آخرین نمونه‌‌ها را می‌توان در رویکرد فدراسیون فوتبال جهانی (فیفا) در محروم کردن تیم‌ ملی فوتبال روسیه از حضور در رقابت‌های جام جهانی فوتبال، عدم پرداخت درآمدهای فدراسیون فوتبال ایران به بهانه تحریم‌های سیاسی ایالات متحده و سکوت فیفا در قبال لغو یک‌طرفه دیدار تدارکاتی تیم ملی فوتبال ایران با تیم ملی فوتبال کانادا از سوی فدراسیون فوتبال این کشور مشاهده کرد. در رابطه با رویکرد دوگانه و نقض شعار ورزش جدای از سیاست از سوی فیفا و راهکارهای حقوقی استیفای حق تیم ملی کشورمان و پیگیری خسران مادی و معنوی این اتفاق با پروفسور «بری گروسمن»  (Barry Grossman)، وکیل بین المللی کانادایی و استاد دانشگاه ملبورن استرالیا گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

با اینکه یکی از شعارهای فدراسیون های جهانی در رشته‌های مختلف ورزشی «جدایی ورزش از سیاست» است، اما شاهد استفاده سلیقه‌ای از این شعار هستیم؛ بسیاری از ورزشکاران همه‌ساله به دلیل خودداری از رقابت با ورزشکاران رژیم صهیونیستی از حضور در رقابت‌ها محروم می‌شوند اما در مقابل شاهد برخوردهای کاملاً سیاسی با برخی کشورها مثل روسیه، ایران، چین و ... هستیم. علت چیست؟
باید توجه داشته باشیم تحریم‌های غرب علیه ورزشکاران برخی کشورها نشانه دیگری از اولویت دادن سیاست بر مفاهیمی همچون آزادی و حقوق بشر و لیبرالیسم شعاری آن‌هاست. اقدامات 
این چنینی از سوی غرب در حالی صورت می‌گیرد که در کمال ناباوری مدعیان دروغین آزادی از انجام اقدامات مشابه در مورد سایر کشورهایی که دست به اقدامات نظامی یا حتی نسل‌کشی و اقدامات تروریستی می‌زنند، خودداری می‌کنند؛ مصداق بارز این اقدامات متناقض را در قبال رژیم صهیونیستی شاهد هستیم. دقت کنیم اینکه ورزش امری غیرسیاسی است به هیچ وجه درست نیست؛ ورزش همیشه سیاسی و همواره تریبونی برای بیان عقاید بازیگران سیاسی بوده و ارتباط تنگاتنگی با انواع مسائل سیاسی دارد. بنابراین منطقی نیست انتظار داشته باشیم سیاست به یک رویداد ورزشی یا مسابقه ورود پیدا نکند. در هم‌تنیدگی ورزش و سیاست در حالی هر روز بیشتر آشکار می شود که شاهد آن هستیم ورزشکاران به خود این جرئت را می‌دهند که در رابطه با مسائل مختلفی همچون نژادپرستی و جنگ صحبت کنند و موضع بگیرند.
لغو یک‌جانبه بازی ایران و کانادا توسط فدراسیون فوتبال کانادا نیز نشان داد شعار غیرسیاسی بودن ورزش یا همان شعار معروف فدراسیون فوتبال جهانی(فیفا) مبنی بر فوتبال بدون سیاست عملاً اگر نگوییم پوششی برای منافع کشورهای غربی که در راستای اهداف سیاسی آن‌هاست.
نکته‌ای که نباید فراموش کنیم این است که اغلب رخدادهای جهانی سیاسی هستند و رویدادهای بین‌المللی ورزشی یا ورزش‌هایی با گستره بالا و تماشاگرپسند خواه ناخواه سیاسی هستند. درواقع این مسئله پاسخ عدم حضور روسیه در جام جهانی آینده و سرباز زدن برخی کشورها برای انجام دیدارهای ملی با کشورهایی مثل ایران است. 

در ماه‌های اخیر سیاستمداران کانادایی با فشار به فدراسیون فوتبال کانادا مانع از دیدار تیم‌های ملی فوتبال ایران و کانادا شدند. حتی فدراسیون فوتبال کانادا به صراحت اعلام کرد لغو این دیدار یک تصمیم سیاسی بوده است! مقامات کانادایی چطور  به این راحتی جرئت اعتراف به این حقیقت را پیدا کرده‌اند؟ 
در سطح جهانی بارها شاهد آن بوده ایم بسیاری به شعار جدایی ورزش از سیاست توجهی نمی‌کنند و فیفا هم در این زمینه منفعل عمل می‌کند. دیدار تدارکاتی بین ایران و کانادا هم یکی از این موارد بود که با برخورد سیاسی طرف کانادایی بدون هیچ دلیل و بهانه‌ای لغو شد. اما اینکه چگونه فدراسیون فوتبال کانادا به‌راحتی دست به چنین اقدامی می‌زند ریشه در همان رویکردهای سیاسی دارد؛ یعنی این اقدامات از آنجایی ناشی می‌شوند که نگرانی بابت عواقب چنین رویکردی وجود نداشته باشد. با توجه به اینکه هنوز فیفا هیچ‌گونه واکنشی در قبال این مسئله نشان نداده است، به نظر می‌رسد فدراسیون کانادا نگرانی در این زمینه نداشته است.

ما شاهد آن هستیم فدراسیون‌های مختلف ورزشی، بسیاری از کشورها را فقط به دلیل وجود برخی شواهد جزئی مداخله سیاست در ورزش، با محرومیت‌های سنگین مجازات می‌کنند، اما کانادا به صراحت اعلام کرده لغو دیدار به دلایل سیاسی صورت گرفته است. آیا چنین اقدامی تبعات مشابهی برای ورزش کانادا در پی خواهد داشت؟
اساساً لغو این دیدار احتمالاً پیامدهای بلندمدت بیشتری را به همراه خواهد داشت؛ چرا که علاوه بر جنبه‌های مالی که باید در نظر گرفته شود، موارد دیگری همچون از دست رفتن فرصت آماده سازی برای تیم ملی ایران(روزهای فیفا) و همچنین بعد معنوی ماجرا که توهین به تیم ملی یک کشور که برآمده از مردم آن کشور است هم باید مورد بررسی قرار بگیرد.  باید دید قرارداد بین طرفین به چه شکلی تنظیم شده و فدراسیون فوتبال ایران چه واکنشی در قبال این مسئله خواهد داشت. البته با توجه به مواردی که در پاسخ به پرسش‌های قبلی گفته شد در نهایت نباید منتظر برخورد سخت با فدراسیون فوتبال کانادا از سوی مراکزی همچون فیفا یا دادگاه بین المللی ورزش باشیم. نکته طنز ماجرا این است که فدراسیون فوتبال کانادا چند روز بعد از لغو دیدار با ایران دیدار خود با پاناما را هم لغو کرده و این کشوری است که قرار است رویداد بین‌المللی عظیمی همچون جام جهانی را در دوره بعدی میزبانی کند! به نظرم باوجود اینکه فیفا می‌گوید در امور سیاسی دخالت نمی‌کنیم اما کانادا به عنوان یکی از طرفین این قرارداد، با استناد به مسائل سیاسی تعهدات خود را نقض کرده؛ بنابراین فیفا می‌تواند به کلیت ماجرا ورود پیدا کند.

 برپایه گزارش‌های موثق دیدار بین دو تیم فوتبال ایران و کانادا از قبل هماهنگ شده بود و طرفین طبق قراردادی متعهد به برگزاری این دیدار شدند. با توجه به لغو یک‌جانبه این قرارداد، تبعات حقوقی این اقدام چه خواهد بود؟
البته بنده در رشته حقوق ورزشی اطلاعات کافی ندارم اما در رابطه با پرونده دیدار ایران و کانادا باید بگویم از آنجایی که در بازه زمانی نوشتن قرارداد تا زمان مشخص شده دیدار بین دو تیم، هیچ‌گونه اتفاق خاصی که منجر به لغو این دیدار بشود رخ نداده ، فدراسیون فوتبال ایران می‌تواند در مجامع بین‌المللی ورزشی مثل فیفا و دادگاه حکمیت ورزش و مراجع ذی‌صلاح قضایی ورزشی طرح دعوا کند.
البته از آنجایی که ما به جزئیات قرارداد دسترسی نداریم نمی‌توانیم وارد جزئیات بشویم اما راه های حقوقی برای استیفای حق ایران وجود دارد.  اصولاً بحث تعیین میزان غرامت در چنین قراردادهایی بحث حقوقی گسترده ای خواهد بود. توجه داشته باشیم اگر دو طرف قرارداد حکم یا مرجع حل اختلاف تعیین نکرده باشند، این امکان برای دو طرف وجود دارد که به فیفا و دادگاه بین المللی ورزش مراجعه کنند.

​​​​​​​خبرنگار: سید احمد موسوی