بر اساس آمار منتشر شده در زمان اوج روابط اقتصادی، میزان مبادلات تجاری میان تهران و ریاض با در نظر گرفتن صادرات و واردات حدود ۸۰۰ میلیون دلار بود که در سال‌های قطع روابط ایران و عربستان تجارت میان دو کشور عملاً متوقف شد؛ اما برخی کارشناسان معتقدند با بهبود این روابط ایران می‌تواند بین 2 تا 3میلیارد دلار و شاید بیش از این ظرفیت تراز تجاری عربستان را از آن خود کند  که در صورت تحقق این امر شاهد جهش در اقتصاد کشور خواهیم بود.

ظرفیت حدود 11 میلیارد دلاری بازار عربستان برای ایران
سیدحسن محفوظی موسوی،  مدیر گروه تولید و تجارت اندیشکده اقتصاد مقاومتی کشور درخصوص تأثیر برقراری روابط بین دو کشور بر مسائل اقتصادی، به خبرنگار قدس گفت: عربستان یکی از 15 کشور همسایه ایران است که باوجود نزدیکی و وجود قانون موافقت‌نامه عمومی همکاری‌های اقتصادی، بازرگانی، سرمایه‌گذاری و همچنین قانون موافقت‌نامه همکاری در زمینه حمل‌ونقل دریایی میان ایران و عربستان، تجارت دوکشور هیچ‌گاه به حد مطلوبی نرسید و طی 10 سال گذشته، بیشترین حجم صادرات ایران به این کشور در سال 1393 رخ داده که تنها 159 میلیون دلار بوده است.
وی ادامه داد: با وجود این، بر اساس گزارشی که سال 1397 توسط سازمان توسعه تجارت ایران منتشر شد، کشور عربستان یکی از بزرگ‌ترین بازارهایی است که ظرفیت بالقوه بالایی برای محصولات صادراتی ایرانی دارد. بر پایه این بررسی، ظرفیت صادراتی ایران در بازار عربستان به تفکیک گروه کالایی برای سال 2018 به شرح ذیل تخمین زده شده است:  در مجموع نزدیک به 11 میلیارد دلار ظرفیت صادراتی ایران در بازار عربستان در گروه‌های کالایی پتروشیمی و پایه نفتی(3/3 میلیارد دلار)، محصولات شیمیایی و سلولزی(1/6میلیارد دلار)، مواد و صنایع معدنی فلزی(1/4میلیارد دلار)، مواد و صنایع معدنی غیرفلزی(580میلیون دلار)، محصولات صنایع تبدیلی(567 میلیون دلار)، میوه و تره‌بار(561میلیون دلار)، شیرینی و شکلات و فراورده‌های غلات(555میلیون دلار)، خودرو، قطعات و ماشین‌آلات صنعتی(473میلیون دلار)، برق و الکترونیک(460میلیون دلار)، صنایع نساجی و پوشاک(403میلیون دلار)، محصولات لبنی(320میلیون دلار)، دام و طیور(201میلیون دلار)، لوازم خانگی(179میلیون دلار)، خشکبار(130میلیون دلار) و گل و گیاه دارویی، خوراکی، زینتی و صنعتی(115میلیون دلار) وجود دارد.

جذب سرمایه‌گذاران عربستانی برای راه‌اندازی تولیدصادرات‌محور
محفوظی یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌ها برای افزایش تعاملات تجاری با کشور عربستان را جذب سرمایه‌گذاران عربستانی و راه‌اندازی کارخانه‌های تولید صادرات‌محور با هدف بازار عربستان و سایر کشورهای عربی در ایران و به‌ویژه مناطق عرب‌نشین ایران ازجمله استان خوزستان دانست و تصریح کرد: همچنین در این خصوص استفاده از مناطق آزاد تجاری-صنعتی مشترک یا اقدام به تولید مشترک در کشور ثالث نیز می‌تواند به‌عنوان یکی از پیشنهادها به طرف‌های عربستانی مطرح باشد. 
وی اضافه کرد: به عنوان مثال این شرایط وجود دارد که سرمایه‌گذاران عربستانی یا در ایران یا در کشور ثالثی مانند عراق یا سوریه اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و با مشارکت طرف ایرانی، خط تولید و تجهیزات مورد نیاز را از محصولات دانش‌بنیان ایرانی تهیه کنند. این موضوع در حالی است که اکنون کشورهای عراق و سوریه صادرات معدودی به کشور عربستان دارند که می‌تواند با سرمایه‌گذاری طرف عربستانی و استفاده از امکانات و تجهیزات ایرانی، همکاری‌های چندجانبه این کشورها تقویت شود.

موقعیت ویژه عربستان برای همکاری‌های مالی و بانکی با ایران
مدیر گروه تولید و تجارت اندیشکده اقتصاد مقاومتی کشور افزود: از سوی دیگر با توجه به عضویت کشور عربستان در گروه جی-20 در کنار کشورهایی مانند چین و روسیه و درخواست برای عضویت در گروه بریکس و همچنین حضور فعال در شورای همکاری کشورهای عرب خلیج‌فارس، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی، موقعیت ویژه‌ای در زمینه همکاری‌های بانکی و مالی برای این کشور به‌وجود آورده است. به عنوان مثال این کشور میزبان بیش از 20 شعبه از بانک‌های خارجی از کشورهایی همچون چین، آلمان، امارات، عمان، اردن، پاکستان و عراق در سرزمین خود است. 
محفوظی ضمن بیان این نکته که بانک‌های این کشور عضو نظام پرداخت آفاق و بونا هستند که به نوعی نظام پرداخت‌های منطقه‌ای به‌شمار می‌آیند، خاطرنشان کرد: به طور دقیق‌تر نظام پرداخت آفاق یک سکوی پرداخت منطقه‌ای مشترک است که شبکه‌های تسویه ناخالص آنی بانک‌های مرکزی هر یک از کشورهای شورای همکاری کشورهای عربی خلیج‌فارس را به هم متصل می‌کند و طی آن پرداخت‌های این کشورها با ارزهای ملی با یکدیگر تسویه می‌شوند. 
وی ادامه داد: به طور مشابه نظام پرداخت بونا نیز نظام پرداختی منطقه‌ای برای مدیریت پرداخت‌های خرد بین بانک‌های مرکزی و تجاری اکثر کشورهای عربی است که امکان پرداخت و تسویه با 6 ارز ازجمله ریال عربستان را برای این بانک‌ها فراهم می‌کند. هدف هر دو سامانه، افزایش تعامل کشورهای عربی با ارزهای ملی یکدیگر و کاهش استفاده از دلار است.
مدیر گروه تولید و تجارت اندیشکده اقتصاد مقاومتی کشور تأکید کرد: افزایش همکاری‌های بانکی با کشور عربستان و حتی فراهم‌سازی امکان تأسیس شعبه بانک‌های عربستانی در ایران این شرایط را فراهم می‌کند که سرمایه‌گذاران عربستانی با سهولت بیشتری امکان ورود به بازار ایران را داشته باشند.

استفاده از ظرفیت مناطق آزاد تجاری- صنعتی ایران
محفوظی ضمن اشاره به‌اینکه حتی می‌توان در این خصوص از ظرفیت مناطق آزاد تجاری- صنعتی ایران نیز بهره برد و به طرف عربستانی این پیشنهاد را داد که در منطقه آزاد اروند ایران، اقدام به افتتاح شعبه برای یکی از بانک‌های داخلی‌اش کند، تصریح کرد: در مقابل افزایش همکاری بانک‌های ایرانی در عربستان و حضور هرچه بیشتر بانک‌های ایرانی در این کشور کمک می‌کند نه‌تنها با بانک‌های عربستانی، بلکه با بانک‌های خارجی مستقر در عربستان نیز روابط بانکی و مالی خود را افزایش دهیم. 

درآمدی معادل حدود 83 میلیون دلاری با جذب گردشگران عربستانی
وی در ادامه سخنان خود به اهمیت موضوع گردشگری اشاره و آن را در کنار ظرفیت تجارت کالایی با عربستان و افزایش ارتباطات مالی و بانکی، مهم ارزیابی کرد و گفت: گردشگران عربستانی را می‌توان به طور کلی گردشگران پرخرجی دانست؛ برپایه آمار وزارت گردشگری این کشور، طی سال‌های 2015 تا 2021 به طور متوسط سالانه افزون بر 16 میلیون عربستانی به خارج از کشورشان سفر کرده‌اند که متوسط مدت سفر آن‌ها به 15 شبانه‌روز می‌رسد و هر عربستانی در هر سفر خارجی به‌طور متوسط هزارو150 دلار خرج کرده است.
مدیر گروه تولید و تجارت اندیشکده اقتصاد مقاومتی کشور ادامه داد: از سوی دیگر بررسی آمارهای رسمی منتشرشده توسط وزارت میراث فرهنگی کشورمان نشان می‌دهد تعداد گردشگران عربستانی ورودی به ایران در سال 1395 برابر 11هزارو468 نفر، سال 1396 برابر 12هزارو529 نفر، سال 1397 برابر 20هزارو408 نفر و در سال 1398 برابر 32هزارو349 نفر بوده است. 
محفوظی ابراز کرد: با توجه به اینکه آخرین آمار منتشرشده از گردشگران عربستانی به ایران سال 1398 بوده است و اگر فرض کنیم رشد تعداد گردشگران عربستانی ورودی به ایران متناسب با سال‌های 1395 تا 1398 باشد، می‌توان پیش‌بینی کرد تا سال 1404 تعداد گردشگران عربستانی به بیش از 70 هزار نفر برسد که درآمدی معادل 
83 میلیون دلار را به‌همراه خواهد داشت. با وجود این، پیش‌بینی می‌شود در صورت بهبود واقعی روابط ایران و عربستان و برقراری دوباره پروازهای مستقیم بین دو کشور، این عدد تا 100 هزار نفر نیز افزایش یابد.
وی با بیان اینکه البته باید توجه کرد بازار گردشگری ایران ظرفیت بسیار بالاتری از این عدد و رقم‌ها دارد و نیاز است همه دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی ایران و در رأس آن‌ها وزارت میراث فرهنگی برنامه منسجمی برای جذب گردشگران عربستانی به ایران داشته باشند، گفت: افزایش سفر شهروندان عربستانی به ایران، علاوه بر اثر کوتاه‌مدت اقتصادی، اثرات میان‌مدت و بلندمدت سیاسی و فرهنگی خواهد داشت و سبب خواهد شد جامعه عربستانی و به‌طور کلی شهروندان کشورهای عربی، بی‌واسطه با فرهنگ و فضای جامعه ایرانی آشنا شوند و تحت تأثیر تبلیغات سوء دشمنان رسانه‌ای ایران قرار نگیرند و از این طریق می‌توان به روابط اقتصادی و تجاری پایدار بین دو کشور چشم امید 
داشت.

خبرنگار: فرزانه زراعتی