اسلام زاده معتقد است باوجود اینکه برخی در گذشته تشکیل امارت اسلامی را نقشه‌ آمریکا و یا ساخته و پرداخته پاکستان می‌دانستند و روی کارآمدن طالبان را سناریویی برعلیه ایران، روسیه و چین تعریف می‌کردند، امروز اما شاهد نتیجه عکس این نظریات هستیم. به گفته وی حمایت آمریکایی‌ها از مخالفان امارت اسلامی در پنجشیر و همچنین روابط طالبان و دولت پاکستان خط بطلانی بر نظریات گذشته است.  این مستند ساز، افزایش مناسبات چین و افغانستان در حوزه نفت و انرژی و سرمایه گذاری 540 میلیون دلاری پکن در شمال افغانستان را فصل جدیدی از روابط دو کشور دانست و تأکید کرد قراردادهای زیاد اقتصادی و تکنولوژیک دو کشور درآینده شرایط جدیدی را برای این کشور رقم خواهد زد.

روابط تهران-کابل معطل کم‌کاری‌های سفیر  
محسن اسلام زاده با اشاره به ضعف سفیر سابق کشورمان در افغانستان و کم‌کاری‌های اتفاق افتاده بیان کرد: متأسفانه در یک‌سال و نیم گذشته ظرفیت‌های ما معطل دیپلماسی انفعالی بود که البته می‌شد با طرح و برنامه‌ همکاری در کنار نگاه انتقادی وضعیت بهتری را برای روابط دوجانبه رقم زد.    این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به ظرفیت روابط کشور برای پروژه‌های اقتصادی و زیرساختی ضمن انتقاد از ضعف دیپلماسی ایران در روابط با افغانستان، ظرفیت از دست رفته صادرات خشکبار افغانستان از مسیر ایران به اروپا را مثال زد و یادآور شد: غفلت ایران از صنعت خشکبار افغانستان دست آخر موجب شکار این فرصت توسط چینی‌ها و صادرات چلغوز به عنوان کالای استراتژیک افغانستان از طریق باربری هوایی و هواپیمای اختصاصی شد. 

ضرورت اصلاح دیپلماسی و تسریع در تعامل 
 وی با انتقاد از موضع‌گیری مخرب برخی گروه‌ها نسبت به ظرفیت روابط ایران و افغانستان گفت: استمرار تمسخر و حاشیه سازی برای روابط دو کشور در داخل ایران موجب پسرفت منطقه‌ای و در آخر پیشروی رقبا در بهره مندی از فرصت‌های همسایه شمال شرقی ایران خواهد شد. اسلام زاده با غیرکارشناسی دانستن برخی اظهارات سفیر سابق ایران در کابل، برخی اقدامات وی را زمینه‌ساز تنش دانست و با اشاره به واکنش غیرمنطقی دستگاه سیاست خارجی در مواجهه با خبر دروغ حمله جنگنده‌های پاکستان به پنجشیر و موضع‌گیری‌های عجولانه گفت: باید در مسائل افغانستان همه جوانب دیپلماسی را به کار بگیریم و سطوح همکاری ما مبتنی بر طرح و برنامه دقیق باشد.

انتصاب کاظمی قمی فرصتی برای دیپلماسی ایران 
این کارشناس رسانه حضور حسن کاظمی قمی به عنوان نماینده دستگاه سیاست خارجی کشورمان در افغانستان را فرصتی مغتنم شمرد و با اشاره به سوابق پررنگ این دیپلمات خبره، وی را مرد روزهای سخت سیاست خارجی عنوان کرد. وی افغانستان امروز را کشوری یکدست توصیف کرد که باوجود تلاش رسانه‌ها برای سیاه‌نمایی؛ از امنیت، موقعیت ترانزیتی، فرصت بهره‌مندی از دسترسی به آب‌های آزاد از طریق ایران و حداقلی شدن نفوذ آمریکا و اجنبی‌ها برخوردار است و اگر این ظرفیت‌ها جدی گرفته شود، بسیاری از چالش‌های فیمابین با ایران نیز حل خواهد شد. اسلام‌زاده تصریح کرد: ما تا به امروز نیازمند اشراف و دقت دیپلماتیک در روابط با کابل بوده‌ایم و با حضور کاظمی قمی به عنوان سرپرست سفارت ایران در افغانستان قطعاً می‌توانیم وضعیت بهتری در اقدامات و رویکردها داشته باشیم. وی در پایان با نقل خاطره‌ای از سفرش به شرق افغانستان برای امدادرسانی به زلزله زدگان در تیرماه سال جاری گفت: باوجود تلاش‌ها برای ناامن جلوه دادن افغانستان، وضعیت امنیت این کشور مناسب بود ودر طول دوران اقامت و تردد ما در مناطق حادثه دیده، شاهد برقراری ثبات در طول شبانه روز بودیم. 

خبرنگار: حسین محمدی اصل