​​​​​​​بر پایه اعلام فائو سرانه مصرف گوشت قرمز در کشور از ۱۲ کیلوگرم در سال به ۶ کیلوگرم رسیده، این یعنی تورم ۵۰ درصد از پروتئین سبد خانوار کاسته است. البته مهدی میرزا امین، عضو هیئت رئیسه اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گاوی باز هم از کنار و گوشه این رقم زده و مصرف سرانه گوشت قرمز برای سه دهک کم‌برخوردار از جمله کارگران را 3کیلوگرم اعلام کرده است. با تثبیت ارز نیمایی روی 28 هزار تومان، بدون تردید نرخ نهاده‌های وارداتی افزایش یافته و به تبع این امر در قیمت تمام شده دام زنده و در نهایت وضعیت سفره مردم تأثیر خواهد گذاشت. به راستی نابسامانی این بازار از کجا نشأت می‌گیرد و چطور می‌شود راه گرانی را از سرچشمه بست؟

جست‌وجوی اشکال در سیستم معیوب توزیع 
آن طور که ارسلان قاسمی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون می‌گوید، دامدار دام زنده را در بهترین شرایط بین ۱۰۰ تا ۱۰۵ هزار تومان به فروش می‌رساند. پس از کشتار نرخ گوشت به ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد، اما در بازار قیمت گوشت قرمز به ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان در هر کیلو می‌رسد. وی دلیل این گرانی را به سیستم معیوب توزیع گوشت قرمز و دلال‌ها نسبت می‌دهد که هزینه‌های این بازار را افزایش داده‌اند.وی تأکید می‌کند: اگر این سیستم بیمار توزیع اصلاح شود به طور قطع بازار تقاضا را تحریک کرده و مردم با قدرت خرید فعلی می‌توانند گوشت قرمز خریداری کنند. وی بر این باور است که در تولید نهاده‌ها نیز مشکلی در کشور وجود ندارد، به طوری که امسال بخش کشاورزی با بیش از ۱۲۰ تن تولیدات نه تنها نیاز کشور را تأمین می‌کند که می‌تواند نیازمندی‌های کشورهای همسایه را نیز پوشش بدهد.

کشتار دام ماده و مولد و مرغ‌های مادر
در عین حال مجید جعفری، مدیرعامل اتحادیه خوراک دام می‌گوید: نرخ تمام شده گوشت دام و طیور تا حدود ۷۰ درصد مربوط به خوراک می‌شود که قیمت آن از اردیبهشت امسال تاکنون با حذف ارز دولتی حدود هفت برابر شده است. وی به افزایش هزینه‌های انرژی و دستمزد اشاره می‌کند و معتقد است بهای تمام شده دام و به تبع آن گوشت در کشور به این علت بالا رفته است. جعفری عنوان کرد: کشتار دام ماده و مولد و نیز مرغ‌های مادر افزایش یافته و دولت باید در سیاست‌های خود در بخش دام و طیور بازنگری داشته باشد تا قیمت تمام شده کاهش پیدا کند.

بی‌رغبتی دامداران به پرواربندی دام
علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی در گفت‌وگو با قدس، کمبود عرضه دام زنده، افزایش قیمت نهاده‌های تولید و بالا رفتن قیمت تمام شده را در نصف شدن مصرف این پروتئین در سفره مردم مؤثر می‌داند و در عین حال معتقد است تنها مواردی که امروز می‌توانیم برای تحت کنترل درآوردن بازار به آن‌ها متوسل شویم، جلوگیری از قاچاق دام مولد و صادرات قانونی دام زنده است.وی به بی‌رغبتی دامداران به امر پرواربندی به سبب نبود صرفه اقتصادی اشاره کرده و می‌گوید: علوفه و غذای دام در 6ماهه نخست سال از مراتع تأمین می‌شود، ولی به دلیل نبود بارش و خشکسالی، دامدار از ابتدای سال علوفه دستی به دام خودش داده است. این موضوع مقرون به صرفه نبوده و از طرفی با جمع شدن بساط ارز ترجیحی قیمت نهاده‌ها بالا رفته و هزینه‌های دامداری‌ها را افزایش داده است.

برنامه دولت برای ارزان کردن گوشت
رئیس اتحادیه تهیه و توزیع‌کنندگان گوشت گوسفندی با اشاره به تزریق گوشت به بازار از سوی دولت برای متعادل کردن قیمت‌ها می‌افزاید: دولت قصد دارد از ذخایر راهبردی خود روانه بازار کند تا از التهاب بازار بکاهد.
ملکی می‌گوید: از مسئولان امور پشتیبانی دام و وزارت جهاد در جلسات متعدد خواستیم با تزریق داشته‌های راهبردی ذخیره‌سازی شده خودشان به بازار از التهاب موجود بکاهند که با شروع این اقدام طی چند روز اخیر تأثیرش هم در بازار مشاهده شده است.

ضربه خروج رسمی و غیررسمی دام 
رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت گوسفندی با اشاره به اینکه از دو سال پیش درباره تبعات کشتار دام مولد و ایجاد بحران در سبد پروتئینی خانوار هشدار داده بودیم، تأکید می‌کند: گرانی علوفه و کشتار بی‌رویه دام‌های مولد که طی دو سال اخیر انجام شد، منجر به کمبود دام در کشور شد. به موازات این کار مجوز صادرات نیز داده شد، حالا اگر این کمبود ناشی از صادرات را در کنار میزان دامی که از مرزهای کشور قاچاق می‌شود قرار دهیم، می‌توانیم به یکی از عوامل کمبود عرضه دام در کشور اشاره کنیم که در صورت نظارت می‌تواند به نابسامانی در بازار گوشت پایان دهد.

تولید به ریال فروش به دینار
ملکی با اشاره به اینکه اختلاف قیمت هر رأس گوسفند در داخل با خارج از کشور موجب شده دامداران تمایلی به نگهداری و فروش دام زنده در داخل نداشته باشند، تأکید می‌کند: مواردی که امروز می‌توانیم برای ساماندهی بازار گوشت انجام دهیم جلوگیری از خروج گله‌های گوسفندان بومی از طریق مرزها و محدود کردن صادرات است، این‌ها راهکارهایی است تا داشته‌های دامی ما برای خودمان بماند؛ چرا که تا وقتی امکان صادرات رسمی و غیررسمی فراهم باشد دامدار ترجیح می‌دهد دام را در بازارهای خارجی به دلار و دینار عرضه کند. از آن طرف دولت نیز باید با حمایت از دامدار از نظر نهاده‌های دامی این صنعت را تقویت کند. در غیر این صورت جو کیلویی 12 تا 13 هزار تومان، یونجه 9 هزار تومان و کاه 6 هزار تومان برای پرواربندی دام زنده کیلویی 120 هزار تومان صرفه اقتصادی ندارد. به گفته ملکی، اگر جلو قاچاق و صادرات دام گرفته نشود، التهابات قیمت در بازار استمرار خواهد داشت.

خبرنگار: زهرا طوسی