خامه‌یار پیشینه اولیه حضور پیروان اهل بیت(ع) در شام را متعلق به اصحابی همچون بلال حبشی و ابوذر غفاری دانست که حتی پیش از آغاز حکومت معاویه بر این سرزمین، در آنجا حضور داشتند و از سوی دیگر تاکنون مزار دو تن از صحابه پیامبر اعظم(ص) به نام‌های عباده بن صامت و شدّاد بن اوس در قبرستان «باب‌الرحمه» شهر بیت‌المقدس متصل به دیوار ضلع شرقی مسجدالاقصی باقی ‌مانده است که در منابع روایی هر دو آن‌ها از صحابه دوستدار و هوادار امام علی(ع) معرفی شده‌اند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه قاعدتاً در دوره خلافت امویان امکان رشد معارف اهل بیت(ع) در شام وجود نداشته، گفت: با براندازی امویان و روی کار آمدن عباسیان، به تدریج زمینه‌ برای گسترش مکتب اهل بیت(ع) در شام به وجود آمد و از میان قبایل عربی که دارای گرایش‌های اهل بیتی بودند، در قرون دوم و سوم شخصیت‌هایی همچون دو شاعر برجسته دیک‌الجنّ حمصی (د. ۲۳۶قمری) ـ زاده شهر حمص ـ و ابوتمّام طائی (د. ۲۳۱قمری) ـ زاده روستای جاسم در جنوب دمشق ـ از سرزمین شام برخاستند.

مهم‌ترین سند تاریخی مبنی بر نفوذ معارف اهل‌بیت(ع) در فلسطین
به عقیده این پژوهشگر تاریخ یکی دیگر از عوامل احتمالی رشد و رونق مکتب اهل بیت(ع) در سرزمین شام، مهاجرت‌های گسترده سادات علوی به این سرزمین بوده است؛ چراکه در منابع انساب سادات (همچون کتاب منتقله الطالبیه ابن طباطبا) به ورود و سکونت بسیاری از سادات علوی به شهرهای مختلف شام همچون حرّان، حلب، حمص، دمشق، رقّه و برخی از شهرهای فلسطین همچون طبریه و رمله اشاره شده و بسیاری از این سادات در این شهرها مناصب و مسئولیت‌های دینی و سیاسی را عهده‌دار می‌شدند.
دکتر خامه‌یار همچنین افزود: مهم‌ترین سند تاریخی که دلالت بر نفوذ معارف اهل بیت(ع) در برخی از شهرهای فلسطین دارد، سخن مقدسی جغرافیدان مشهور مسلمان است که در نیمه دوم قرن چهارم، در کتاب احسن التقاسیم خود نوشته است: «اهل طبریه و نیمی از اهل نابلس و قَدَس و بیشتر اهل عَمّان پیروان اهل بیت(ع) هستند». همچنین ناصر خسرو که نیم قرن بعد، از طبریه بازدید کرده، در سفرنامه خود به پیروی مردم طبریه از اهل بیت(ع) اشاره کرده است.
سخنران جلسه در ادامه، با تشریح ابعاد گسترش معارف اهل بیت(ع) در شهر «طبریه» در شمال فلسطین کنونی، به مهاجرت سادات علوی به طبریه از نیمه دوم قرن سوم و حادثه کشته شدن یکی از آن‌ها به نام ابوالطیب محمد بن حمزه علوی در سال ۲۹۱قمری به دست محمد بن طغج ملقّب به اخشید (مؤسس حکومت اخشیدیان مصر) اشاره کرد.
او همچنین با اشاره به وجود زیارتگاه منسوب به سکینه دختر امام حسین(ع) و عبدالله بن عباس بن امام علی(ع) در طبریه، چنین شواهدی را قرینه‌هایی بر نفوذ معارف اهل بیت(ع) در این شهر دانست.
خامه‌یار همچنین با استناد به سخنی از ابن حزم اندلسی مبنی بر غلبه فرقه نصیریه (علویان کنونی سوریه) بر شهر طبریه و برخاستن شخصیت‌هایی منسوب به این فرقه از شهر طبریه همچون ابوسعید سرور بن قاسم طبرانی (د. ۴۲۶قمری) که از مهم‌ترین رجال نصیریه و مؤلف کتاب مجموع الاعیاد ـ از متون دینی مهم این فرقه ـ بوده است، شهر طبریه را حوزه نفوذ نُصیری‌ها (علویان) در قرن‌های چهارم و پنجم دانست که نویسندگان معاصر علوی نیز بر این مسئله تأکید دارند.
ریشه داشتن جامعه جبل عامل در شهرهای پیرو اهل بیت(ع) در فلسطین
عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت، در بخش دوم سخنان خود به تشریح ابعاد حضور معارف اهل بیت(ع) در شهر «رمله» (نزدیک بیت‌المقدس) پرداخت و با استناد به شواهد پراکنده در متون تاریخی و منابع انساب همچون مهاجرت بسیاری از سادات علوی به این شهر که مناصبی همچون خطیب، قاضی و رئیس شهر را عهده‌دار بودند، این شهر را یکی دیگر از حوزه‌های مهم مکتب اهل بیت(ع) در فلسطین دانست که در متون تاریخی اشاره چندانی به این مسئله نشده است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه شیخ کراجکی (د. ۴۴۹قمری) از محدثان و فقیهان برجسته شام و صاحب کتاب کنز الفوائد، مدت‌ها در شهرهای شام همچون طرابلس و صور به سیر و سفر پرداخته و مدتی نیز در دو شهر طبریه و رمله اقامت داشته و در این شهرها با برخی از رجال، محدثان و سادات علوی دیدار داشته و برای برخی از امرا و دولتمردان این دو شهر، رساله‌هایی در فقه اهل بیت(ع) تألیف کرده، این مسئله را از دیگر شواهد نفوذ معارف اهل بیت(ع) در این شهرها به شمار آورد.
خامه‌یار در پایان سخنان خود گفت: با اشغال بیشتر شهرهای فلسطین و سواحل شامات به دست صلیبیان، مردم این شهرها در مناطق دیگر آواره و پراکنده شدند. وی حملات صلیبیان را عامل مهمی برای رخت بستن معارف اهل بیت(ع) از شهرهای فلسطین دانست. البته مهاجرت ساکنان پیرو اهل بیت(ع) این شهرها به مناطق کوهستانی مجاور به ویژه جبل عامل در جنوب لبنان موجب شکل‌گیری حوزه جبل عامل شد و در واقع می‌توان گفت جامعه جبل عامل به نوعی ریشه در شهرهای پیرو اهل بیت(ع) فلسطین دارد.