نگاه خاص به «انسان» در منظومه معرفتی امام خمینی (ره)
چهارمین قسمت از ویژه‌برنامه «زاویه» با موضوع «انسان انقلاب» به صورت زنده از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت. به گزارش مهر، حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا، جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این برنامه با اشاره به جایگاه و تعریف «انسان» در منظومه معرفتی امام خمینی(ره)، تصریح کرد: ایشان درباره انسان انقلابی دیدگاه خاصی داشتند و معتقد بودند انقلاب، قلب انسان و به‌ویژه جوانان را دگرگون کرده و در این نگرش خودشان برای انسان دو ساحت علم و اراده یا نظر و عمل در نظر می‌گیرند. ایشان تأکید می‌کرد علم سازنده انسان نیست و چه بسا که می‌تواند انسان را به جهنم هم ببرد؛ چرا که آنچه واقعیت انسان در ظرف اجتماع را نشان می‌دهد، صرف فهم مجموعه‌ای از حقایق نیست.
پارسانیا همچنین اظهار کرد: فارابی در تقسیم‌بندی خود در «المُدُن» در کنار مدینه فاضله از «مدینه فاسقه» هم نام می‌برد و می‌گوید مدینه فاسقه آن است که فهم ویژگی‌های مدینه فاضله را دارد اما عزم و نوع گرایش آن متفاوت است و با جهت‌گیری مجزایی به سوی آن حرکت می‌کند. هر فرهنگی از یک نظام معنایی و ساختمان باورها و دلدادگی به یک حوزه معنایی خاص تشکیل شده و این رویداد با اراده انسان شکل می‌گیرد. هنگامی که انسان به معنایی که فهمید، دل داد و ذیل آن عمل کرد، آن معنا از طریق وجود آن انسان شروع به عمل خواهد کرد و دست و پا پیدا می‌کند.
وی با اشاره به رأی فارابی در این زمینه عنوان کرد: فارابی معتقد است اگر سطح عقل کنار رفت و حس و خیال و زمین و زمان، محور انسان شد و عقل هم به اسارات این امر درآمد، «مدینه جاهله» شکل می‌گیرد. او برای مدینه جاهله اقسامی ترسیم می‌کند که در آن انسان‌ها به دنبال قدرت، ثروت و انواع لذات دنیایی هستند. فارابی در ادامه می‌گوید هر یک از این تقسیم‌بندی‌ها دارای لوازمی است که نوعی از رقابت‌ها، مناسبات و انسجام‌ها را ایجاد می‌کند که در ادامه و در روند چنین مدینه‌ای مشکلات کلانی را به وجود می‌آورد. فارابی در این مدینه جاهله انسان را غافل از معاد عنوان می‌کند که مرگ را نادیده می‌گیرد.
وی در بخش دیگری با تأکید بر اینکه انقلاب در شرایطی رخ داد که نظام سیاسی ما در حاشیه نظام سیاسی مدرن تعریف شده بود، تصریح کرد: در چنین شرایطی نه تنها نظام سیاسی ایران بلکه کل جهان اسلام در آن دوره تاریخی خاص با نظام سیاسی مدرن درگیر و تحت تأثیر آن دگرگون شده بود. در حالی که ذات هویت‌خواه جوامع اسلامی به‌خصوص در ایران، در همان فضا هم نظام معنوی آرمانی خود را دنبال می‌کردند.
وی با استناد به برجسته شدن فرهنگ مهدویت در ایام نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی، نتیجه گرفت: این اتفاق در یک چشم‌انداز تاریخی واکنشی به جایگاه مسئله هویت در دوران قاجار تلقی می‌شود، چه همان طور که می‌دانیم در آن دوران مهدویت مورد هجمه فزاینده قرار داشت؛ بنابراین در دوران مبارزات انقلاب و پس از پیروزی انقلاب، جشن‌های نیمه شعبان هر سال باشکوه‌تر برپا می‌شود. عرض من این است این مسائل را باید در یک افق تاریخی کلان مورد مطالعه قرار داد.
پارسانیا همچنین اظهار کرد: فارابی در تقسیم‌بندی خود در «المُدُن» در کنار مدینه فاضله از «مدینه فاسقه» هم نام می‌برد و می‌گوید مدینه فاسقه آن است که فهم ویژگی‌های مدینه فاضله را دارد اما عزم و نوع گرایش آن متفاوت است و با جهت‌گیری مجزایی به سوی آن حرکت می‌کند. هر فرهنگی از یک نظام معنایی و ساختمان باورها و دلدادگی به یک حوزه معنایی خاص تشکیل شده و این رویداد با اراده انسان شکل می‌گیرد. هنگامی که انسان به معنایی که فهمید، دل داد و ذیل آن عمل کرد، آن معنا از طریق وجود آن انسان شروع به عمل خواهد کرد و دست و پا پیدا می‌کند.
وی با اشاره به رأی فارابی در این زمینه عنوان کرد: فارابی معتقد است اگر سطح عقل کنار رفت و حس و خیال و زمین و زمان، محور انسان شد و عقل هم به اسارات این امر درآمد، «مدینه جاهله» شکل می‌گیرد. او برای مدینه جاهله اقسامی ترسیم می‌کند که در آن انسان‌ها به دنبال قدرت، ثروت و انواع لذات دنیایی هستند. فارابی در ادامه می‌گوید هر یک از این تقسیم‌بندی‌ها دارای لوازمی است که نوعی از رقابت‌ها، مناسبات و انسجام‌ها را ایجاد می‌کند که در ادامه و در روند چنین مدینه‌ای مشکلات کلانی را به وجود می‌آورد. فارابی در این مدینه جاهله انسان را غافل از معاد عنوان می‌کند که مرگ را نادیده می‌گیرد.
وی در بخش دیگری با تأکید بر اینکه انقلاب در شرایطی رخ داد که نظام سیاسی ما در حاشیه نظام سیاسی مدرن تعریف شده بود، تصریح کرد: در چنین شرایطی نه تنها نظام سیاسی ایران بلکه کل جهان اسلام در آن دوره تاریخی خاص با نظام سیاسی مدرن درگیر و تحت تأثیر آن دگرگون شده بود. در حالی که ذات هویت‌خواه جوامع اسلامی به‌خصوص در ایران، در همان فضا هم نظام معنوی آرمانی خود را دنبال می‌کردند.
وی با استناد به برجسته شدن فرهنگ مهدویت در ایام نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی، نتیجه گرفت: این اتفاق در یک چشم‌انداز تاریخی واکنشی به جایگاه مسئله هویت در دوران قاجار تلقی می‌شود، چه همان طور که می‌دانیم در آن دوران مهدویت مورد هجمه فزاینده قرار داشت؛ بنابراین در دوران مبارزات انقلاب و پس از پیروزی انقلاب، جشن‌های نیمه شعبان هر سال باشکوه‌تر برپا می‌شود. عرض من این است این مسائل را باید در یک افق تاریخی کلان مورد مطالعه قرار داد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
درسهایی از سیره اجتماعی باقرالعلوم (ع)
-
وقتی آرزوها به خط میشوند
-
تخفیفهای الهی
-
شاید وقتی دیگر
-
مسجد گوهرشاد؛ قرارگاه مبارزات انقلابی
-
آغاز اردوی جهادی «نذر شفا»
-
ولایت فقیه را با این هفت کتاب بهتر بشناسید
-
نمایشگاه «جشن ملی1400» در حرم مطهر رضوی
-
نگاه خاص به «انسان» در منظومه معرفتی امام خمینی (ره)
-
نمایشگاه تمبر «راویان کوچک انقلاب بزرگ»
-
گلدسته شمالی آستان علوی آماده رونمایی شد
