خلیج گرگان آب می‌رود

احتمال کاهش 9 تا 18 متری تراز آب دریای خزر

خلیج گرگان آب می‌رود

گلستان  

آب خلیج گرگان نسبت به سال‌های گذشته پسرفت چشمگیری داشته و با وجود اهمیت این خلیج برای استان گلستان هنوز راهکار اجرایی که بتواند جانی تازه به سواحل دریایی گلستان بدهد انجام نشده است.


ساحل بندرترکمن هرچند شناخته‌ترین دریای نوار ساحلی در استان گلستان است؛ اما دیگر برای کسی جذاب نیست. قایقرانانی که برای قایق‌سواری کنار اسکله منتظر گردشگران هستند هم دل خوشی از این سواحل دریایی ندارند و اغلب گردشگران به بهانه بازارچه کنار اسکله به سراغ آن می‌آیند. عقب‌نشینی قابل مشاهده آب در این منطقه چشم هر بیننده‌ای را اذیت می‌کند.
استان گلستان در حالی به عنوان یکی از استان‌های ساحلی کشور محسوب می‌شود که ۱۳۱ کیلومتر از نوار ساحلی پهنه خزر را به خود اختصاص داده است. ۱۲ سالی است که افزایش گرمای زمین، کاهش بارش‌ها و برداشت سهم خلیج از آب رودخانه‌ها حیات خلیج گرگان را تهدید می‌کند. شنیده‌ها حاکی از آن است که در ۷ تا ۸ دهه قبل، بندرترکمن به عنوان فعال‌ترین بندر دریای خزر بوده و جایگاه اقتصادی و تجاری بسیاری داشته در حالی که در این سال‌ها شرایط به گونه‌ای بوده که خیلی‌ها دیگر امیدی به این بندر و خلیج گرگان ندارند.

جلوگیری از نابودی خلیج
مدیر کل محیط زیست گلستان با بیان اینکه ۹۰درصد آب خلیج گرگان از دریا تأمین می‌شود، گفت: لایروبی کانال‌های خلیج گرگان یکی از ۱۶مداخله برای احیای این پهنه آبی است.
محمدرضا کنعانی اظهار کرد: بیش از ۹۰ درصد آب خلیج گرگان از دریا تأمین می‌شود و میزان حقابه‌ای که از حوزه آبخیز بالادست باید تأمین شود به منظور پایداری اکولوژیکی است. در این راستا ارتباط بین خلیج و دریای خزر از اهمیت بالایی برخوردار است.
مدیر کل محیط زیست گلستان ادامه داد: با توجه به اینکه حجم بارندگی و تبخیر در خلیج متناسب با یکدیگر نیست، در صورت قطع این ارتباط خلیج گرگان نابود می‌شود.
کنعانی با بیان اینکه لایروبی یکی از ۱۶ مداخله برای احیای خلیج گرگان است، گفت: لایروبی کانال‌های ورودی، یکی از مجموعه اقداماتی است که می‌تواند از نابودی خلیج جلوگیری کند.
مدیر کل محیط زیست گلستان در خصوص کانال آشوراده اظهار کرد: این کانال کاملاً طبیعی بوده و دست‌ساز نیست. درباره برداشتن رسوبات آن‌ها مشاور سازمان بنادر و دریانوردی مطالعات زیادی انجام داده است.
وی در ادامه تصریح کرد: اماکنی که برای دپوی لای‌ها انتخاب شده، دارای کمترین پوشش گیاهی است و پس از دپوی لای‌ها احیای پوشش گیاهی توسط پیمانکار و مشاور پروژه انجام می‌شود.
کنعانی در پاسخ به اینکه میزان اثرگذاری لایروبی چقدر است، گفت: مطالعاتی در این خصوص انجام شده که پاسخ کامل تمام سؤالات است.
مدیر کل محیط زیست گلستان ادامه داد: مطالعات اولیه پروژه در سال ۱۳۹۷ توسط شرکت آب منطقه‌ای و سپس مطالعات تکمیلی که شامل جریان سنجی و مطالعات میدانی بود، سال ۱۳۹۹ انجام شد. وی افزود: در این مطالعه علاوه بر اینکه کار میدانی انجام شد، تمامی مطالعات پیشین مرور و در 8هزار صفحه آورده شده است.
کنعانی همچنین تصریح کرد: مطالعات فرایند پمپاژ به پایان رسیده و منتظر اعلام نظرات دستگاه‌های ذی‌ربط هستیم.
مدیر کل محیط زیست گلستان در ادامه گفت: در این زمینه یک شرکت دانش‌بنیان با ارائه طرحی مدعی است با استفاده از انرژی باد توانایی فرایند پمپاژ را دارد.
وی افزود: بر اساس دستور استاندار، از این مشاور خواسته شد تا طرح مطالعاتی خود را تا پایان سال مالی؛ یعنی پایان شهریور ماه ۱۴۰۱ ارائه کند.
کنعانی در انتها گفت: چنانچه این امر محقق شود، یک تحول عظیم در احیای تالاب‌های کشور رخ خواهد داد.

ضرورت بررسی دریای خزر
در همین راستا حنیف رضا گلزار؛ کارشناس آب و خاک می‌گوید: در خصوص ضرورت احیای تالاب میانکاله شکی نیست. به دلیل اینکه اگر این احیا صورت نگیرد، یک سطح عظیم از کانون گرد و غبارهای نمکی در منطقه ایجاد خواهد شد که منجر به مشکلات زیست محیطی، معیشت، حیات‌وحش و تنفسی می‌شود.
وی می‌افزاید: به دلیل تغییرات اقلیمی و تبخیر سالانه سطحی دریا به حجم ۳۹۷ میلیارد مترمکعب، تا پایان قرن جاری میلادی تراز آب دریای خزر ۹ تا ۱۸ متر کاهش پیدا خواهد کرد؛ یعنی به اندازه‌ ۷ سد امیرکبیر کرج در سال از دریای خزر آب تبخیر می‌شود.
به گفته او با وجود چنین شرایطی، لایروبی یک کار بیهوده است. اگر مشکلات تراز دریا هم حل شود، جریان دریا که از غرب به شرق است، تمام رسوبات و نمک دریا را وارد تالاب میانکاله و خلیج گرگان می‌کند که با این روند مشکلات محیط زیستی در این منطقه رخ خواهد داد.
گلزار می‌گوید: اگر بخواهید از یک ظرف بزرگ‌تر مانند دریا به یک ظرف کوچک‌تر مانند تالاب آب را سرریز کنید، باید از سمت دریا به سمت تالاب یک شیب ایجاد شود. با وجود هزینه‌های زیاد و دست‌اندازی‌های طبیعی منطقه، چقدر این لایروبی پایدار خواهد بود؟ به همین دلیل ابتدا باید سطح آب دریای خزر بررسی شود.

دستور رئیس جمهور
خلیج گرگان و خشکیدگی آن در حالی به دغدغه بسیاری از دوستداران محیط زیست تبدیل شده که پیش از این آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در ادامه برنامه‌های سفر خود به استان گلستان با حضور در جزیره آشوراده و کانال خزینی از نزدیک در جریان مشکلات توسعه‌ای این مناطق قرار گرفت.
رئیس جمهور تأکید کرد: ضروری است که کانال‌های ورودی آب به این منطقه لایروبی شود.
آیت الله رئیسی خاطر نشان کرد: آب باید در خلیج گرگان جریان داشته باشد. مسئولان بدون فوت وقت سریعاً برای احیای خلیج گرگان اقدام کنند.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه