آموزش با خیال‌پردازی

برای «تالکین»‌خوان‌ها

آموزش با خیال‌پردازی


شاید شما هم جی‌آرآر تالکین را با دو اثر برجسته‌ ارباب ‌حلقه‌ها و هابیت بشناسید. نویسنده‌ای که با خلق آثاری متفاوت پیشگام گونه‌ای جدید در ادبیات کودک و نوجوان بود. او دانش‌آموخته‌ رشته زبان‌شناسی از دانشگاه آکسفورد بود و با اساطیر و دنیای افسانه‌ها آشنایی خوبی داشت. آشنایی با همین دانش‌ها به تالکین کمک کرد تا دست به اقتباسی متفاوت از افسانه‌ها و اساطیر بزند و آثاری خلق کند که در نوع خود بی‌نظیر بوده و هستند.
آثار تالکین چیزی فراتر از یک فانتزی حماسی نوین معمولی‌اند. او مطابق با گفته‌ کلودی لوی استروس، انسان‌شناس و قوم‌شناس برجسته در کتاب اسطوره و معنا، اساطیر را یافت، در هم ریخت و دوباره شکل داد. تدریس ۲۰سال ادبیات انگلیسی کهن و انگلوساکسون در آکسفورد و مطالعه در زمینه‌ افسانه‌های قرون وسطی در نگارش آثارش به او کمک زیادی کرد. به عبارتی دیگر تالکین با آشنایی‌زدایی از افسانه‌ها و حماسه‌های کهن و به کار گرفتن ایده‌های نو، ادبیات تخیلی نوینی را پایه‌گذاری کرد. 
توجه تالکین به تاریخ، اساطیر و افسانه‌ها را شاید بتوان به دلیل بیزاری او از زندگی ماشینی، صنعتی و مدرن دانست. او در مقایسه‌ای میان دنیای افسانه و دنیای صنعتی مدرن، در انتقاد از زندگی ماشینی که روز به روز از طبیعت دور می‌شود و در پاسخ به منتقدان و مخالفان کاربرد افسانه‌ها برای کودکان، چنین می‌گوید: «شاید داستان‌های پریان هیولاهایی خلق کنند که در هوا به پرواز درمی‌آیند یا ساکن اعماق می‌شوند، ولی حداقلش این است که سعی نمی‌کنند از آسمان یا دریا بگریزند».تالکین جز دو اثر بزرگ «هابیت» و «ارباب حلقه‌ها» آثار خواندنی دیگری هم دارد. «راورندوم» یکی از این آثار است که مسعود ملک‌یاری آن را ترجمه کرده است.
داستان کتاب راورندوم درباره‌ سگ کوچولویی است که به دلیل بی‌ادبی و نگفتن واژه‌ لطفاً به جادوگری که توپش را اتفاقی برداشته و بدتر از آن گرفتن پاچه‌ جادوگر، طلسم می‌شود و به عروسکی اسباب‌بازی تبدیل می‌شود. سگ برای برگشتن به شکل اولش تلاش زیادی می‌کند و ماجراهای زیادی را پشت سر می‌گذارد. سرانجام او می‌تواند پس از عذرخواهی از جادوگر به شکل اولش برگردد. راور، سگ کوچولوی این داستان، نمادی از شخصیت یک کودک است. کودکی که باید بیاموزد چطور با ادب با دیگران رفتار کند. آنچنان که در پایان پس از سیر و سلوک و آموختن‌های بسیار این را یاد می‌گیرد، تحول چشمگیری در رفتارش حاصل می‌شود و مؤدبانه با جادوگر صحبت می‌کند. «برگشت و به جادوگر گفت: «ممنونم». و حتی اضافه کرد: «از آشنایی با شما خیلی خوشبختم»». 
چه دلنشین و تأثیرگذار است آموزشی که با تخیل ناب و خیال‌پردازی همراه می‌شود، آثار تالکین بدون شک این‌چنین‌اند. 

خبرنگار: لیلا خیامی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه