ولایت فقیه را با این هفت کتاب بهتر بشناسید

فرصتی برای تأمل درباره مهم‌ترین اندیشه سیاسی معاصر

ولایت فقیه را با این هفت کتاب بهتر بشناسید

ولایت فقیه به عنوان اساس حاکمیت اسلامی ایران پس از انقلاب سال 1357 و به عنوان نظریه سیاسی رهبر آن یعنی امام خمینی، در چند دهه اخیر مورد توجهات بسیاری از سوی فقیهان و اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است.
هرچند ولایت فقیه موضوعی با سابقه در فقه شیعه است و آغاز تئوریزه کردنش به قرن پنجم هجری توسط شیخ مفید برمی‌گردد، اما پس از ورود این اصل فقهی در قانون اساسی کشور ایران و بالتبع، جایگاه ولی فقیه و حدود و اختیاراتش در این چارچوب، بیش از پیش مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. خبرگزاری فارس برای درک بهتر این موضوع، هفت اثر فاخر در مورد ولایت فقیه از اندیشمندان دینی تراز اول معاصر را معرفی کرده که در ادامه می‌خوانید.

ولایت فقیه و حکومت اسلامی (امام خمینی (ره) )
کتاب «ولایت فقیه»؛ حکومت اسلامی، مجموعه‌ای از ۱۳ درس‌گفتار امام خمینی در حوزه علمیه نجف در مبحث «ولایت فقیه» است که در بهمن ۱۳۴۸ ایراد شده‌اند. این کتاب در سال ۱۳۴۹ (۵۱ سال قبل) برای نخستین بار در بیروت چاپ و به ایران فرستاده شد.
توجه به مقوله ولایت فقیه با رویکرد سیاسی- اجتماعی- تاریخی که نشان از نقطه کشف امام در رابطه با ولایت فقیه دارد، نوعی نگرش جدید و تازه اما اصیل و مبتنی بر مفاهیم اسلامی را از سوی امام نشان می‌دهد.

حکیمانه‌ترین حکومت (علامه محمدتقی مصباح‌یزدی)
«حکیمانه‌ترین حکومت؛ کاوشی در نظریه ولایت‌ فقیه» در چهار بخش و با عناوین «مفاهیم و پیش‌فرض‌ها»، «مباحث نظری ولایت فقیه»، «ولایت فقیه در نظام جمهوری اسلامی» و «ولایت فقیه و کارآمدی نظام سیاسی» نگارش یافته و هدف آن ارائه مباحث بنیادین نظریه ولایت فقیه و جلوه‌های عملی آن برای استفاده علاقه‌مندان به مطالعه در حوزه نظام سیاسی اسلام است. کتاب حکیمانه‌ترین حکومت اثر مرحوم مصباح یزدی و با تدوین قاسم شبان‌نیا سال ۹۴ برای نخستین بار توسط انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به چاپ رسید.

حاکمیت در اسلام یا ولایت فقیه (آیت‌الله موسوی خلخالی)
کتاب «حاکمیت در اسلام یا ولایت فقیه» اثر مرحوم آیت‌الله سیدمهدی موسوی خلخالی و موضوع محوری آن «ابعاد ولایت معصومین و نحوه انتقال آن به فقهای جامع‌الشرایط» است. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره این کتاب فرموده‌اند: «نوشته‌ای متین در باب حکومت اسلامی مانند دیگر نوشتجات فقهی و اصولی از یادگارهای برجسته ایشان است». 98/10/2
ویژگی مهم این کتاب، برخورداری از متن ساده و روان است که باوجود استدلال فقهی، همه اصطلاحات به طور روشن توضیح داده می‌شود. مطالعه این کتاب به همه افرادی که علاقه دارند با مسئله حکومت اسلامی و ولایت فقیه به صورت روان و استدلالی آشنا شوند، توصیه می‌شود.

بیانات رهبر معظم انقلاب درباره «ولایت و حکومت»
کتاب «ولایت و حکومت» شامل مجموعه بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در زمینه موضوع ولایت و حکومت است که از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۹۰ توسط ایشان ایراد شده است. این پراکندگی زمانی، خود به سه بخش اساسی قابل تقسیم است. بخش نخست شامل بخشی از سخنرانی‌های پیوسته‌ای است که در ماه مبارک رمضان سال ۱۳۵۳ ایراد شده و «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن» نام دارد؛ این نامی است که توسط خود ایشان در همان ایام انتخاب شده است.
بخش دوم شامل مجموعه نماز جمعه‌هاست و بیانات ایشان در خطبه‌هایی که در دوران ریاست جمهوری طی سال‌های ۱۳۶۲، ۱۳۶۳ و ۱۳۶۶ ایراد شده است. مباحثی که از خطبه‌های نماز جمعه برای این کتاب انتخاب و به طور مفصل به آن پرداخته شده، مسئله ولایت و حکومت است. در این کتاب از ۲۵خطبه نمازجمعه، ذیل این بحث استفاده شده که بیش از ۶۰درصد از کتاب را شامل می‌شود.
بخش سوم شامل بعضی سخنرانی‌های پراکنده در دوران ریاست جمهوری و رهبری ایشان است که به‌خوبی فضاهای خالی بحث را تکمیل کرده‌اند. در دوران رهبری، فرصت‌هایی همچون عید غدیرخم و همچنین دیدار با اعضای مجلس خبرگان، این فرصت را برای ایشان مهیا می‌کرده است که به این مباحث بپردازند.

ولایت و حکمرانی فقیه (ترجمه رساله ولایت فقیه آیت‌الله شهید سیدمصطفی خمینی)
در این کتاب، با تکیه بر ادله محکم عقلی و فقهی، ضمن اثبات مسئله ولایت فقیه مطالب برای رفع برخی شبهات در مورد آن‌ به تفصیل بیان شده است. این کتاب با توجه به دقت‌نظر شهید در بیان ادله ولایت فقیه، به‌خوبی پاسخگوی بسیاری از سؤالاتی است که امروزه در مورد مسئله ولایت فقیه از سوی برخی شبهه‌افکنان در سطح عمومی جامعه مطرح می‌شود. نویسندگان کتاب «ولایت و حکمرانی فقیه» علاوه بر ترجمه دقیق متن اصلی رساله ولایت فقیه آیت‌الله شهید سیدمصطفی خمینی به تطبیق این رساله با سایر رساله‌های ولایت فقیه پرداخته و تعلیقه‌های مفصلی بر این اثر نگاشته‌اند.

ولایت فقیه در حکومت اسلام (علامه تهرانی)
کتابی جامع و مشروح درزمینه «ولایت فقیه در حکومت اسلام» از علامه سیدمحمد حسین تهرانی و حدود و شرایط آن در قرن معاصر
(۱۵ هجری قمری) به زبان فارسی است. این کتاب با استفاده از آیات قرآن و روایات به مباحث فقهی و علمی و شواهد تاریخی و اجتماعی و مطالبی مانند دلایل ولایت فقیه و شرایط و موانع آن، حقیقت ولایت امام و فقیه عادل و نحوه حکومت در اسلام و... پرداخته که بعضی از این مطالب، نخستین بار است که توسط فقیهی مطرح شده و در کتب قبلی، سابقه نداشته است.

ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت (آیت‌الله جوادی آملی)
کتاب «ولایت فقیه، ولایت فقاهت و عدالت» یکی دیگر از آثار مهم و اساسی در مورد ولایت فقیه است که توسط آیت‌الله عبدالله جوادی آملی به رشته تحریر در آمده است. این اثر در هفت فصل با عناوین انسان، آزادی، عبودیت، قانون، حکومت اسلامی و اهداف آن،‌ ضرورت ولایت فقیه، «ولایت فقیه» یا «وکالت فقیه»، وظایف و اختیارات ولی فقیه، امام خمینی(ره)؛ ولایت فقیه، عزت مردم، پرسش و پاسخ؛ نقد و جواب، به ابعاد مختلف درزمینه ولایت فقیه می‌پردازد.