نگاه تمدنی به هوش مصنوعی
مهندس رضاابراهیمی، معاون فناوری اطلاعات حوزه علمیه خراسان
به هوش مصنوعی میتوان از دو منظر ابزاری و پارادایمی نگاه کرد. از نگاه ابزاری، هوش مصنوعی ابزار و نرمافزاری است که میتواند در خدمت فرایندها باشد. اما در نگاه پارادایمی و راهبردی که نگاه رهبر معظم انقلاب هم از همین زاویه است، هوش مصنوعی به عنوان یک فرایند تمدنساز مطرح میشود که در آینده مدیریت جهان نقش مؤثری خواهد داشت.
هرچند هر دو نگاه باید در جای خود مورد توجه قرار گیرد، ولی غلبه نگاه ابزاری ممکن است نگاه پارادایمی را تحتالشعاع قراردهد.
پایه و اساس هوش مصنوعی و پیشران آن از سه ضلع اطلاعات (دیتا)، الگوریتمها و منابع سختافزاری برای پردازش تشکیل شده و هر کس این مثلث را در اختیار داشته باشد، توان بیشتری در حکمرانی آتی مبتنی بر هوش مصنوعی خواهد داشت.
خوشبختانه از سال1380 که حوزه علمیه خراسان بهطور جدی وارد عرصه فناوری شده، دادههای قابل توجهی جمعآوری شده که تاکنون در حوزه آمار کاربرد داشته است. همچنین برخی فرایندها نیز با الگوریتمهای کلاسیک طراحی شده و در خدمت مدیریت حوزه علمیه بوده اما زیرساختهای ما در حد پاسخ به نیازهای جاری بوده است.
نقطه ورود عملیاتی حوزه علمیه به هوش مصنوعی، طراحی ابزار پژوهشی «مشابهیاب» بود که سال 1393 بهصورت بومی با الگوریتم داخلی پیادهسازی شد و در اختیار پژوهشگران قرار گرفت و در حال توسعه است.
همچنین «ویراستار هوشمند» نیز طراحی شده که یکی از ابزارهای بسیار قدرتمند ماست و علاوه بر طلاب، برای سایر پژوهشگران نیز قابل استفاده است.
پروژههایی در خصوص حسکاوی نیز در دست طراحی داریم که به استخراج حس نویسنده برای فهم بهتر متن کمک میکند.
علاوه بر این، چندین مورد دادهکاوی نیز روی اطلاعات موجود انجام شده که نتایج مثبتی داشته است. برای مثال با توجه به پارامترهای روانشناختی و اطلاعات آموزشی از طلاب محصل در حوزه علمیه، الگوهای موفقیت در حوزه علمیه استحصال شده که امکان ارزیابی و سنجش ورودیهای جدید حوزه و کمک به انتخاب رشته طلاب با این الگو وجود دارد.
یکی از ایدهآلهای ما در حوزه هوش مصنوعی، این است که بتوانیم چتباتهای بومی خودمان را تولید کنیم که از وابستگی به مدلهای خارجی و تحریمهایی که برایمان وضع کردهاند خارج شویم.
در حوزه فناوری اطلاعات، هرم دانش را تا حد زیادی تکمیل کردهایم. کف این هرم که «داده» است سالها جمعآوری شده و مدام در حال افزایش است. در مرتبه بعدی، یعنی تبدیل داده به اطلاعات و نیز تولید دانستنیهای جدید از آن نیز پیشرفتهایی داشتهایم. اما در مرحله نهایی که مرحله تحلیل و استنتاج برای رسیدن به تصمیم است، هنوز به بلوغ کافی نرسیدهایم.
البته الگوریتمهای کلاسیک بر پایه منابع مشخص و محدودی کار میکنند، در حالیکه طراحی هوش مصنوعی، منابع وسیع و سیستمهای پردازش بسیار قدرتمندی را میطلبد که فراتر از زیرساختها و منابع موجود است. بنابراین به دنبال مشارکت سایر سازمانها برای تأمین زیرساخت هستیم تا اهداف حوزه علمیه در زمینه حکمرانی هوش مصنوعی تحقق یابد.
توجه به هوش مصنوعی پیش از هر چیز نیازمند فرهنگسازی و آشنایی مدیران، طلاب، اساتید و نخبگان حوزوی است که برای این منظور جلسات متعدد و دورههای آموزشی برگزار شده است.
جلسات مختلفی با مراکز حوزوی برای همافزایی توسعه هوش مصنوعی داشتهایم و در حال طراحی برنامه آموزشی در سطوح مختلف عمومی و تخصصی مدارس هستیم. همچنین برگزاری همایش ملی هوش مصنوعی تا سال آینده را پیگیری میکنیم.
در ساختار سازمانی، به منظور تغییر نگاه مدیران، اداره آمار در معاونت فناوری اطلاعات به اداره دادهکاوی و هوش مصنوعی تبدیل شد تا پروژههای هوش مصنوعی چه در حوزه راهبردی و چه در حوزه ابزاری در این اداره تعریف شود.
پیش از این، کارگروه «دادهکاوی و آمار» تشکیل شد که با حضور بزرگان علمی و مدیریتی شهر مانند دکتر کاهانی، دکتر برادران، دکتر یعقوبی و حجتالاسلام مهذب به سیاستگذاری حوزه علمیه در دادهکاوی کمک میکرد.
همچنین درصدد هستیم گروهی علمی از اساتید حوزه و دانشگاه در زمینه فلسفه هوش مصنوعی و اخلاق حاکم بر آن ایجاد کنیم تا به لجنهای برای گفتوگو و مشاوره در این زمینه و کمک به تصمیمسازی برای مدیران تبدیل شود.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
تلاشی برای کاربردیسازی مفاهیم رضوی در زندگی
-
هوشمندسازی یارانه نان؛ الگویی که نتیجه داد
-
7 آذر
-
باید سفرنامههای جدید از ایران بنویسیم
-
در حسرت نقش حضرت زینب(س)
-
نگاه تمدنی به هوش مصنوعی
-
چشم عقاب در آبهای خزر
-
غزه، پرچمدار انتقال تمدنی بزرگ در جهان
-
برنامه ویژه برای استرداد 20هزار اثر تاریخی
-
معمای شکرخواران!
-
مشارکت مردم در انتخابات اسفند بهتدریج جدیتر میشود