روزنامه قدس | عطر و بوی«مولود کعبه» در گنجینه رضوی

به مناسبت سیزدهم رجب و ولادت امیرالمؤمنین(ع) سری به موزه‌های آستان قدس زده‌ایم

عطر و بوی«مولود کعبه» در گنجینه رضوی

محمدحسین مروج

موزه‌های آستان قدس رضوی که به عنوان یکی از مهم‌ترین گنجینه‌های جهان اسلام مطرح است دارای آثار ارزشمند و گرانقدری است. در گفت‌وگو با «مهدی قیصری نیک» معاون موزه‌ها و میراث فرهنگی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به معرفی برخی از آثار موزه‌ای با محوریت حضرت علی بن ابیطالب(ع) پرداخته‌ایم.

قرآن منسوب به دستخط مبارک حضرت علی(ع)
در گنجینه رضوی، مجموعه نفیسی از قرآن‏‌های خطی منسوب به دستخط ائمۀ اطهار(ع) به خط کوفی و روی پوست با قدمت بیش از هزار سال وجود دارد که افتخار وقف این مجموعۀ گرانسنگ به بارگاه مطهر رضوی، نصیب شاه عباس صفوی شده و وقف‏نامه آن‌ها نیز به دست شیخ بهایی کتابت شده است.
در موزه آستان قدس رضوی هفت قرآن منسوب به حضرات معصومین(ع) وجود دارد که از آن جمله می‌توان به قرآن منسوب به حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) که به قرآن شماره ۶ معروف است اشاره کرد.
این قرآن نمونه دیگری از قرآن‌های منسوب به دستخط مولای متقیان حضرت علی(ع) است که با خط کوفی اولیه در صفحات ۱۵ سطری و روی پوست آهو و آیات آن با اعراب و اعجام و تنوین به شیوه دفتری کتابت شده است. این نسخه در مجموع 69 برگ داشته و از آغاز سوره مبارکه هود تا پایان سوره مبارکه کهف (ولایشرک بعباده ربه احداً) را شامل می‌شود. صفحات دوم و سوم این قرآن تذهیب‌دار و سر سوره‌ها به زر تحریردار نوشته شده است.
جلد این مصحف تیماج قهوه‌ای ضربی دورو است. همچنین در حاشیه‏ها و صفحه آخر آن یادداشت‏های تاریخی «داخل عرض شد»، «زیارت شد» و «ملاحظه شد» با مهر متصدیان وقت از تاریخ ماه شعبان سال1266 قمری تا نوزدهم ماه شوال سال 1342 قمری ثبت شده است.

آثار موزه‌ای دیگر از دیگر آثار مرتبط با حضرت
علی بن ابیطالب(ع) می‌توان به تابلو نقاشی‌خط «علی ولی الله» به عنوان یکی از آثار نفیس موجود در موزه اشاره کرد. این تابلو اثر هنرمندان مجتمع آموزشی ابرار است که در ابعاد 37×46 سانتیمتر و با خط ثلث جلی و با تکنیک گواش و رنگ طلایی، به سبك کلاژ مقوا بر تخته سه‌لایی اجرا شده است.
تابلو منبت روی چوب با نقش عطردان و نوشته نادعلی و اسامی پنجتن(ع) اثر دیگری است. در این تابلو که به ابعاد 85×185 سانتیمتر خلق شده و شبیه عطردان بزرگی است کلمه‌های «محمد»، «فاطمه»، «علی» و قسمتی از دعای «نادعلی» منبت‌کاری شده است. اثر بعدی تابلو خوشنویسی و تذهیب «یا مولا علی(ع)» اثر سیدجمال ناصری از آثار نفیسی است که در موزه‌های آستان قدس رضوی در معرض بازدید عموم قرار گرفته است. این اثر که در ابعاد 63×78 سانتیمتر خلق شده، خالق اثر در کنار تذهیب، عبارت «یا مولی علی(ع)» را هم به صورت خط ثلث جلی متعاکس نوشته است.

تابلوهایی مرتبط با امیرمؤمنان امام علی(ع)
در موزه‌های آستان قدس رضوی برخی دیگر از آثار مرتبط با مولای متقیان حضرت علی بن ابیطالب(ع) به شرح ذیل وجود دارد:تابلو «ولایت حضرت علی(ع)، اثر و اهدایی: حسین رزاقی، عصا با نقش «غدیر خم»: اهدایی: مرتضی سلیم، هنرمند شیرازی در سال 1391،تصویر بالا بردن دست حضرت علی(ع) توسط حضرت محمد(ص) در غدیر خم. قاب برجسته‎کاری با نام «ولایت»: اهدایی: دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز،قطعه‎ای از کاشی حرم مطهر حضرت علی(ع) در قاب طلایی‌ رنگ، دوره زمانی: قاجار، تکنیک اثر هفت رنگ، تابلو (یک لنگه در) چوبی با کتیبه «نادعلی» با نقش عطردان و اسامی پنجتن، اهدایی آصف‌علی زرداری؛ رئیس‌جمهور پاکستان،تابلو خط و نقاشی با نام «علی(ع)»: به خط معلی، اثر و اهدایی مجید حسین‌زاده،تابلو «برکه غدیر خم»: اثر و اهدایی: رسول شفقتی، تابلو حدیث نبوی «علی مع القرآن و القرآن مع علی»: اثر جلیل خدایی، در سال 1380،تابلو خوشنویسی «آیه اطاعت»: اثر استاد علی‎طه، خوشنویس سوری، در سال 1418ق، به خط نسخ، اهدایی: 1378ش،تابلو «آیه اطاعت»: به خط ثلث و نستعلیق، با تکنیک خوشنویسی روی پوست، اهدایی: امام جمعه مریوان،تابلو خوشنویسی و تذهیب «حدیث ولایت»: اثر و اهدایی: مصطفی قدیری مدرسی، هنرمند اصفهانی،تابلو «علی ولی‎الله»: اثر و اهدایی آقای اسکندری،تابلو «واقعه غدیر خم»: اثر و اهدایی: سید فضل‎الله‌ هاشمی، تاریخ خلق اثر: 1386، تکنیک: رنگ و روغن روی تخته.

برچسب ها :

ارسال دیدگاه