «زخم کاری» به قدری توقعات را بالا برده که مخاطب از این مرد بازنده انتظارات فراتری داشته است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
