جای خالی اندیشه‌ورزی در سیمای کالبدی شهرها

دیانی: سیمای تهران برازنده عید مبعث نبود!

جای خالی اندیشه‌ورزی در سیمای کالبدی شهرها

مسعود دیانی، مجری برنامه تلویزیونی سوره گفت: این گلایه شاید شب عیدمان را کمی غبارآلود کند اما نیاز است که طرح شود شاید مسئولان ببینند، من شهرهای دیگر را نمی‌دانم اما تهران این چند ساعتی که من در شهر بودم شایسته این عید نبود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در قسمت اخیر برنامه «سوره؛ درنگ دین‌پژوهی» که سه‌شنبه شب پخش شد؛ مسعود دیانی، مجری- سردبیر برنامه با طرح گلایه‌ای از وضعیت شهر تهران در روز مبعث، عنوان کرد: «ما فکر می‌کنیم تهران ام‌القرای جهان اسلام است و عید مبعث بزرگ‌ترین عید بشریت است و جا داشت خیابان‌های ما، کوچه‌های ما و میدان‌های ما به نسبت برخی از مناسبت‌های دیگر کمی نورانی‌تر می‌بود».
رابطه میان صورت و محتوا در هر پدیده‌ای و برقراری تعادل و توازن میان آن دو، یکی از اساسی‌ترین دلمشغولی‌های اندیشمندان و فیلسوفان در طول تاریخ بوده است و به بیانی فلسفی می‌توان گفت «ماهیت» وجه بیرونی و «هویت» وجه درونی هر پدیده‌ای را تبیین می‌کند.
طبق قاعده صورت در نسبت با «ذاتِ امر درونی» شکل می‌گیرد و برآمده از آن است. به تعبیر دیگر می‌توان گفت صورت و محتوا در یک رابطه دیالکتیک، همدیگر را تعریف می‌کنند و این مفروض که صورت می‌تواند از جایی متباین از محتوا بر مبنای اصولی به آن افزوده یا بر آن سوار شود، مردود است.
از ‌این ‌رو، هر صورتی نشان‌دهنده محتوای خود به ‌کمال است. بنابراین، فرم چیزی بار شده بر محتوا نیست، بلکه تبلور بیرونی ذات درونی آن است و از این منظر، صورت و محتوا دو وجه یک حقیقت‌اند پس به دنبال فرم خوب بودن همان جست‌وجو برای محتوای غنی است یا باید باشد.
آنچه اهمیت بیشتر و فوری‌تری دارد، جهت‌دهی کلی به طراحی‌های محیطی و مبلمان شهری در راستای تحکیم و تقویت هویت و فرهنگ جامعه و شهروندان آن است، چه برقراری ارتباط بصری مناسب میان طراحی و سلایق انسانی و یا به عبارتی دیگر، ارتباط بین مبلمان شهری و هویت انسانی نخستین نقشی است که برای طراحی مبلمان شهری به کار می‌رود.
به گفته عیسی بروشان، کارشناس مدیریت شهری، مبلمانی که در سطح شهر به وجود می‌آید می‌تواند سمبلی از نوآوری‌های فرهنگی، مذهبی و هویتی آن شهر باشد که هم زیبایی شهر را منحصر به فرد می‌کند و هم زندگی افراد را شامل می‌شود.
زمانی که این المان‌ها، با اشکال و رنگ‌های مختلف به نمایش گذاشته می‌شود حس زیباشناختی را در افراد زنده می‌کند و سبب به وجود آمدن محیطی مطلوب برای رفع نیازهای آن‌ها می‌شود.
اجزای مبلمان شهری، دو ویژگی اساسی دارند: 
1. اجزای به کار رفته در مبلمان کاربردی باشند؛ 2. زیبایی در این مبلمان‌ها کاملاً مشهود باشد.
اگر این دو ویژگی را همزمان با هم داشته باشند، می‌توانند نیاز عملکردی و بصری شهروندان را همزمان برآورده کنند. البته این امر مستلزم در نظر گرفتن فاکتورهای متعددی در طراحی اجزای مبلمان شهری است که نه تنها هماهنگی با محیط پیرامون، دوام، ایمنی و اقتصادی بودن آن‌ها مورد نظر است، بلکه باید از نظر عملکردی، جانمایی مناسبی در سطح شهر داشته باشند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شهروندان باشند. اگرچه شاید طرح این مسائل، بی یا کم ارتباط با حوزه مباحث اندیشگی و فلسفی به نظر برسد اما تأمل در نظام هندسی و هویتی شهری از جمله جدی‌ترین دغدغه‌ها و دلمشغولی‌های فیلسوفان از روزگار ارسطو تاکنون بوده است و هر گاه بپذیریم که سطح اندیشه‌ورزی در سیمای کالبدی شهرهای ما چندان غنی نیست و نمی‌تواند ما را به آن «شهود قدسی» مورد انتظار رهنمون شود؛ آن گاه شاید مسئله طراحی و تقویت نظام جامع تبلیغات محیطی و فرهنگی، صورت جدی‌تری به خود بگیرد و بتواند به بازبینی مفهومی_اندیشگی سیمای شهری منتهی شود. بنابراین می‌توان گفت اگرچه چراغانی کردن و نورافشانی فضاهای شهری در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی، امری لازم و ستودنی است اما پیش از آن باید ساختار کلی و استخوان‌بندی شهر را وفق ارزش‌های معنوی-انسانی سامان بخشید و از رهگذر توجه به تمامی مؤلفه‌های طبیعی، مصنوعی و کالبدی و جانمایی دقیق آن‌ها در سامانه‌ای فلسفی و معنادار، شهری مناسب با ارزش‌های نبوی آفرید.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه