سرمایه هوش و ذکاوت

سرمایه هوش و ذکاوت

حجت الاسلام دکتر خیاط

«اللهمّ ارْزُقنی فیهِ الذّهْنَ و التّنَبیهَ و باعِدْنی فیهِ من السّفاهة و التّمْویهِ و اجْعَل لی نصیباً مِنْ کلّ خَیْرٍ تُنَزّلُ فیهِ بِجودِکَ یا أجْوَدَ الأجْوَدینَ».
در دعای روز سوم ماه رمضان، روزه‌دار ابتدا از خداوند می‌خواهد هوشیاری، بیداری، هوش و عقل به او هدیه دهد و او را از سفاهت، تزویر و نیرنگ دور کند.
 ذهن، هوش، هوشیاری و ذکاوت، سرمایه بزرگی برای انسان در زندگی محسوب می‌شود. هوش و ذکاوت وسیله نجات و چراغ راه است. داشتن ذهن روشن، آمادگی در مقام اندیشه و دلی بیدار سبب می‌شود انسان دارای آگاهی مستمر باشد، درست تشخیص بدهد و اشتباه نکند. یکی از مشکلات مردم همین است که موقع انتخاب، مسیر درستی را انتخاب نمی‌کنند و در زندگی و مسیر بندگی دچار مشکل می‌شوند.
سؤال پیش می‌آید که برای داشتن این نعمت چه باید کرد؟پاسخ همان ترک معصیت است. انسان اگر هواپرست باشد چراغ عقلش خاموش می‌شود و درست نمی‌تواند مسیر را تشخیص دهد. در این باره روایات و اشعار بسیار است. مضمون یکی از اشعار همین است که کسی پرسید: خوش ذهن نیستم، کم حافظه‌ام، آگاهی و بصیرتم کم است چه کنم؟ به او پاسخ دادند: باید معصیت را ترک کنی. معصیت و بصیرت با هم جمع نمی‌شود. اگر ترک معصیت کنید، نور عقل شعله می‌کشد و مسیر را روشن می‌کند.
دومین خواهش و درخواست در این دعا، دوری از سفاهت و نابخردی است. سفاهت یعنی کارهای غیرخردمندانه انجام دادن. اما «تمویه» به معنای استفاده بد از عقل و خرد است. سفاهت، نابخردی و تمویه بد استفاده کردن از نعمت عقل است، باطل را رنگ حق دادن و گنجشک رنگ کردن و قناری فروختن 
است. 
اگرعمل نابخردانه داشته باشیم به سرانجام نمی‌رسیم و اگر اهل دوز و کلک باشیم یک‌بار ممکن است کار پیش برود اما همیشه چنین نیست و آن کار برکت و ارزشی ندارد؛ حاصل از راه دوز و کلک و باطل، نتیجه و برکتی نخواهد داشت.
سومین درخواست این است که خدایا از هر خیری که نازل می‌کنی ما را بی‌نصیب نکن. ماه رمضان، ماه نزول برکات و نعمات و رحمت و مغفرت او، هر روز و ساعت و دقیقه‌اش خیر و برکت است.
انسان وقتی در مقابل خدا قرار می‌گیرد باید باهوش باشد. اگر همان ذهن آگاه را داشته و اهل سفاهت نباشد چنین درخواست می‌کند که از این نعمت‌ها و برکات روزانه بی‌نصیب نشود. بنابراین می‌گوید در این روزها و لحظات که مدام خیر و مغفرت و رحمت نازل می‌شود بدون نام بردن از چیزی درخواست خیر می‌کنیم، این نکته‌ای هوشمندانه است! در ضمن در این دعا، نوع و مقدارهم تعیین نمی‌کنیم و هرچه خدا مصلحت می‌داند و نازل می‌کند همان را طلب می‌کنیم.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه