روضه‌ای منور در باغ بابلان
حضرت فاطمه معصومه(س) در محلی به نام باغ بابلان (متعلق به موسی اشعری، یکی از اشعریان اهالی قم) در بیرون شهر قم آن زمان، که حالا روضه او است به خاک سپرده شد. از این باغ به نام «مقبره بابلان» نیز یاد شده است زیرا آن‌طور که می‌گویند موسی‎‌بن خزرج آن باغ را پس از خاکسپاری حضرت معصومه(س)، برای گورستان عمومی وقف کرد.
آمده است باغ بابلان در کنار رودخانه و بیرون شهر قم بوده است. این باغ حتی در قرن‌های۷ و ۸ قمری نیز خارج از قم بوده، زیرا قاضی‎ احمد قمی از شمس‎الدین صاحب دیوان یاد می‌‎کند که «‌متوجه شهر قم شد و چون به آنجا رسید، در مشهد شریف که بیرون شهر است فرود آمد». همچنین به موجب یک وقف‎نامه از روزگار صفویان، حرم بیرون از باروی قم بوده است. در ایامی که شاردن از قم دیدار می‌‎‌کند، دیوار پهن و ستبری از آجر میان ساختمان حرم و رودخانه کشیده شده بوده که به هنگام طغیان رودخانه، به حرم آسیبی وارد نیاید. بنابراین در آن روزگار نیز حرم با رودخانه فاصله چندانی نداشته، گرچه امروز این فاصله به چند صدمتر می‌‎رسد، اما این عقب‎‌نشینی را نمی‌‎توان طبیعی دانست بلکه به گمان قوی، مسیر رودخانه را بعداً کمی تغییر داده‎‌اند تا حرم از آسیب احتمالی مصون بماند.
حضرت معصومه(س) برای ما ایرانی‌ها حکم یادگاری عزیز را دارد. یادگاری که نسبت نزدیکی با امام مهربانی‌ها دارد و از این رو چشم و چراغ ماست و به همین دلیل حرم و آستان‌ایشان پس از حرم مطهر امام رضا(ع) یکی از مهم‌ترین ابنیه مقدس در ایران است. جز این، حرم حضرت معصومه(س) یکی از ابنیه بسیار قدیمی در ایران است. به گفته تاریخ، نشان حرم‌ایشان ابتدا سایبانی بود که بر مزار نصب شده بود و پس از آن، زنی به نام زینب «‌قبه بر سر تربت او نهاد».
 البته در مورد نسب او اختلاف وجود دارد. حسن قمی، مؤلف تاریخ قم (نوشته ۳۷۸ قمری/۹۸۸میلادی) او را دختر امام جواد(ع) و برخی دیگر، او را دختر موسی مُبرَقع می‌دانند. این بنا شامل یک گنبد بود. به مرور دو گنبد دیگر نیز به آن افزوده شد. در عهد سلجوقی، وزیر طغرل سلجوقی، میرابوالفضل عراقی، به تشویق شیخ طوسی کار تجدید بنا را انجام داد. او سه گنبد را حذف و یک گنبد بزرگ‌تر را جایگزین آن‌ها کرد. این گنبد آجری بود و با کاشی تزئین شده بود. سنگ بنای فعلی ساختمان و معماری حرم حضرت معصومه(س)، در عهد صفوی گذاشته شد. می‌گویند شاه بیگم دختر شاه اسماعیل صفوی بانی این تجدید بنا بود. در این زمان بقعه حضرت معصومه(س) به صورت بنایی هشت پهلو با هشت صفه تجدید شد و دیوار‌ها کاشی‌کاری شدند. برخی مورخان، بانی آن را شاه‌بیگی بیگم، دختر مهمادبیک می‌دانند که «‌عمارت رفیعه حضرت معصومه(س) را بنا بکرد و قریب ۱۰۰۰ تومان املاک نفیس، وقف آن مزار موهبت آثار فرمود».
در پایان دوره صفویان و حمله افغان‌ها اشرف افغان هنگام عقب‌نشینی از برابر نادرشاه، همه نفایس و زر و زیور‌های آستانه، حتی طلا‌های روی صندوق مرقد شاه‌عباس را با خود برد. پس از آن در دوره‌های بعد، این حرم بازسازی و مرمت شد تا دوره حاضر که دارای گنبدی زرین، ضریح مطلا، گلدسته‌ها و صحن و سرای چشم‌نواز است.

خبرنگار: فاطمه عامل نیک