روزنامه قدس | همبستگی در «فلکه حضرت»

حرم مطهر در انقلاب اسلامی – قسمت ششم

همبستگی در «فلکه حضرت»

محمدحسین نیکبخت

روز 15 بهمن‌ماه 1357، امام خمینی طبق وعده‌ای که در بهشت‌ زهرا(س) مبنی بر تعیین دولت داده ‌بود، مهندس مهدی بازرگان را «بدون در نظر گرفتن روابط حزبی و وابستگی به گروهی خاص،‏‎ ‎‏مأمور تشکیل دولت موقت» کرد.

این اقدام در واقع رسمیت بخشیدن به حکومتی برخاسته از اراده مردم بود که با پشتوانه مرجعیت و احکام دین مبین اسلام مستقر می‌شد و طومار رژیم استبدادی و سلطنتی را در هم می‌پیچید. تعیین نخست‌وزیر دولت موقت از سوی رهبر انقلاب، موجی از شادی و سرور را در کشور به وجود آورد. با این حال، هنوز بقایای رژیم گذشته در پایتخت و برخی دیگر از نقاط کشور فعال بودند و البته درگیری‌های متعددی میان انقلابیون و آن‌ها رقم می‌خورد. پوشش خبری وقایع انقلاب توسط رسانه‌های خارجی و لزوم اعلام رسمیت یافتن حکومت ملت، حضور حداکثری مردم در صحنه را ضروری می‌کرد؛ مردم باید به میدان می‌آمدند تا به همه دنیا نشان دهند که حکومت تعیین شده از سوی امام امت، برخاسته از اراده آن‌ها و کاملاً قانونی است و بقایای رژیم گذشته که به دنبال جلب نظر محافل بین‌المللی و حمایت‌های خارجی است، هیچ جایگاهی در میان ملت ایران ندارد و از مشروعیت برخوردار نیست.
طواف راهپیمایان بر گرد گنبد طلا
در همین زمان بود که راهپیمایی‌های بزرگ فلکه حضرت در مشهد شکل گرفت و هر روز جمع زیادی از مردم این شهر و برخی روستاها و شهرهای کوچک نزدیک آن، برای اعلام مواضع خود و حمایت از فرمان‌ حضرت امام، به اطراف حرم مطهر می‌آمدند. این تجمعات در فلکه حضرت عموماً به صورت مستقل صورت می‌گرفت؛ یعنی هر گروه و دسته‌ای برای خودش پرچم و شعار مستقل داشت و از طرفی، کمتر پیش می‌آمد که این تجمعات به داخل اماکن متبرکه کشیده شود. معمولاً محل اصلی برگزاری تجمع، ورودی صحن موزه و ابتدای خیابان تهران بود. با این حال، گاه پیش می‌آمد که این حرکت‌ها حالتی جمعی به خود می‌گرفت، مثلاً در 18 بهمن، یک راهپیمایی 100هزار نفری در فلکه حضرت برگزار شد و جمعیت حاضر با حرکت در مسیر این فلکه و در واقع طواف مرقد مطهر امام ‌رضا(ع)، به سر دادن شعارهایی در حمایت از فرمان امام مبنی بر تشکیل دولت موقت پرداختند. روز 19 بهمن نیز دانشجویان و استادان دانشگاه فردوسی با تجمع در فلکه حضرت، حمایت همه‌جانبه خود را از فرمان امام اعلام کردند. این تجمع یکی از خاطره‌انگیزترین تجمع‌های دوران انقلاب اسلامی در مشهد بود؛ جمعیت بدون آنکه با هیچ مانعی برخورد کند، خودش را به فلکه حضرت رساند و در مسیر حرکت، ده‌ها هزار نفر از اقشار مختلف مردم به ویژه بازاریان و طلاب هم به آن‌ها پیوستند. تظاهرات این جمعیت که از مسیر بالاخیابان و پس از توقفی کوتاه مقابل بیت آیت‌الله شیرازی، خودش را به فلکه حضرت رساند، با نظمی فوق‌العاده صورت گرفت، شعارها بسیار هماهنگ بود و نیروهای انتظامات با کیفیتی عالی مراسم را اداره می‌کردند. جمعیت پس از رسیدن به فلکه حضرت، برای اظهار ارادت و سلام به حضرت ثامن‌الحجج(ع) توقفی کوتاه کرد و سپس مانند دیگر گروه‌ها به حرکت طواف‌گونه خود در فلکه حضرت ادامه داد. جالب اینجاست که در همان روز با دعوت یکی از علمای بزرگ حوزه علمیه مشهد، جمعی از طلاب و بازاریان محله سرشور نیز به سوی حرم مطهر حرکت کرده‌ بودند تا ضمن تظاهرات، پشتیبانی خود را از تصمیم امام اعلام کنند. این جمعیت هنگامی که با راهپیمایان مسیر بالاخیابان، در فلکه حضرت تلاقی کرد، به آن‌ها پیوست و بر جمعیت حاضر در این مراسم افزود. در روزهای بعد به ویژه در روز 21 بهمن، باز هم مراسم‌هایی از این قبیل در فلکه حضرت برگزار شد؛ می‌توان گفت این مکان در کنار حرم مطهر رضوی، طی روزهای 18 تا 21 بهمن به مکان اصلی تجمعات و نقطه ثقل برپایی راهپیمایی‌های گسترده در حمایت از دولت موقت و فرمان امام تبدیل شده ‌بود.

اهمیت راهپیمایی‌های همبستگی
این راهپیمایی‌ها که باید آن‌ها را «راهپیمایی‌های همبستگی» بنامیم، نقش بسیار مهمی در شکست خوردن بقایای رژیم پهلوی و استقرار حکومت مردمی داشت. همزمان با این راهپیمایی‌ها، تهران عرصه درگیری‌های شدید میان نیروهای مردمی و عوامل باقیمانده رژیم بود و نبرد خیابانی به مرحله بسیار حساسی نزدیک می‌شد. نباید از یاد ببریم که در همین روزها، همافران به مردم پیوستند و در شبانگاه 20 بهمن 57، هجوم سربازان گارد به آسایشگاه نیروهای همافر بر شدت نبرد افزود و صدها شهید و مجروح بر جا گذاشت. این اقدام‌ها در مشهد و پشتیبانی گسترده مردم از امام و همچنین مبارزات گسترده اهالی پایتخت و دیگر شهرها هم موجب تقویت روحیه آن‌ها می‌شد و هم همبستگی ملی را برای ساقط کردن رژیم استبدادی و استقرار جمهوری اسلامی تقویت می‌کرد.

برچسب ها :

ارسال دیدگاه