یکی از ائمه(ع) که به صورت مفصل به ابعاد مختلف مهدویت پرداخته علی بن موسی‌الرضا(ع) است. آن حضرت با تأکید بر اصل موضوع امامت، به طولانی شدن غیبت، فلسفه آن و موضوع انتظار فرج امام زمان(عج) اشاره کرده و در روایات و احادیث مختلف به برنامه‌ها و اهداف قیام امام زمان(عج) پرداخته و تلاش کرده قطعی و حتمی بودن ظهور ایشان و همچنین رجعت یاران را برای مردم تفهیم کند.

خالی نبودن زمین از حجت‌های الهی
مهدویت یکی از ارکان اساسی دین است و امام رضا(ع) درباره آن، مواردی بنیادی را فرموده‌اند. به‌طور نمونه ایشان درباره ضرورت وجود امام دوازدهم بیان کرده‌اند: «اگر زمین به اندازه یک چشم برهم زدن از حجت خالی بماند، ساکنانش را در خود فرو می‌‏‌برد». امام رضا(ع) درخصوص شخصیت امام مهدی(عج) و اسم و نسب شریف ‌ایشان نیز فرموده‌اند: «جانشین صالح از فرزند ابومحمد الحسن بن علی است و او صاحب‌زمان است و او مهدی است».
در روایتی دیگر نیز آمده امام رضا(ع) در پاسخ به ریان بن صلت که پرسید: آیا صاحب این امر یعنی حکومت اهل بیت(ع) شمایید، می‌فرماید: «من صاحب این امر هستم اما آنکه زمین را پر از عدل می‌کند، همچنان‌که پر از جور شده، من نیستم و چگونه من با این ناتوانی جسمی که می‌بینی می‌توانم او باشم. به درستی که قائم کسی است که به هنگام قیامش در سن پیرمردان و چهره جوانان ظاهر می‌شود. او از چنان قوت بدنی برخوردار است که اگر دستش را به سمت بزرگ‌ترین درختی که روی زمین وجود دارد دراز کند، آن را از ریشه برمی‌کند و اگر در بین کوه‌ها فریاد کشد، صخره‌ها متلاشی می‌شوند. عصای موسی و خاتم سلیمان که بر آن‌ها درود باد، با او است و او ‌چهارمین فرزند من است. خداوند او را تا زمانی که بخواهد در پوشش خود غایب می‌سازد، سپس او را آشکار می‌سازد تا زمین را به وسیله او از قسط و عدل آکنده سازد، آنچنان‌که پیش از آن از ستم پر شده است».

گشایش در انتظار است
بعضی‌ افراد تلاش می‌کردند امام زمان(عج) را بر فرزندان بعضی از امام‌ها تطبیق دهند. از این رو امام رضا(ع) می‌فرماید از امام صادق(ع) شنیده «اگر کسی به شما گفت امام مهدی(عج) رحلت کرد، باور نکنید. امام عصر قطعاً ظهور خواهد کرد و زمین را پر از عدل و داد می‌کند». باز ریان بن صلت می‌گوید: شنیدم امام رضا(ع) فرمود: «مهدی فرزند حسن، ‏جسمش دیده نشود و به نامش، نام برده نشود».

انتظار فرج، جزئی از فرج است
امام رضا(ع) به جزئیات مهدویت نیز پرداخته‌اند و در زمینه انتظار فرج روایاتی از ‌ایشان باقی مانده است. امام رضا(ع) در پاسخ حسن بن جهم که از‌ ایشان در مورد فرا‌رسیدن گشایش می‌پرسد، می‌فرماید: «مگر نمی‌دانی چشم به راه گشایش بودن، خود جزئی از گشایش است؟» او در پاسخ می‌گوید: «نمی‌دانم، مگر اینکه شما به من بیاموزید». آن حضرت بار دیگر می‌فرماید: «آری، انتظار فرج، جزئی از فرج است».
امام رضا(ع) به اجبار ولیعهد شده بود و دل خوشی از عباسیان نداشت، اما برخی شیعیان تصور می‌کردند ولایت با حکومت عباسی‌ها ادغام شده و درباره همکاری با ظالمان از امام هشتم شیعیان سؤال کردند. امام رضا(ع) در پاسخ به پرسش آن‌ها سه مرتبه فرمود: «به حج بروید و به خانه و زندگیتان برسید و با ظالمان نباشید». امام هشتم شیعیان درباره انتظار فرج نیز فرمودند: «منتظر باشید زیرا با این کار گویا در چادر فرماندهی قرار گرفته‌اید».
در روایتی که شیخ صدوق در کتاب کمال‌الدین از امام رضا(ع) نقل می‌کند، آن حضرت در پاسخ این پرسش که چرا امام مهدی(عج) از دیده‌های شیعیان پنهان می‌شود، می‌فرماید: «برای اینکه در هنگام ظهور و قیام، بیعت و عهد و پیمان کسی را بر گردن خویش نداشته باشد».
شیخ صدوق(ره) در روایت دیگری از محمد بن مسلم نقل می‌کند: «بر امام باقر(ع) وارد شدم. می‌خواستم درباره قائم آل‌محمد(ع) از آن حضرت سؤال كنم كه ایشان آغاز سخن كرد و فرمود: ‌ای محمد بن مسلم، به درستی كه در قائم آل‌محمد(ع) از پنج پیغمبر شباهت هست. یونس بن متی، یوسف بن یعقوب، موسی، عیسی و محمد(ص)؛ اما شباهتش با یونس بن متی این است كه پس از غیبت، در قیافه جوانی در سن پیری به سوی قومش بازگشت».