​​​​​​​این تغییرات از سوی تحلیلگران غربی با تعابیری مانند ادامه عملیات مبارزه با فساد میان نیروهای مسلح و تلاش پکن برای تضمین وفاداری کامل ارتش به حزب حاکم و شخص شی‌جین‌پینگ و تغییر آرایش چین برای مقابله با آمریکا تحلیل و بررسی شده است.

کالبد شکافی تغییرات در چین
حامد وفایی، استاد مطالعات چین دانشگاه تهران در گفت‌وگو با قدس درباره تغییرات اخیر در سطوح بالای سیاسی و نظامی چین گفت: در زمینه تغییرات کنونی باید دو نکته را مدنظر قرار دهیم؛ نخست اینکه عموماً اخبار منتشر شده درباره چین از سوی منابع غربی صورت می‌گیرد و با توجه به تقابل کنونی بین غرب و چین باید در درک اخبار و تحلیل‌ها در این خصوص تأمل بیشتری کنیم؛ نکته بعدی این است دوره شی‌جین‌پینگ به تازگی تمدید شده و به همین دلیل شاهد تغییراتی میان افرادی که در ساختار قدرت چین نقش داشتند ازجمله نخست‌وزیر، معاونان و سایر مقامات هستیم. بنابراین بخشی از تغییرات صورت گرفته در این چارچوب قابل فهم است. وفایی با تأکید بر ادامه‌دار بودن مبارزه با فساد در چین موسوم به «زدن ببرهای بزرگ»  گفت: روند برخورد با مفسدان در چین به این شکل است که  بازداشت، محاکمه و برخورد با چنین افرادی عموماً به‌منظور اطلاع مردم و نشان دادن عزم راسخ حکومت در برخورد با فساد، رسانه‌ای می‌شود؛ البته به دلیل اینکه خبررسانی در زمینه برخی موضوعات همچون تغییرات در سطوح حکومتی و چارچوب حزب معمولاً محدود و قطره‌چکانی است شاهد پدید آمدن گمانه‌زنی‌های مختلف از سوی رسانه‌های غربی هستیم.

وانگ و تقویت وزن دستگاه دیپلماسی
کارشناس مسائل چین افزود: یکی از موضوعاتی که در ماه‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته غیبت ابهام‌آمیز «کین گانگ» وزیر خارجه چین است که در نهایت به برکناری وی و روی کار آمدن وزیر خارجه سابق «وانگ‌یی» انجامید. باوجود گمانه‌زنی‌های فراوانی که درباره دلیل غیبت طولانی و در نهایت برکناری 
«کین گانگ» مطرح می‌شود، آنچه مشخص است در دوره سوم رهبری شی‌جین‌پینگ، سیاست خارجی چین دستخوش تغییراتی شده و بُعد برون‌گرایی و توجه ویژه به برقراری رابطه با کشورهای دیگر و ایفای نقش در حوزه دیپلماسی تقویت شده است؛ این تغییر رویه پکن در حوزه دیپلماسی را در ایفای نقش چین در روابط ایران و عربستان، مناسبات چین در آسیای جنوب شرقی و علاقه‌مندی آن‌ها برای ایفای نقش در حل مسائل فلسطین می‌توان به‌وضوح مشاهده کرد.
وفایی اظهار کرد: فارغ از دلایل تغییرات صورت گرفته که در حد گمانه‌زنی باقی‌ می‌ماند، نکته قابل اعتنا در خصوص تغییر وزیر خارجه چین و حضور دوباره «وانگ‌یی» در نوک پیکان دیپلماسی چین این است که وانگ یکی از اعضای اصلی دفتر سیاسی حزب کمونیست چین و یکی از مقامات ارشد این حزب است و همین مسئله وزن دستگاه سیاست خارجی چین را چه در خارج و چه در داخل چین بالاتر برده است و این، نوید ایفای نقش بیشتر دستگاه دیپلماسی چین را در تصمیم‌گیری‌های آینده حزب می‌دهد.

تغییرات فرماندهان نظامی حامل پیامی برای آمریکا؟
وی با اشاره به تغییرات صورت گرفته در حوزه امنیتی- نظامی و به‌خصوص تغییرات اخیر در فرماندهی نیروهای موشکی هسته‌ای، اذعان کرد: تغییرات افراد و جابه‌جایی‌های صورت گرفته در چین با تغییرات مشابه مرسوم در سایر کشورها متفاوت است؛ یعنی این‌گونه نیست که با تغییر احزاب و سیاستمداران شاهد تغییرات گسترده در تصدی‌گری امور باشیم.
به گفته پژوهشگر ارشد مسائل چین، حاکمیت در سپهر سیاسی چین در اختیار حزب کمونیست است و مغز متفکر این حزب یعنی دفتر سیاسی، مسئولان و مقامات چین را بر مبنای تصمیم‌گیری‌ها و جهت‌گیری‌های حزب در پازل حکومتی جابه‌جا می‌کند. حتی تمدید سه‌باره رهبری شی‌جین‌پینگ که برخی به غلط آن را حمل بر دیکتاتوری فردی کردند، با تصمیم‌گیری دفتر سیاسی صورت گرفته؛ یعنی اگر قرار باشد دنبال چیزی به عنوان تک‌صدایی در چین بگردیم آن را باید در تک‌صدایی در حزب جست‌وجو کنیم.
وی با بیان اینکه تسری دادن تغییرات در رویکرد سیاسی پکن در قبال واشنگتن به تغییر فرماندهان سامانه‌های موشکی و هسته‌ای دور از ذهن خواهد بود، تأکید کرد: بزرگ‌نمایی مباحثی همچون ایجاد تغییرات در سطوح امنیتی به منظور آمادگی برای تقابل احتمالی با غرب، اغلب از سوی رسانه‌های غربی دنبال می‌شود. برخلاف آنچه رسانه‌های غربی سعی می‌کنند منعکس کنند، چین به‌شدت از ورود به فاز تقابل نظامی و سخت با آمریکا  به دلایل مختلف حذر می‌کند.

تلاش آمریکا برای سوق دادن چین به تله امنیتی‌سازی
وفایی تصریح کرد: آنچه آمریکا و همپیمانانش در قالب آکوس و سایر پیمان‌های جمعی در قبال چین دنبال می‌کنند سخت و رادیکال شدن فضا  با چین است تا این کشور را وارد تله امنیتی‌سازی مشابه با آنچه در قبال روسیه شکل گرفت، کنند. چین با آگاهی از این برنامه و به دلایلی ازجمله نداشتن ظرفیت مقابله به مثل، کلیدواژه توسعه را سرلوحه دیپلماسی خود قرار داده است. شرایط کنونی چین که رشد اقتصادی همه‌جانبه را در دستورکار قرار داده شبیه یک اتاق شیشه‌ای است که شلیک یک موشک عواقب جبران‌ناپذیری برایش خواهد داشت، بنابراین چین به هیچ عنوان تمایلی به ورود به بازی آمریکا و سخت شدن معادلات با غرب ندارد و به جای اتکا به شیوه‌های نظامی در برابر ایجاد پیمان‌های نظامی همچون آکوس بیشتر بر اهرم‌های اقتصادی و ایجاد بریکس پلاس و گسترش پیمان شانگهای تکیه می‌‎کند و این‌گونه به تحرکات غرب پاسخ می‌دهد.
وی در پایان با اشاره به سفر اخیر هنری کسینجر به چین و دیدار وی با شی‌جین‌پینگ گفت: سفر کسینجر و استقبال از وی از سوی عالی‌ترین فرد هرم قدرت در چین، ضمن تأکید بر اهمیت حفظ روابط و استفاده از تمام ظرفیت‌ها در حوزه دیپلماسی، نشان‌دهنده علاقه چینی‌ها به ادامه دادن مسیر گفت‌وگو با آمریکاست. 

خبرنگار: سید احمد موسوی