در میان خصوصیاتی که [در مورد ماه مبارک رمضان] ذکر شده است - که البته همه مهم است - آنچه نظر بنده را جلب می‌کند و حالا بین من و شما که مسئولین کشور هستیم در میان گذاشته می‌شود، این «شهر التّوبه و الانابه» است؛ ماه توبه است، ماه انابه است. توبه یعنی بازگشت از یک راه غلط، از یک کار غلط، از یک فکر غلط. انابه یعنی رجوع الی الله، بازگشت به سمت خدا. این توبه و انابه به طور طبیعی یک معنایی را در خودش مندرج دارد. وقتی می‌گوییم از راه خطا برگردیم، معنایش این است که نقطه‌ خطا را، راه خطا را شناسایی کنیم؛ این خیلی مهم است. ما همین‌طور که داریم حرکت می‌کنیم، غالباً این‌جور هستیم که از کار خودمان، از خطای خودمان، از تقصیری که می‌کنیم، غفلت می‌کنیم؛ توجه نمی‌کنیم به اشکالی که در کار خودمان وجود دارد. این خود، هم خود شخصی است، هم خود جماعی؛ ملت خودمان، حزب خودمان، جریان خودمان، جناح خودمان. هرچه که به خود انسان ارتباط پیدا می‌کند، عیوب آن غالباً مورد غفلت قرار می‌گیرد؛ لذا دیگران عیب ما را باید به ما بگویند. اگر خودمان می‌فهمیدیم و اصلاح می‌کردیم، نوبت نمی‌رسید به دیگران؛ احتیاج نبود که دیگران به ما بگویند. (27/05/1389)
در دعای وداع ماه مبارک رمضان، امام سجاد(ع) به پروردگار عالم عرض می‌کند: «انت الّذی فتحت لعبادک بابا الی عفوک و سمّیته التّوبه» این باب را باز کردی به روی ما که به سوی عفو تو بشتابیم، از نعمت عفو و رحمت تو بهره ببریم. این در، درِ توبه است؛ پنجره‌ دلگشا به سوی فضای مصفای عفو الهی. اگر خدای متعال راه توبه را به روی بندگان باز نمی‌کرد، وضع ما بندگان گنهکار خیلی بد می‌شد. انسان تحت تأثیر غرایز انسانی و هوا‌های نفسانی دچار خطا می‌شود، دچار لغزش می‌شود و گناه می‌کند. هر کدام از این گناهان زخمی بر پیکره‌ دل و جان ما وارد می‌کند. چکار می‌کردیم اگر راه توبه نبود؟در دعای کمیل امیرالمؤمنین(ع) عرض می‌کند: «لا اجد مفرّا ممّا کان منّی و لا مفزعا اتوجّه الیه فی امری غیر قبولک عذری» اگر مسئله‌ عذرخواهی کردن و قبول عذر از سوی پروردگار کریم و رحیم نبود، چطور ما می‌توانستیم از آنچه بر سر خود آورده‌ایم از گناه، از تخلف، از لغزش، از پیروی از هوا‌ها، از شر این همه بارهای سنگین گناه، خودمان را خلاص کنیم؛ مفرّی نداشتیم، پناهگاهی نداشتیم. این پناهگاه را خدای متعال به روی ما گشوده است و آن توبه است. توبه را قدر بدانید.(29/06/88)