بررسی جغرافیای تاریخی هجرت علی بن موسی‌الرضا(ع) به تنهایی نشانگر ماهیت ولایتعهدی است و به اعتقاد نگارنده، ترسیم جغرافیای تاریخی عزیمت امام رضا(ع) و حوادثی که در طول این سفر رخ داده یکی از دلایل روشن ماهیت ولایتعهدی است که به بسیاری از پرسش‌ها و سوءتعبیر‌ها درباره پذیرش آن از سوی امام خاتمه می‌دهد. امام رضا(ع) در طول این سفر همواره دست به اقداماتی زد که در نهایت به افشای اهداف مأمون از طرح ولایتعهدی و اعلام مواضع خود دربرابر پیشنهاد مأمون انجامید.