​​​​​​​کارشناس اطلاع‌رسانی اسناد مرکز اسناد آستان قدس رضوی می‌گوید: مطابق آنچه سازمان ثبت‌احوال کشور اظهار می‌کند شناسنامه سند هویت و تابعیت افراد و یگانه سندی است که اجازه اعمال حق و ادای تکلیف به تک‌تک افراد می‌دهد و تنها صحیفه‌ای است که وقایع تلخ و شیرین همچون روز ولادت، زمان ازدواج، نام فرزندان، طلاق یا مرگ همسر، روز وداع و رحلت صاحب شناسنامه و برخی دیگر از امور دنیوی (مانند درج مهر انتخابات، ضرب مهرهای مربوط به سازمان‌ها و ادارات مجاز و...) در آن ثبت و ضبط می‌شود.
اول مهرماه 1297 خورشیدی در ایران، قانون ثبت احوال و الزامی بودن سجل احوال برای هر فرد در هیئت وزیران به تصویب رسید. مطابق آنچه از سوابق و مدارک و شواهد باقی مانده در سازمان‌های مربوط و به‌ویژه وزارت کشور(وزارت داخله سابق) برمی‌آید، برای نخستین بار هیئت وزیران «قانون ثبت احوال» مشتمل بر 41ماده را در جلسه‌ای در سال 1297 خورشیدی به تصویب رساندند. به دنبال آن، اداره سجل احوال ایران در وزارت داخله به وجود آمد و با صدور نخستین شناسنامه در سوم دی ماه همان سال، کار خود را در تهران آغاز کرد. بر اساس سندی که به تصویب هیئت وزیران رسید، «اداره سجل احوال» در وزارت داخله شکل گرفت. تنها سه روز زمان نیاز بود تا نخستین سجل (شناسنامه) برای یک شهروند ایرانی صادر شود؛ سوم دی ١٢٩٧، نام «فاطمه ایرانی» بر نخستین شناسنامه ثبت شد؛ نامی که در تاریخ ماندگار شد و با خوش‌اقبالی، زلف در زلف تاریخچه تشکیلات ثبت احوال گره زد.
حدود یک ماه بعد، هیئت دولت به پیشنهاد «نصرت‌الدوله»، وزیر عدلیه وقت، تصویب‌نامه‌ای را از مجلس شورای ملی گذراند که از نیمه آذرماه 1298 خورشیدی برای گرفتن تعرفه انتخابات، گذرنامه، جواز حمل اسلحه،‌ اقامه دعوی و حواله پولی، از اشخاص مطالبه سجل احوال شود. این اداره سجل احوال زیر نظر شهرداری تشکیل شد، اوراق سجل احوال را هم که گرفتن آن اختیاری بود، ‌در کلانتری‌ها می‌دادند که البته استقبال چندانی از آن نشد.